REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

800 plus - zmiany w 2024 roku, weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
800 plus
800 plus - zmiany w 2024 roku i weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązująca od 1 lipca 2024 r. zmiana ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, wprowadziła w szczególności wymóg, aby dziecko obywatela Ukrainy, na które ubiega się on o świadczenie wychowawcze (800 plus) realizowało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki. Tymczasem niedługo po jej wejściu w życie, pojawiły się wątpliwości co do zasad, na podstawie których ZUS ma przeprowadzać weryfikację legalności pobytu obywateli Ukrainy w Polsce. Wojewódzkie Sądy Administracyjne wytknęły w swoich wyrokach decyzjom ZUS wstrzymującym wypłaty 800 plus brak wszechstronnego zbadania konkretnych spraw.

800 plus i 300 plus także dla obywateli Ukrainy - warunki legalnego pobytu i realizacji obowiązku szkolnego

Prawo do świadczenia wychowawczego (800+) i świadczenia dobry start (300+) przysługuje obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Polski, którego pobyt na terytorium naszego kraju jest uznawany za legalny, a ponadto jeżeli:

REKLAMA

800+zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Polski oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki (chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone). Do weryfikacji spełnienia tego drugiego używany jest System Informacji Oświatowej.
300+zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Polski oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty

Pobyt obywatela Ukrainy uznaje się za legalny (do określonej daty - aktualnie do 30 września 2025 r.), jeżeli obywatel ten:

  1. przybył na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.,
  2. przybył we wskazanym okresie na terytorium Polski legalnie,
  3. deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski.

Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Polski przez matkę, która jest osobą określoną powyżej, w okresie dotyczącym matki, o ile dziecko to nie jest obywatelem polskim ani obywatelem innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Jeżeli obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka opuścił Ukrainę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybył legalnie na terytorium Polski do dnia określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów (aktualnie do 30 września 2025 r.), i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r., a do członków jego najbliższej rodziny przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

Ważne

Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 30 dni pozbawia go uprawnienia do uznania jego pobytu w Polsce za legalny.

Sądy: Uprawnienie Ukraińców do 800+ zależy do faktycznej legalności pobytu, a nie od dokonania odpowiedniej adnotacji w rejestrze Straży Granicznej

Komendant Główny Straży Granicznej prowadzi w systemie teleinformatycznym Straży Granicznej rejestr obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy oraz którzy złożyli wniosek o nadanie im numeru PESEL. Jednocześnie Komendant Główny Straży Granicznej udostępnia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, ustalającemu prawo do świadczeń 800+ i 300+ informację o:

  1. dacie końcowej okresu pobytu na terytorium Polski uznawanego za legalny oraz o datach wjazdów i wyjazdów z terytorium Polski,
  2. ewentualnej utracie uprawnienia do uznania pobytu w Polsce za legalny na skutek wyjazdu z terytorium Polski na okres powyżej 30 dni,
  3. posiadaniu nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienia do uznania pobytu w Polsce za legalny.

Właśnie na kanwie udostępniania określonych danych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z systemu teleinformatycznego Straży Granicznej oraz rejestru PESEL (status cudzoziemca - UKR) doszło do stwierdzenia przez ZUS braku legalności pobytu w Polsce określonych obywateli Ukrainy i wstrzymania z tego tytułu wypłaty na ich rzecz świadczenia wychowawczego 800+. Sprawy te znalazły swój finał w Wojewódzkich Sądach Administracyjnych, które uchyliły decyzje ZUS (np. wyrok WSA we Wrocławiu z 12.03.2024 r., IV SA/Wr 316/23; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18.07.2024 r., IV SA/Wr 8/24; wyrok WSA w Kielcach z 08.08.2024 r., II SA/Ke 257/24; wyrok WSA w Gdańsku z 04.09.2024 r., II SA/Gd 304/24; wyrok WSA w Krakowie z 10.09.2024 r., III SA/Kr 974/24; wyrok WSA w Gliwicach z 10.09.2024 r., II SA/Gl 480/24). 

Sądy stanęły na stanowisku, iż sprawdzenie danych w rejestrach może nie być wystarczające i w razie wątpliwości ZUS ma obowiązek prowadzić postępowanie wyjaśniające na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego. Takimi uzasadnionymi wątpliwościami, jakie powinien powziąć organ, jest sytuacja, w której obywatel Ukrainy w sposób aktywny usiłuje udowodnić swój legalny pobyt, nawet gdy dane z rejestrów publicznych nie w pełni to potwierdzają. W systemie teleinformatycznym mogą bowiem wystąpić błędy wynikające w szczególności z opóźnienia synchronizacji danych w obu rejestrach (Straży Granicznej i PESEL). 

Obowiązujące przepisy uzależniają przyznanie świadczenia od legalności pobytu, a nie od dokonania odpowiedniej adnotacji w rejestrze. Zdaniem Sądów niewątpliwie rejestr Straży Granicznej stanowi dowód legalnego pobytu w Polsce, jednakże nie może prowadzić do uznania, że jest to wyłączny dopuszczalny dowód w tym zakresie - w szczególności, gdy potwierdzeniem pobytu w Polsce może być także rejestr PESEL. Na początku roku 2023 r. ustawodawca wprowadził nowelizację ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy (...) stanowiąc, iż ZUS jest zobowiązany do weryfikacji dalszego prawa do świadczenia, w szczególności na podstawie danych dostępnych z rejestrów publicznych, w tym z rejestru Komendanta Głównego Straży Granicznej i z rejestru PESEL. Przepis ten z jednej strony wskazuje, iż dane widniejące w rejestrach publicznych mają być głównym, ale nie jedynym dowodem czynionych ustaleń, a z drugiej strony - wyraźnie wskazuje na istotność danych z rejestru PESEL (obok danych z rejestru Straży Granicznej).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postępowanie wyjaśniające przed ZUS

ZUS ma prawo do wezwania obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Polski, którego pobyt jest uznawany za legalny, ubiegającego się lub otrzymującego świadczenie wychowawcze, do osobistego stawiennictwa we wskazanej w wezwaniu jednostce organizacyjnej w terminie 3 dni roboczych w celu złożenia wyjaśnień niezbędnych do prawidłowego ustalenia i realizacji świadczeń. Niestawienie się we wskazanej jednostce we wskazanym czasie skutkuje pozostawieniem bez rozpatrzenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bądź wstrzymaniem dalszego wypłacania świadczenia już pobieranego. Spóźnienie się i stawienie się w późniejszym terminie powoduje wypłacenie świadczenia od miesiąca następującego po miesiącu, w którym obywatel Ukrainy stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej (o ile spełnia warunki uprawniające do świadczenia). Wyjazd rodzica lub dziecka z terytorium Polski skutkuje automatycznie wstrzymaniem wypłaty świadczenia wychowawczego, ale ponowny wjazd na terytorium Polski powoduje wypłatę świadczenia od miesiąca, w którym wstrzymano wypłatę (o ile są spełnione warunki uprawniające do świadczenia).

Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U.2024.167).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał przekraczający 32 lub 35 st. Kiedy zmiany wejdą w życie? Miały zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Okazuje się, że wejdą ale najwcześniej po 1 stycznia 2027 r.

Sąd: po przeliczeniu emerytura wyższa o 200 zł. Niestety niskie wyrównanie

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

MRPiPS wprowadza bezwzględny zakaz pracy w czasie upałów. Kara do 3 lat pozbawienia wolności dla pracodawcy, który nie zwolni pracowników do domów

W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.

200 tys. zł na remont, sprzęt, zakup nieruchomości itp.: premie finansowe dla osób ze wsi czy z małych miasteczek. Wnioski do 31 lipca 2025 r.

Do 31 lipca 2025 r. można się ubiegać o 200 tys. zł przypomina prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Chodzi o premie z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Pieniądze można przeznaczyć na wiele celów.

REKLAMA

O ile niższe raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.?

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r. Jak ochronić gospodarkę?

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025 [Rzeczpospolita, WP, Onet, Polsat]

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich trzech sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%? W sondażu IBRIS dla Polsat News z połowy czerwca prowadziła KO. Czy na polskiej scenie politycznej umacnia się prawica?

REKLAMA

MRPiPS zmienia przepisy BHP: 35 stopni Celsjusza - maksymalna dopuszczalna temperatura w pracy (w pomieszczeniu). Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

REKLAMA