Prawo

W dniu 27 czerwca 2025 r. MRPiPS ogłosiło nabór do pilotażowego programu pn. „Skrócony czas pracy – to się dzieje”, z którego będą mogli skorzystać przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Za udział w programie, każdy pracodawca będzie mógł otrzymać nawet 1 mln zł dofinansowania, a tysiące pracowników, już niebawem, będzie mogło pracować 6 (zamiast 8) godzin dziennie, cieszyć się z 3-dniowego weekendu lub z dodatkowych dni urlopu, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Wiemy już kiedy rusza nabór wniosków i jakie będą kryteria naboru.

Nowy prezydent Polski, Karol Nawrocki, ogłosił jeden z kluczowych filarów swojej polityki gospodarczej – zwolnienie rodzin z dziećmi z podatku dochodowego do 280 tys. zł rocznie. Propozycja ta ma kosztować budżet państwa blisko 16 miliardów złotych rocznie. Czy zapowiadana „ulga dla rodzin” to realna pomoc, czy tylko gest w stronę klasy średniej i wyższej?

Staż pracy na nowych zasadach od 2026 roku. Rząd przyjął projekt, który umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy zrównają prawa samozatrudnionych i zleceniobiorców z etatowcami – w tym prawo do dłuższego urlopu i nagród jubileuszowych.

Automatyczne wydawanie decyzji ZUS w sprawie renty wdowiej rozpoczęło się już 13 czerwca. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

Już od 1 lipca 2025 roku ruszy długo wyczekiwane rozwiązanie wspierające osoby starsze, które doświadczyły utraty współmałżonka – renta wdowia. To nowe świadczenie ma być realną pomocą dla osób, które po śmierci męża lub żony mierzą się nie tylko z emocjonalną pustką, ale również z pogorszeniem finansów. Według danych, aż co piąta osoba powyżej 65. roku życia w Polsce jest zagrożona ubóstwem.

ZUS wyjaśnia różnice między rentą rodzinną a rentą wdowią. Prawo do renty rodzinnej można uzyskać już w wieku 50 lat, ale renta wdowia wymaga spełnienia dodatkowych kryteriów, takich jak odpowiedni wiek czy limit wysokości świadczeń. Dowiedz się, dlaczego nie zawsze możliwa jest łączna wypłata świadczeń.

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają właśnie prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

Łazienki i kuchnie to zazwyczaj najsłabsze punkty mieszkań, jeżeli chodzi o izolację akustyczną. Nierzadko zdarza się tak, że przez kratki wentylacyjne można wręcz porozmawiać z sąsiadem, a na porządku dziennym jest dobieganie zza ściany odgłosów spłuczki toaletowej czy napełniania wanny w przylegającym lokalu. W zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem dobiegającym z sąsiednich lokali – w jeszcze gorszym położeniu niż mieszkańcy bloków – znajdowały się dotychczas osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Ten stan, już niebawem, ma się jednak zmienić, w związku z projektem nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii.

Wszyscy już wiedzą, że wielu właścicieli działek budowlanych jest zagrożonych utratą ich wartości wskutek wejścia w życie nowych przepisów o planach ogólnych w gminach. Od miesięcy alarmują o tym media (w tym infor.pl). Teraz oficjalnie potwierdzają to przedstawiciele gmin, którzy wiedzą najlepiej, jaki będzie skutek nowych regulacji. Gminy interesują się problemem utraty działek w kontekście konieczności wypłaty ich właścicielom odszkodowań. I pytają "Skąd mamy na to wziąć pieniądze?".

Do Infor.pl stale wpływają listy od emerytów mundurowych, którzy muszą odprowadzać składki do ZUS od pracy świadczonej w cywilu po przejściu na emeryturę mundurową (zwykłe umowy o pracę). Niektórzy z nich tracą te pieniądze, inni mogą - po spełnieniu dodatkowych warunków - uzyskać korzyści emerytalne z ZUS. Jest kilka systemów emerytalnych dla mundurowych. Dla niektórych z nich zasady są niekorzystne (w praktyce np. 300 000 zł odprowadzonych składek do ZUS przepada). Inni mają lepiej.

Sprawy związane z przeliczaniem emerytur w związku z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. są tak skomplikowane, że emeryci są często zwalniani z opłat (w przypadku przegrania niezasadnego sporu z ZUS). Sąd używa wtedy zwrotu: "wystąpił, szczególnie uzasadniony wypadek w postaci subiektywnego przekonanie wnioskodawcy o zasadności roszczenia w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego."

W piątek sejmowa komisja śledcza ds. Pegasusa po raz ósmy podjęła próbę przesłuchania b. szefa MS Zbigniewa Ziobry (PiS). Ostatni, siódmy termin przesłuchania Ziobry, był wyznaczony na 5 czerwca. Wówczas posłowie komisji przegłosowali wniosek do sądu o ukaranie go grzywną w wysokości 3 tys. zł.

Czy życie zaczyna się po 50-tce? Jedni powiedzą tak, drudzy powiedzą nie. Tak czy inaczej od 1 czerwca 2025 r. opłaca się zatrudniać 50-latków i seniorów. To ważne, bo przyjmuje się, że w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy znajdują się: kobiety, osoby długotrwale bezrobotne, osoby o niskich kwalifikacjach, osoby z niepełnosprawnościami i właśnie osoby w wieku 50 lat i więcej. Aż 63% bezrobotnych w wieku 50+ stwierdziło, że główną przeszkodą w znalezieniu przez nich pracy jest wiek. Z drugiej strony Główny Urząd Statystyczny podaje, że obecnie co czwarta osoba w wieku produkcyjnym przekroczyła 50. rok życia. Liczba aktywnych na rynku pracy 50-latków stale rośnie i do 2030 roku może stanowić nawet jedną trzecią osób aktywnych zawodowo, dane za 2024. Pomimo tego, na polskim rynku pracy wciąż ma miejsce ageizm. Dofinansowanie do wynagrodzenia i zmiany w zatrudnianiu osób po 50. roku życia. Tak, to możliwe. Wszystko to dlatego, że dotychczasowe regulacje obowiązywały już od 20 lat, co sprawiło, że od 2004 r. było 200 nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Czas na zmiany, w tym zmiany w zatrudnianiu osób po 50. roku życia. Rozwijający i zmieniający się rynek pracy wymusił wręcz sam opracowanie nowych regulacji, które będą odpowiadać na aktualne potrzeby osób poszukujących pracy, bezrobotnych oraz przedsiębiorców. Istnieje konkretna grupa podmiotów, które otrzymają spore wsparcie. Co zatem nas czeka w 2025 r., 2026 i w latach kolejnych?

W dniu 24 czerwca 2025 r. (po prawie roku od opublikowania pierwszej wersji) Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu RP - projekt nowelizacji kodeksu pracy dotyczący stażu pracy. Po wejściu w życie tej nowelizacji (co ma nastąpić 1 stycznia 2026 r.), okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Ponadto do stażu pracy (okresu zatrudnienia) będzie wliczany okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, wykonywania wolnego zawodu, bycia wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej i inne przypadki.

Jeśli ukończyłeś 75 lat i pobierasz z ZUS-u emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, to dostaniesz dodatkowe pieniądze. Co do zasady bez wniosków i formalności. ZUS będzie je przekazywał na twoje konto razem z wypłatą głównego świadczenia. Jednak w niektórych przypadkach trzeba złożyć wniosek o ten dodatek.

ZUS rozpoczął wypłatę świadczenia wychowawczego (tzw. 800 plus) w ramach nowego okresu rozliczeniowego, który trwa od od czerwca 2025 r. do maja 2026 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca pieniądze z tego tytułu co do zasady 10 razy w miesiącu. Każdy kto zdąży złożyć wniosek w czerwcu dostanie za ten miesiąc wyrównanie. Później obowiązuje zasada: 800 plus przysługuje od miesiąca, w którym do ZUS-u wpłynął wniosek.

ZUS informuje jakie błędy najczęściej są popełniane w składanych wnioskach o rentę wdowią. I jednocześnie wskazał, że nie ma potrzeby śpieszyć się z wnioskiem. Jest jeszcze bardzo dużo czasu - trzeba zdążyć przed lipcem, bo dopiero od lipca 2025 r. renta wdowa będzie wypłacana. Ważne jest, aby wniosek został wypełniony prawidłowo i aby wszystkie odpowiednie rubryki zostały zaznaczone właściwie. W ten sposób można uniknąć wzywania przez ZUS do uzupełnienia albo nawet odrzucania wniosku.

Z początkiem 2025 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej. Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego. I dodaje, że otrzymanie od lekarza zwolnienia zwolnienia z kodem C skutkuje brakiem świadczenia chorobowego za pierwsze 5 dni niezdolności do pracy.

Od czerwca 2025 roku obywatele Ukrainy, którzy przyjechali do Polski w związku z działaniami wojennymi na terytorium swojego kraju (posiadający status UKR), będę otrzymywać świadczenia wychowawcze w dwóch terminach czyli 22 i 24 dnia miesiąca - o ile ich dzieci uczęszczają do polskiej szkoły lub przedszkola. ZUS wprowadza te terminy, ponieważ 1 czerwca br. weszła w życie ustawa z 15 maja 2024 r., która zmienia warunki przyznawania i wypłaty tego świadczenia dla obywateli Ukrainy.

W 2025 roku rozszerzono program świadczenia wspierającego. Od stycznia prawo do comiesięcznego wsparcia zyskały osoby z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 punktów. Świadczenie przysługuje pełnoletnim osobom z niepełnosprawnością, niezależnie od dochodu – a wniosek można złożyć wyłącznie online.

Od 1 marca 2025 r. zaczęły obowiązywać nowe rozporządzenie dotyczące kosztów związanych z Kartą Dużej Rodziny. Wzrosły m.in. opłaty za wydanie duplikatu karty oraz koszty obsługi zadania przez gminy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało szczegóły w Monitorze Polskim – zmiany dotyczą zarówno beneficjentów, jak i samorządów.

W dniu 21 maja br. sejmowa Komisja do Spraw Petycji, w następstwie skierowanej do niej petycji obywatelskiej, wystąpiła z dezyderatem do premiera, celem zajęcia przez niego stanowiska w kwestii objęcia kolejnych grobów wyłączeniem od prawa zarządu cmentarza do ich likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby), jeżeli po upływie 20 lat nikt nie zgłosi zastrzeżenia przeciw ponownemu użyciu grobu i nie zostanie uiszczona tzw. opłata prolongacyjna, a grób nie zostanie uznany przez władze cmentarza za posiadający wartość „pamiątki historycznej”.

Idą zmiany w prawie, które są niekorzystne dla osób niepełnosprawnych. Polegają na tym, że system wspierania osób niepełnosprawnych zależny jest (albo niedługo będzie) od kryterium niesamodzielności. Są to 1) testy samodzielności (tak w przypadku świadczenia wspierającego - poziom potrzeby wsparcia) albo 2) orzeczenie o niesamodzielności (tak dodatek dopełniający, a wcześniej świadczenie uzupełniające) albo 3) kwestionariusz samodzielności (tak w przyszłości prawdopodobnie asystencja osobista). Wiele wskazuje na to, że coraz mniej ważne będzie orzeczenie o niepełnosprawności, a test rzeczywistej sprawności albo orzeczenie o niesamodzielności. Komisja sprawdzi, czy osoba niepełnosprawna może chodzić, ubrać się, umyć się, zrobić sobie herbatę. Przedsmakiem systemu świadczeń tylko dla osób niesamodzielnych jest świadczenie wspierające oraz dodatek dopełniający do renty socjalnej. Tak samo będzie przy zapowiadanym odpowiedniku dodatku dopełniającego, ale dla rencistów chorobowych - dodatek będzie oparty o NDSE.

Legitymowanie się określonym stopniem niepełnosprawności może niekiedy decydować o możliwości uzyskania konkretnego wsparcia w ośrodkach pomocy społecznej. Jakie zasiłki wypłaca MOPS i ile wynoszą w 2025 r.? Kto może je otrzymać? Czy w najbliższym czasie planowane są zmiany przepisów?