REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracownik ma prawo do sprawowania płatnej opieki

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego przysługuje pracownikowi nie tylko w przypadku zachorowania, ale także wówczas gdy musi zaopiekować się dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny.
Pracownik może znaleźć się w sytuacjach życiowych, w których wykonywanie pracy okaże się niemożliwe. W niektórych z nich może liczyć na rekompensatę zarobków w postaci świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Dzieje się tak wtedy, gdy zmuszony jest zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny.
W takich sytuacjach ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewiduje prawo do zasiłku opiekuńczego. Świadczenie to przysługuje pod pewnymi warunkami i nie zawsze, gdy pojawi się potrzeba opieki w rodzinie.
Prawo do płatnej opieki dotyczy zasadniczo trzech przypadków: konieczności opieki nad chorym dzieckiem do lat 14 lub w razie choroby innego członka rodziny oraz potrzeby sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 w przypadku zaistnienia szczególnych sytuacji życiowych.

Tylko w trakcie ubezpieczenia

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie zwolnionej od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad członkiem rodziny, która podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. W odróżnieniu od zasiłku chorobowego, który można otrzymywać także po ustaniu tytułu ubezpieczenia, zasiłek opiekuńczy przysługuje wyłącznie w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Oznacza to, że po ustaniu obowiązkowego tytułu ubezpieczenia, osoba niepozostająca w stosunku pracy, traci prawo do zasiłku opiekuńczego. Inną kwestią jest to, że przysługuje o­n bez tzw. okresu wyczekiwania, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a który warunkuje nabycie prawa do zasiłku chorobowego. Wymóg wyczekiwania nie dotyczy bowiem zasiłku opiekuńczego (przykład 1 i 2).

PRZYKŁAD 1

Pracownik został zatrudniony na podstawie umowy okresowej od 15 maja do 31 sierpnia 2006 r. Z uwagi na chorobę żony i konieczność sprawowania nad nią opieki od 25 maja nie wykonywał o­n pracy. Pracownik nabędzie prawo do zasiłku opiekuńczego od pierwszego dnia zwolnienia od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, czyli od 25 maja, niezależnie od tego, jaki okres przepracował do tej daty.

PRZYKŁAD 2

Umowa o pracę została zawarta z pracownicą na czas określony od 3 kwietnia do 31 maja 2006 r. W połowie maja poważnie zachorowała 10-letnia córka pracownicy. Z tego powodu od 17 maja do końca trwania umowy nie wykonywała o­na pracy. Córka wymagać będzie jednak opieki co najmniej do połowy czerwca. Z uwagi na to, że zasiłek opiekuńczy przysługuje jedynie w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego, pracownica otrzyma go za czas zwolnienia od pracy, tj. od 17 do 31 maja. Po ustaniu zatrudnienia nie będzie już miała do niego prawa, mimo że stan zdrowia dziecka nadal wymagać będzie jej opieki. Dalsza wypłata zasiłku opiekuńczego byłaby możliwa, gdyby od 1 czerwca z pracownicą nawiązano nowy stosunek pracy, z tytułu którego zostałaby objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym.

Na opiekę nad dzieckiem

Jedną z okoliczności uzasadniających wypłatę zasiłku opiekuńczego jest konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem z powodu jego choroby. Należy się o­n pracownikowi z tytułu opieki nad dzieckiem własnym, dzieckiem małżonka, przysposobionym, obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie oraz wychowywanym w ramach rodziny zastępczej. Płatne zwolnienie na opiekę nad chorym dzieckiem przysługuje matce i ojcu dziecka, a wypłaca się go tylko jednemu z rodziców, temu, który wystąpi z wnioskiem o wypłatę. Z zasiłku może skorzystać pracownik także wówczas, gdy zaistnieje konieczność osobistej opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat z powodu:
• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• porodu lub choroby małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia mu sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Na innych członków rodziny

Zasiłek opiekuńczy przysługuje także z tytułu sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny. Do kręgu osób uznanych za członków rodziny zalicza się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat. Warunkiem jest jednak, by osoby te pozostawały z pracownikiem we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki.
Płatne zwolnienie z tytułu opieki nad innym chorym członkiem rodziny jest limitowane czasowo. Przysługuje przez okres 14 dni w roku kalendarzowym, niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego, jak i bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki. Łącznie zwolnienie z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny z różnych przyczyn nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym (przykład 3).

PRZYKŁAD 3

Po porodzie żona pracownika zachorowała. Jej choroba nie wymaga opieki trzeciej osoby, ale uniemożliwia sprawowanie opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. Jeżeli lekarz nie uznał, że choroba żony wymaga osobistej opieki innej osoby, to pracownik nie będzie mógł skorzystać z płatnego zwolnienia na chorego członka rodziny. Choroba może jednak uniemożliwiać tej osobie sprawowanie opieki nad dzieckiem. W takim przypadku pracownik może skorzystać z prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem. Warunkiem jest jednak, by żona była uznana za stale opiekującą się dzieckiem, a jej choroba musi uniemożliwiać sprawowanie tej opieki.

Gdy nie ma innej opieki

Nie zawsze, gdy pojawi się potrzeba opieki w rodzinie, pracownik ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Warunkiem jest bowiem brak innych domowników mogących zapewnić opiekę choremu członkowi rodziny. Wyjątkiem jest opieka nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Wówczas zasiłek przysługuje nawet wtedy, gdy są inne osoby mogące zapewnić opiekę.
W przypadku chorego członka rodziny, warunkiem skorzystania przez pracownika z płatnego zwolnienia jest pozostawanie z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Warunek ten uważa się za spełniony, gdy pracownik pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z członkiem rodziny tylko przez okres choroby. W sytuacji gdy we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem pozostaje osoba niezobowiązana do opieki, przyjmuje się, że może być o­na uznana za domownika mogącego zapewnić opiekę dziecku tylko wówczas, gdy wyrazi na to zgodę.

Niezbędne dokumenty

Podstawą wypłaty zasiłku opiekuńczego jest zaświadczenie lekarskie wydane na formularzu ZUS ZLA przez lekarza, stwierdzające konieczność opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. Pracownik występujący o wypłatę zasiłku składa również wniosek o uzyskanie tego zasiłku na druku ZUS Z-15. Składa w nim oświadczenie o braku innych osób mogących sprawować opiekę nad chorym oraz o pozostawaniu z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w czasie sprawowania opieki. Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 są:
• oświadczenie pracownika – w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły,
• decyzja inspektora sanitarnego zarządzającego izolację – w przypadku izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej,
• zaświadczenie lekarskie na zwykłym blankiecie – w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym
ZOZ.

Zasiłek nie zawsze przysługuje

Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru. Podstawę wymiaru zasiłku wylicza się w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających zwolnienie od pracy z powodu opieki.
Zasiłek przysługuje za każdy dzień zwolnienia spowodowanego koniecznością sprawowania opieki, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Świadczenie to nie należy się za okresy niezdolności do pracy, w których pracownik na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Zasiłek opiekuńczy nie jest wypłacany za czas urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego oraz tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności. Pracownik traci także prawo do zasiłku opiekuńczego za okres, na który został zwolniony od pracy, jeżeli zwolnienie to wykorzystuje dla innych celów niż opieka.

Podstawa prawna
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267).
• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 65, poz. 742 z późn. zm.).

Danuta Klucz
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przypadkowe zakupy nastolatków w sieci. Przykładowe sprawy i wskazówki

Nieświadome zawieranie umów lub przypadkowe subskrypcje mogą prowadzić do niechcianych kosztów i problemów prawnych, o których młodzież często nie ma pojęcia. Z jakimi sytuacjami spotyka się Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK)?

Zniecierpliwienie o nowy dodatek do renty. Petycje i interpelacje nic nie dają. Rząd wciąż konsultuje

Osoby niesamodzielne (renciści) są zniecierpliwione postawą rządu co do obiecanego drugiego dodatku dla rencistów. Obecnie taki dodatek jest przypisany do renty socjalnej. Rząd obiecał go także dodać do renty z tytułu niezdolności do pracy. Niestety od miesięcy rząd jednolicie komunikuje - "trwają konsultacje".

Kiedy kwota wolna od podatku 60 000 zł? Prezydent elekt wyprzedzi rząd?

Nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki nie czeka z działaniem. Już w kampanii zapowiadał, że jednym z jego priorytetów będzie podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł rocznie. Teraz potwierdza: jeśli rząd nie przedstawi odpowiedniego projektu ustawy, sam podejmie inicjatywę.

Potrącenie – przepisy i orzecznictwo

W polskim prawie są przewidziane różne sposoby na wygaśnięcie zobowiązania. Oczywiście, jednym z nich jest między innymi zapłata zobowiązania pieniężnego. Oprócz tego są także inne sposoby. Przykładem kolejnego jest potrącenie.

REKLAMA

Sejm: Matka w kajdankach zespolonych na pogrzebie i śmierć w rodzinie zastępczej. Projekt ustawy zmieniającej przepisy

W Sejmie posłowie PIS złożyli projekt nowelizacji przepisów, który ma wykluczyć takie sytuacje jak śmierć 4-miesięcznego Oskara w rodzinie zastępczej. Informacja o odebraniu przez policję niemowlęcia matce, a następnie śmierci dziecka w rodzinie zastępczej wstrząsnęła Polską. Posłowie PIS proponują wprowadzenie generalnej zasady (nie tylko dotyczącej bieżących interwencji policji), aby pierwszeństwo w przekazywaniu dzieci odbieranym rodzicom mieli krewni dzieci. I dopiero w ich braku dzieci trafiały do rodziny zastępczej.

Karta Dużej Rodziny: nowe stawki już obowiązują, jakie ulgi na wakacje 2025 r.

Od 1 marca 2025 r. zaczęły obowiązywać nowe rozporządzenie dotyczące kosztów związanych z Kartą Dużej Rodziny. Wzrosły m.in. opłaty za wydanie duplikatu karty oraz koszty obsługi zadania przez gminy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało szczegóły w Monitorze Polskim – zmiany dotyczą zarówno beneficjentów, jak i samorządów.

Wiek emerytalny znów na celowniku? Dłuższa praca to wyższe emerytury i zdrowsze finanse publiczne

Reforma emerytalna konieczna? Ludwik Kotecki z RPP wskazuje, że wydłużenie wieku emerytalnego lub zwiększenie efektywnego czasu pracy może pomóc w zrównoważeniu finansów publicznych. Polska ma niski wiek emerytalny i niską stopę zastąpienia, a rosnące wydatki pogłębiają deficyt budżetowy.

1000 zł za ślub, 1200 zł za narodziny dziecka, 1500 zł w zw. ze zgonem w rodzinie: okolicznościowe świadczenia pieniężne od pracodawcy nie tylko okolicznościowe urlopy

Przepisami ius cogens (zatem bezwzględnie obowiązującymi) w prawie pracy są przepisy dot. udzielania tzw. urlopu okolicznościowych w określonej rozporządzeniem ilości dni. Jednak niektórzy pracodawcy idą dalej i w związku z udzielaniem urlopu okolicznościowego udzielają także okolicznościowe świadczenia - nagrody. Takie okolicznościowe nagrody, tak jak przy urlopie, przysługują w zw. ze ślubem, śmiercią bliskiej osoby z rodziny czy też w zw. z narodzinami dziecka. Mając na względzie zasadę uprzywilejowania pracownika, społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa, zasady współżycia społecznego i funkcję ochronną prawa pracy - jak najbardziej takie praktyki są dozwolone. Ba, wręcz pożądane przez wielu pracowników, którzy cenią sobie różnego rodzaju przywileje i dodatkowe uprawnienia.

REKLAMA

Od 20 września 2026 r. koniec z patodeweloperką i dobiegającymi zza ściany odgłosami spłuczki z toalety sąsiada. Zmiany w przepisach istotne dla mieszkańców szeregowców i bliźniaków

Łazienki i kuchnie to zazwyczaj najsłabsze punkty mieszkań, jeżeli chodzi o izolację akustyczną. Nierzadko zdarza się tak, że przez kratki wentylacyjne można wręcz porozmawiać z sąsiadem, a na porządku dziennym jest dobieganie zza ściany odgłosów spłuczki toaletowej czy napełniania wanny w przylegającym lokalu. W zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem dobiegającym z sąsiednich lokali – w jeszcze gorszym położeniu niż mieszkańcy bloków – znajdowały się dotychczas osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Ten stan, już niebawem, ma się jednak zmienić, w związku z projektem nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii.

Co dostanie z MOPS osoba z niepełnosprawnością w 2025 roku? [Przykład]

Gminy przyznają kilka rodzajów świadczeń pieniężnych dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami. W zależności od posiadanego stopnia niepełnosprawności pomoc może się różnić. W 2025 r. wzrosły kryteria dochodowe w pomocy społecznej, co ma wpływ na możliwości otrzymania oraz wysokość zasiłku stałego i okresowego. Nie zmieniła się wysokość zasiłku pielęgnacyjnego.

REKLAMA