Kiedy w postępowaniu administracyjnym powinna odbyć się rozprawa?

Rozprawa jest częścią postępowania wyjaśniającego, która ma na celu umożliwienie ustalenia stanu faktycznego w danej sprawie. Pozwala ona na przeprowadzenie dowodów w jednym miejscu i czasie.

Należy pamiętać, że choć zakres środków dowodowych w postępowaniu administracyjnym jest bardzo szeroki (jako dowód można przyjąć wszystko co jest zgodne z prawem i przyczyni się do wyjaśnienia sprawy), to istnieje katalog dowodów, które nie mogą zostać przeprowadzone. Są to dowody z zeznań następujących świadków:

• osób niezdolnych do spostrzegania lub komunikowania swoich spostrzeżeń;

• osób obowiązanych do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą (chyba, że zostaną zwolnione od obowiązku zachowania tajemnicy);

• duchownych co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Zobacz również: Postępowanie sądowoadministracyjne

W postępowaniu administracyjnym nie obowiązuje reguła, że organ rozpoznaje sprawę na rozprawie. Co do zasady bowiem, postępowanie wyjaśniające toczy się w tzw. postępowaniu gabinetowym. Natomiast rozprawa będzie przeprowadzona tylko wówczas, gdy zachodzą przesłanki jej przeprowadzenia wynikające z przepisów KPA.

Zgodnie z treścią art. 89 kodeksu postępowania administracyjnego, rozprawa powinna się odbyć gdy:

1. zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania;

2. zapewni to osiągnięcie celu wychowawczego;

3. wymagają tego przepisy prawne (np. przepis szczególny);

4. zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron;

5. zachodzi potrzeba wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

Zobacz również: Dowody w postępowaniu administracyjnym

Zanim rozpocznie się tą część postępowania, przeprowadza się czynności przygotowawcze, których najbardziej istotnym elementem jest powiadomienie stron postępowania, a także świadków i biegłych o terminie rozprawy (w drodze wezwań i zawiadomień). Należy to uczynić co najmniej na 7 dni przed rozprawą. Nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę, mogą wiązać się z konsekwencją odroczenia rozprawy. 

Rozprawę przeprowadza pracownik organu, przed którym toczy się postępowanie, a jeżeli mamy do czynienia z organem kolegialnym - wówczas jego przewodniczący.

W razie wystąpienia przeszkód w postępowaniu wyjaśniającym, rozprawa może zostać odroczona. Jeżeli przeszkody będą miałby istotny charakter, tzn. taki, który uniemożliwia wydanie rozstrzygnięcia, postępowanie może zostać zawieszone.