Dozór elektroniczny skazanych

System dozoru elektronicznego uregulowany został w ustawie o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz.U.2010.142.960). Zgodnie z art. 2 tej ustawy jest to system wykonywania kary pozbawienia wolności, który polega na kontrolowaniu zachowań skazanego przy użyciu aparatury monitorującej poza zakładem karnym. Właściwym celem stosowania dozoru jest powstrzymywanie skazanego od przebywania w określonych miejscach oraz zapobieganie powrotowi do działalności przestępczej.

Dozór elektroniczny stosowany jest jako instrument prawny w trzech postaciach:

1. jako środek zapobiegawczy, stosowany w toku procesu karnego w celu zabezpieczenia jego prawidłowego przebiegu;
2. jako kara samoistna, orzekana przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym;
3. jako system wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności, będący alternatywą dla wykonania jej w zakładzie karnym.

Jedynie ostatnia postać dozoru stosowana jest w polskim prawie. Oznacza to, że nałożona przez sąd kara pozbawienia wolności nie zostanie wykonana w zakładzie karnym. Aby przyznana została taka możliwość konieczne jest uzyskanie zezwolenia na dozór od sądu penitencjarnego. Stosowanie dozoru elektronicznego ma w głównej mierze charakter prewencyjny. Możliwe jest jednak stosowanie go w charakterze resocjalizacyjnym poprzez połączenie dozoru z programem wychowawczym. Podmiotem upoważnionym do kontroli zachowania skazanego może być instytucja państwowa, przedsiębiorca lub podmiot zagraniczny mający siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, spełniający warunki do wykonywania działalności.

Zobacz również: Kogo obejmie dozór elektroniczny?

Udzielenie zezwolenia na dozór elektroniczny

Do zastosowania dozoru konieczne jest uzyskanie zgody skazanego na odbycie kary w tym systemie w całości bądź w części. Sąd penitencjarny udzieli zezwolenia na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego po spełnieniu łącznie kilku warunków:

1. wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k.,
2. jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary,
3. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
4. osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę,
5. odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie możliwości techniczno-organizacyjne związane z wykonywaniem dozoru przez podmiot prowadzący centralę monitorowania i upoważniony podmiot dozorujący oraz warunki mieszkaniowe skazanego.