Ważne zmiany Kodeksu postępowania cywilnego - wybrane zagadnienia

W ostatnim artykule opisałem zmiany związane z likwidacją odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych (zob. Ważne zmiany Kodeksu postępowania cywilnego – sprawy gospodarcze), natomiast w niniejszym omówię pozostałe wybrane przez siebie zmiany, kierując się w głównej mierze ich doniosłością na przebieg procesu cywilnego.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że wraz ze zlikwidowaniem odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych zmianie uległ sposób koncentracji materiału procesowego z systemu ewentualnego (z pewnymi wyjątkami) na system dyskrecjonalnej władzy sędziego. Wynika to poza powyższym przede wszystkim ze zmiany dotychczasowych art. 207 i 217 kpc.

Dla przykładu według tego pierwszego artykułu sąd pominie spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że wystąpią inne wyjątkowe okoliczności.

Ponadto pisma procesowe mające na celu przygotowanie rozprawy (pisma przygotowawcze) w toku sprawy będzie można składać co do zasady tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba że obejmować będą wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Taki zapis obowiązuje pod rygorem zwrotu owego pisma.

Podobnie odpowiedź na pozew podlegać będzie zwrotowi jeśli pozwany złoży ją po upływie wyznaczonego przez przewodniczącego terminu. Obecnie przewodniczący będzie mógł zarządzić wniesienie odpowiedzi na pozew w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż dwa tygodnie, bez względu np. na dotychczasową zawiłość sprawy. Ustawodawca pozostawił więc przewodniczącemu całkowitą dowolność w decydowaniu, czy i do kiedy pozwany ma wnieść odpowiedź na pozew.

Zobacz również: Nowelizacja KPC – przegląd zmian

Innymi słowy w stanie prawnym po 03.05.2012 r. może odejść do lamusa praktyka związana ze składaniem na każdą okoliczność w toku sprawy pisma przygotowawczego, w którym strona będzie ustosunkowywała się do twierdzeń strony przeciwnej, a wszystkie twierdzenia i dowody powód będzie musiał zawierać w pozwie, a pozwany w swojej obronie w odpowiedzi na pozew. Ewentualnie do czasu pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawie strony będą mogły wnieść tzw. pisma przygotowawcze, a w dalszym toku postępowania tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi albo, gdy strona uprawdopodobni choćby jedną z trzech sytuacji, a to że: