REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?/ fot. Fotolia
Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ławnik to przedstawiciel społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości, który bierze udział w wydawaniu wyroków przez sąd. Sprawdź jakie wymogi należy spełnić aby zostać ławnikiem i ile można na tym zarobić!

Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości jest zagwarantowany w Konstytucji RP, a konkretnie w art.182. Przejawia się on m.in. w udziale ławnika w wymierzaniu sprawiedliwości przez sąd. Ławnik to niezawodowy członek składu orzekającego - obywatel biorący udział w orzekaniu, a nie będący sędzią. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo braku zawodowego przygotowania ławnicy mają równe prawa z sędziami i asesorami sądowymi.

REKLAMA

W jakich sprawach bierze udział ławnik?

Z uwagi na doniosłą rolę ławnika w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, biorą oni udział w wielu kategoriach spraw. Jak wynika z Kodeksu postępowania cywilnego, w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy i stosunków rodzinnych, w pierwszej instancji bierze udział sędzia (przewodniczący) oraz dwóch ławników.

Sprawy z zakresu prawa pracy muszą dotyczyć:

  • ustalenia istnienia, nawiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, uznania bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, przywrócenia do pracy i przywrócenia poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzonych roszczeń i odszkodowań w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy;
  • naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i roszczeń z tym związanych;
  • odszkodowania lub zadośćuczynienia w wyniku stosowania mobbingu.

W przypadku spraw z zakresu prawa pracy od ławników wymaga się doświadczenia i wiedzy w sprawach pracowniczych - patrz. art. 158 ustawy o ustroju sądów powszechnych.

Sprawy z zakresu stosunków rodzinnych to sprawy o:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • rozwód;
  • separację;
  • ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa;
  • rozwiązanie przysposobienia.

Ławnicy występują także m.in. w sprawach karnych. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego, w sprawach o zbrodnie sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

Zbrodnia to przestępstwo zagrożone karą od 3 lat pozbawienia wolności albo karą surowszą. Zbrodnią jest np. zabójstwo.

W przypadku spraw szczególnie skomplikowanych sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Ten skład jest obligatoryjny w przypadku orzekania w sprawach o przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności.

Kto może zostać ławnikiem?

Wymogi jakie należy spełnić aby zostać ławnikiem zostały określone w ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z art. 158 tej ustawy, ławnikiem może zostać ten kto:

  • posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
  • jest nieskazitelnego charakteru;
  • ukończył 30 lat;
  • jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
  • nie przekroczył 70 lat;
  • jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
  • posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

W ostatnim punkcie zaszła zmiana, która powstała na skutek wejścia w życie reformy oświaty, w tym wprowadzenia szkół branżowych. Od dnia 1 września 2017 r. możliwość zostania ławnikiem mają osoby, które uzyskają wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

Wskazane wyżej wymogi muszą zostać spełnione łącznie.

Kto nie może zostać ławnikiem?

Ustawodawca przewidział grupę osób, które nie mogą zostać ławnikami sądowymi. Zgodnie z art. 159 wspomnianej ustawy, ławnikiem nie może zostać:

  • osoba zatrudniona w sądzie powszechnym, innych sądach lub w prokuraturze;
  • osoba wchodząca w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
  • Policjant i osoby zajmujące się ściganiem przestępstw i wykroczeń;
  • adwokat i aplikant adwokacki,;
  • radca prawny i aplikant radcowski;
  • duchowny;
  • żołnierz;
  • funkcjonariusz Służby Więziennej;
  • radny gminy, powiatu, województwa.

Ławnikiem w jednym sądzie nie może zostać też osoba, która pełni już funkcję ławnika w innym sądzie - nie można być ławnikiem w więcej niż jednym sądzie.

Kto wybiera ławników?

Ławnicy do sądów okręgowych i rejonowych wybiera właściwa miejscowo rada gminy, w głosowaniu tajnym. Liczba ławników wybieranych przez gminy jest określana odpowiednio przez kolegium sądu okręgowego lub po zasięgnięciu opinii prezesa sądu rejonowego.

Zobacz również: Gmina

Kandydatów na ławników może zgłosić do rady gminy: prezes właściwego sądu, stowarzyszenie, organizacja społeczna/zawodowa (oprócz partii politycznych), a także co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru. Kandydatów zgłasza się do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.

Kadencja ławnika trwa 4 lata. Kadencja obecnych ławników kończy się w 2019 r.

Ile zarabia ławnik?

REKLAMA

Trzeba to na początku zaznaczyć - nie są to duże pieniądze. Ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas wykonywania czynności w sądzie. Od 1 stycznia 2017 r. rekompensata wynosi ok. 76 zł za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika. Ławnik jednak może zostać wyznaczony do udziału w sprawach do 12 dni w roku. Liczba tych dni może zostać zwiększona przez prezesa sądu tylko z ważnych powodów.

Oznacza to, że ławnik, który przepracuje te 12 dni, zarobi w ciągu roku ok. 912 zł. Nie ma możliwości zwiększenia tej kwoty m.in. ze względu na zakaz sprawowania funkcji ławnika w więcej niż jednym sądzie.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2062 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA