Przemoc i uzależnienia w rodzinie a mediacja

Ponieważ niniejszy artykuł dotyczy mediacji w kontekście przemocy i uzależnień w rodzinie, należy zaznaczyć, że problem ten może zostać ujawniony na każdym etapie rozmów mediacyjnych i w każdym obszarze życia rodziny.

Niezbędna gotowość do rozmowy

Warunkiem przystąpienia do mediacji jest zachowanie dobrowolności uczestnictwa oraz gotowość sprawcy przemocy, czy osoby uzależnionej od alkoholu, narkotyków, komputera, hazardu, seksu itp. do rozmów na trudne tematy związane z ich sprawstwem, a w konsekwencji gotowość do poddania się leczeniu czy terapii. W tym przypadku mediacja może pełnić rolę wspierającą podejmowanie konstruktywnych decyzji.

Pomaga w ustaleniu potrzeb poszczególnych członków rodziny, szczegółów logistycznych, organizacyjnych, wsparcia, na jakie może liczyć osoba decydująca się na terapię czy leczenie. Działania terapeutyczne mogą dotyczyć nie tylko samych sprawców, ale też ich współmałżonków, partnerów i dzieci. Bez gotowości sprawcy przemocy czy osoby uzależnionej do podjęcia leczenia, wszelkie dalsze działania mediacyjne będą z dużym prawdopodobieństwem mało skuteczne.

W praktyce mediacyjnej możemy spotkać się z przekonaniem, że występowanie długotrwałej przemocy w rodzinie, wyodrębnienie się roli kata i ofiary, jest przeciwwskazaniem do korzystania z mediacji. Takie zdanie ma swoje uzasadnienie w wymaganej dużej ostrożności w pracy z przemocą i uzależnieniami.

Uzależnienia niosą ze sobą ryzyko braku odpowiedzialności osoby uzależnionej, która nie jest zdolna przestrzegać ustalonych przez siebie w mediacji rozwiązań.

Przemoc natomiast niesie ze sobą ryzyko jej eskalacji po powrocie z rozmów mediacyjnych do wspólnego domu. Dlatego każda sprawa rodzinna, w której sygnalizowana jest przemoc musi być przez mediatora lub osobę kierującą rodzinę do mediacji, dokładnie przeanalizowana i potraktowana indywidualnie.

Zobacz również: Rozwód przed sądem czy mediacja?

Przebieg mediacji

W przypadku występowania przemocy w rodzinie, czy to w formie zaniedbań czy też użycia siły, mediacja może być użyteczna na wstępnym etapie rozmów, gdy członkowie rodziny muszą nazwać swój problem, zrobić wgląd w stan faktyczny wspólnego życia, uświadomić sobie swoje potrzeby i potrzeby pozostałych członków rodziny oraz podjąć decyzję w jakim kierunku chcą zmierzać.

Jeśli specjalista uzna, że warto zachęcić członków rodziny do skorzystania z mediacji, metoda ta może stać się skutecznym narzędziem przechodzenia rodziny z etapu bierności do etapu konstruktywnego działania na rzecz przeciwdziałania przemocy i uzależnieniu. Uczy członków rodziny samodzielnego rozwiązywania problemów.