REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

800 plus - zmiany w 2024 roku, weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
800 plus
800 plus - zmiany w 2024 roku i weryfikacja uprawnień obywateli Ukrainy. Postępowanie wyjaśniające przed ZUS - czego wymagają sądy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązująca od 1 lipca 2024 r. zmiana ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, wprowadziła w szczególności wymóg, aby dziecko obywatela Ukrainy, na które ubiega się on o świadczenie wychowawcze (800 plus) realizowało obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki. Tymczasem niedługo po jej wejściu w życie, pojawiły się wątpliwości co do zasad, na podstawie których ZUS ma przeprowadzać weryfikację legalności pobytu obywateli Ukrainy w Polsce. Wojewódzkie Sądy Administracyjne wytknęły w swoich wyrokach decyzjom ZUS wstrzymującym wypłaty 800 plus brak wszechstronnego zbadania konkretnych spraw.

800 plus i 300 plus także dla obywateli Ukrainy - warunki legalnego pobytu i realizacji obowiązku szkolnego

Prawo do świadczenia wychowawczego (800+) i świadczenia dobry start (300+) przysługuje obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Polski, którego pobyt na terytorium naszego kraju jest uznawany za legalny, a ponadto jeżeli:

REKLAMA

800+zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Polski oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki (chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone). Do weryfikacji spełnienia tego drugiego używany jest System Informacji Oświatowej.
300+zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Polski oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty

Pobyt obywatela Ukrainy uznaje się za legalny (do określonej daty - aktualnie do 30 września 2025 r.), jeżeli obywatel ten:

  1. przybył na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.,
  2. przybył we wskazanym okresie na terytorium Polski legalnie,
  3. deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski.

Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Polski przez matkę, która jest osobą określoną powyżej, w okresie dotyczącym matki, o ile dziecko to nie jest obywatelem polskim ani obywatelem innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Jeżeli obywatel Ukrainy posiadający Kartę Polaka opuścił Ukrainę w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., a następnie przybył legalnie na terytorium Polski do dnia określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów (aktualnie do 30 września 2025 r.), i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r., a do członków jego najbliższej rodziny przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

Ważne

Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 30 dni pozbawia go uprawnienia do uznania jego pobytu w Polsce za legalny.

Sądy: Uprawnienie Ukraińców do 800+ zależy do faktycznej legalności pobytu, a nie od dokonania odpowiedniej adnotacji w rejestrze Straży Granicznej

Komendant Główny Straży Granicznej prowadzi w systemie teleinformatycznym Straży Granicznej rejestr obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy oraz którzy złożyli wniosek o nadanie im numeru PESEL. Jednocześnie Komendant Główny Straży Granicznej udostępnia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, ustalającemu prawo do świadczeń 800+ i 300+ informację o:

  1. dacie końcowej okresu pobytu na terytorium Polski uznawanego za legalny oraz o datach wjazdów i wyjazdów z terytorium Polski,
  2. ewentualnej utracie uprawnienia do uznania pobytu w Polsce za legalny na skutek wyjazdu z terytorium Polski na okres powyżej 30 dni,
  3. posiadaniu nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienia do uznania pobytu w Polsce za legalny.

Właśnie na kanwie udostępniania określonych danych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z systemu teleinformatycznego Straży Granicznej oraz rejestru PESEL (status cudzoziemca - UKR) doszło do stwierdzenia przez ZUS braku legalności pobytu w Polsce określonych obywateli Ukrainy i wstrzymania z tego tytułu wypłaty na ich rzecz świadczenia wychowawczego 800+. Sprawy te znalazły swój finał w Wojewódzkich Sądach Administracyjnych, które uchyliły decyzje ZUS (np. wyrok WSA we Wrocławiu z 12.03.2024 r., IV SA/Wr 316/23; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18.07.2024 r., IV SA/Wr 8/24; wyrok WSA w Kielcach z 08.08.2024 r., II SA/Ke 257/24; wyrok WSA w Gdańsku z 04.09.2024 r., II SA/Gd 304/24; wyrok WSA w Krakowie z 10.09.2024 r., III SA/Kr 974/24; wyrok WSA w Gliwicach z 10.09.2024 r., II SA/Gl 480/24). 

Sądy stanęły na stanowisku, iż sprawdzenie danych w rejestrach może nie być wystarczające i w razie wątpliwości ZUS ma obowiązek prowadzić postępowanie wyjaśniające na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego. Takimi uzasadnionymi wątpliwościami, jakie powinien powziąć organ, jest sytuacja, w której obywatel Ukrainy w sposób aktywny usiłuje udowodnić swój legalny pobyt, nawet gdy dane z rejestrów publicznych nie w pełni to potwierdzają. W systemie teleinformatycznym mogą bowiem wystąpić błędy wynikające w szczególności z opóźnienia synchronizacji danych w obu rejestrach (Straży Granicznej i PESEL). 

Obowiązujące przepisy uzależniają przyznanie świadczenia od legalności pobytu, a nie od dokonania odpowiedniej adnotacji w rejestrze. Zdaniem Sądów niewątpliwie rejestr Straży Granicznej stanowi dowód legalnego pobytu w Polsce, jednakże nie może prowadzić do uznania, że jest to wyłączny dopuszczalny dowód w tym zakresie - w szczególności, gdy potwierdzeniem pobytu w Polsce może być także rejestr PESEL. Na początku roku 2023 r. ustawodawca wprowadził nowelizację ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy (...) stanowiąc, iż ZUS jest zobowiązany do weryfikacji dalszego prawa do świadczenia, w szczególności na podstawie danych dostępnych z rejestrów publicznych, w tym z rejestru Komendanta Głównego Straży Granicznej i z rejestru PESEL. Przepis ten z jednej strony wskazuje, iż dane widniejące w rejestrach publicznych mają być głównym, ale nie jedynym dowodem czynionych ustaleń, a z drugiej strony - wyraźnie wskazuje na istotność danych z rejestru PESEL (obok danych z rejestru Straży Granicznej).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postępowanie wyjaśniające przed ZUS

ZUS ma prawo do wezwania obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Polski, którego pobyt jest uznawany za legalny, ubiegającego się lub otrzymującego świadczenie wychowawcze, do osobistego stawiennictwa we wskazanej w wezwaniu jednostce organizacyjnej w terminie 3 dni roboczych w celu złożenia wyjaśnień niezbędnych do prawidłowego ustalenia i realizacji świadczeń. Niestawienie się we wskazanej jednostce we wskazanym czasie skutkuje pozostawieniem bez rozpatrzenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bądź wstrzymaniem dalszego wypłacania świadczenia już pobieranego. Spóźnienie się i stawienie się w późniejszym terminie powoduje wypłacenie świadczenia od miesiąca następującego po miesiącu, w którym obywatel Ukrainy stawił się we wskazanej jednostce organizacyjnej (o ile spełnia warunki uprawniające do świadczenia). Wyjazd rodzica lub dziecka z terytorium Polski skutkuje automatycznie wstrzymaniem wypłaty świadczenia wychowawczego, ale ponowny wjazd na terytorium Polski powoduje wypłatę świadczenia od miesiąca, w którym wstrzymano wypłatę (o ile są spełnione warunki uprawniające do świadczenia).

Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U.2024.167).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

REKLAMA

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

REKLAMA

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia debata prezydencka 2025? Jacek Prusinowski poprowadzi spotkanie

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę? Spotkanie poprowadzi Jacek Prusinowski, dziennikarz SE i Radia Plus.

REKLAMA