Zasiłek wyrównawczy 2025 r. i 2026 r.: dla kogo, wysokość, wniosek

• Zasiłek wyrównawczy: komu przysługuje, prawo do zasiłku wyrównawczego
• Zasiłek wyrównawczy: wysokość
• Zasiłek wyrównawczy: kiedy nie przysługuje?
• Zasiłek wyrównawczy: dokumenty, wniosek

Zasiłek wyrównawczy jest świadczeniem pieniężnym, mającym na celu wsparcie pracowników, którzy w wyniku zmniejszonej sprawności do pracy uczestniczą w rehabilitacji zawodowej i otrzymują niższe wynagrodzenie niż przed jej rozpoczęciem. Kwestie dotyczące tego zasiłku reguluje ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zasiłek wyrównawczy: komu przysługuje, prawo do zasiłku wyrównawczego

Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu pracownikowi ze zmniejszoną sprawnością do pracy, który:

• wykonuje pracę w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej
• pracuje u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy,
  
  jeśli jego miesięczne wynagrodzenie podczas rehabilitacji jest niższe od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego zgodnie z przepisami dotyczącymi zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym będących pracownikami.

Należy pamiętać o tym, że o potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej orzeka wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Zasiłek wyrównawczy: wysokość

Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających rehabilitację, a miesięcznym wynagrodzeniem osiągniętym za pracę w warunkach rehabilitacji zawodowej. W przypadku, gdy pracownik przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych, zasiłek za ten miesiąc przysługuje w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem (pomniejszonym proporcjonalnie za każdy dzień nieobecności) a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.

Zasiłek wyrównawczy przysługuje przez okres rehabilitacji zawodowej, jednak nie dłużej niż 24 miesiące od dnia jej rozpoczęcia. Prawo do zasiłku ustaje również, jeśli rehabilitacja zawodowa zostanie uznana za niecelową ze względu na stan zdrowia pracownika. W takich przypadkach decyzję podejmuje lekarz orzecznik ZUS.

Zasiłek wyrównawczy: kiedy nie przysługuje?

Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje w dniu zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niż po 24 miesiącach od dnia, w którym ubezpieczony będący pracownikiem podjął rehabilitację. Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje także w przypadku, gdy z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego będącego pracownikiem rehabilitacja zawodowa stała się niecelowa. O niecelowości rehabilitacji zawodowej orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje pracownikom, którzy są uprawnieni do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Nie będzie także przysługiwać za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, sprawowania opieki, pobierania zasiłku macierzyńskiego, a także nieobecności w pracy z innych przyczyn, za które pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.

Zasiłek wyrównawczy: dokumenty, wniosek

Oprócz złożenia wniosku o zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego i zasiłek wyrównawczy (ZAS-55) należy przedstawić także szereg dokumentów. Z informacji zawartych na stronie ZUS wynika, że aby uzyskać prawo do zasiłku wyrównawczego z ubezpieczenia chorobowego, należy przedstawić następujące dokumenty:

• orzeczenie lekarza orzecznika ZUS albo lekarza wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy o potrzebie poddania się rehabilitacji zawodowej,
• zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o okresie rehabilitacji zawodowej lub przyuczenia do określonej pracy,
• zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku Z-3,
• zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o wysokości miesięcznego wynagrodzenia osiągniętego podczas rehabilitacji zawodowej lub przyuczenia do określonej pracy.

W przypadku ubiegania się o wypłatę zasiłku wyrównawczego z ubezpieczenia wypadkowego, należy przygotować poniższe dokumenty:

• orzeczenie lekarza orzecznika ZUS albo lekarza wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy o potrzebie poddania się rehabilitacji zawodowej,
• zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o okresie rehabilitacji zawodowej lub przyuczenia do określonej pracy,
• zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku Z-3,
• zaświadczenie pracodawcy albo zakładowego lub międzyzakładowego ośrodka rehabilitacji zawodowej o wysokości miesięcznego wynagrodzenia osiągniętego podczas rehabilitacji zawodowej lub przyuczenia do określonej pracy,
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jeżeli konieczność poddania się rehabilitacji zawodowej została spowodowana wypadkiem przy pracy,
• decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego, jeżeli konieczność poddania się rehabilitacji zawodowej została spowodowana chorobą zawodową.