Jak przedawniają się roszczenia z umowy najmu lokali użytkowych?

Kodeks cywilny wskazuje na ogólny dziesięcioletni termin przedawnienia oraz trzyletni termin przedawnienia – w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Czynsz najmu jest świadczeniem okresowym, a roszczenie o jego zapłatę przedawnia się z upływem 3 lat. Obok czynszu najmu najemca często zobowiązany jest do zapłaty opłat dodatkowych (np. za usługi marketingowe polegające na wspólnej reklamie najemców w mediach itp.), a także do zapłaty za zużyte przez najemcę media (np. energię elektryczną) na podstawie refaktury wystawionej przez wynajmującego.

O ile w przypadku opłat dodatkowych można rozważać, czy stanowią one świadczenia okresowe, czy też są to świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, to w każdym z tych przypadków termin przedawnienia wynosi 3 lata. Problematyczna może okazać się kwestia terminu przedawnienia w przypadku refakturowania opłat za media, którą to czynność należałoby zakwalifikować jako czynność „odsprzedaży”. W tym przypadku może znaleźć zastosowanie art. 554 KC i wynikający z tego przepisu dwuletni termin przedawnienia roszczeń z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy (przez przedmiot przedsiębiorstwa, a według Kodeksu spółek handlowych przedmiot działalności, należy rozumieć określone przez wspólników i wyznaczone przez nich w umowie spółki z o.o. dopuszczalne ramy działalności powołanej struktury organizacyjnej). Pomimo, że w tej kwestii pojawiają się głosy za uznaniem 2-letniego okresu przedawnienia roszczeń o zapłatę należności za refakturowane media, to w przypadku, gdy wynajmujący nie sprzedaje energii w sposób zawodowy, roszczenie wynajmującego o zapłatę za media należy uznać raczej za roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i zawartą umową najmu, które przedawni się z upływem trzyletniego okresu.

Ponadto należy wskazać na krótki, bo zaledwie roczny termin przedawnienia w przypadku roszczeń wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy oraz roszczeń najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu, art. 677 kc (zob. wyrok SN z dnia 17 października 1988 r. IV CR 258/88).

Kiedy Sąd oddali powództwo z powodu upływu okresu przedawnienia?

Przedawnienie nie jest uwzględniane przez Sąd z urzędu, a jedynie na zarzut pozwanego. Sąd może jednak takiego zarzutu nie uwzględnić, jeśli w jego ocenie byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub stanowiłoby nadużycie prawa podmiotowego.