Lepiej zapłać zadatek, niż zaliczkę

Zaliczka to forma płatność przed wykonaniem umowy, która zwłaszcza w obrocie konsumenckim jest znacznie rozpowszechniona. I nic dziwnego. W porównaniu do zadatku, zaliczka jest zdecydowanie lepsza dla przedsiębiorcy, niż jego klienta. Nic zatem dziwnego, że proponują oni częściej zaliczki, niż zadatek.

Zarówno zaliczka, jak i zadatek to dodatkowe zastrzeżenia umowne, które mogą, ale nie muszą znaleźć się w umowie. W przypadku zadatku, jest on zastrzegany w celu wzmocnienia zobowiązania. Może przybrać postać wręczenia rzeczy lub pieniędzy przy zawieraniu umowy.

W porównaniu do tego zaliczka jest mniej sformalizowana. Jest to jedynie wcześniejsza wpłata części ceny, która po wykonaniu zobowiązania przez przedsiębiorcę będzie zaliczana na jej poczet.

Pomimo, iż zadatek, jak i zaliczka są bardzo podobne do siebie wywołują jednak zgoła odmienne skutki.

Zobacz serwis: Umowy

Zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego w braku odmiennego postanowienia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Przepis ten ma tutaj kolosalne znaczenie, a także jest głównym powodem tego, dlaczego zadatek nie jest tak popularny wśród przedsiębiorców, jak zaliczka. Wyobraźmy sobie sytuację, iż przedsiębiorca zawiera z nami umowę o dzieło (np. uszycie garnituru). W treści umowy przewidziane jest , że garnitur zostanie uszyty do końca określonego terminu. Strony zastrzegły przy tym zadatek.

Zobacz serwis: Umowa sprzedaży - kupna

W takim przypadku jeżeli krawiec nie dotrzyma umowy, zamawiający będzie mógł odstąpić od umowy i domagać się zwrotu podwójnej wysokości zadatku. Jeżeli jednak zamiast zadatku, strony zastrzegą zaliczkę, wtedy też uprawnienia zamawiającego będą zgoła inne. Nie będzie mógł od razu odstąpić od umowy. W przypadku zwłoki będzie musiał wyznaczyć krawcowi dodatkowy termin na wykonanie umowy, po upływie którego będzie mógł dopiero odstąpić. Nie będzie mógł też domagać się zwrotu podwójnej wysokości zaliczki. Może domagać się odszkodowania, ale w takim wypadku będzie musiał wykazać poniesione szkody.

Zadatek musi być wyraźnie w umowie zastrzeżony. Warto zadbać, by w treści umowy znalazło się postanowienie, iż kwota przekazywana przy zawarciu umowy jest zadatkiem.