REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas pracy Vademecum

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Ryś
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czas pracy, to czas w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. W związku z tym czas pracy to czas, w którym pracownik rzeczywiście wykonuje pracy, jak i czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do pracy.

Do czasu pracy oprócz czasu wykonywania pracy wchodzą również czas przestoju, czyli czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, lecz pracy nie świadczy. Ponadto do czasu pracy zaliczamy przerwy na posiłek, przerwy na karmienie dziecka piersią oraz czas nauki pracownika młodocianego, czas szkolenia w zakresie bhp oraz czas niewykonywania pracy z powodu przeprowadzenia badań okresowych i kontrolnych w czasie pracy.

REKLAMA

Systemy czasu pracy

Wymiar czasu pracy to maksymalna liczna godzin ustalona na dobę, tydzień lub inny okres, przez który pracownik świadczy pracę i pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Wymiar czasu pracownika zależy od systemu czasu pracy. Prawo przewiduje następujące systemy czasu pracy:

  • podstawowy,
  • skrócony,
  • przerywany,
  • zadaniowy,
  • równoważny,
  • praca w ruchu ciągłym,
  • skrócony tydzień,
  • weekendowy.

Systemy czasu pracy pracowników ustala się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie lub w obwieszczeniu.

Zasadą jest, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Jest to podstawowy system czasu pracy. Prawo przewiduje, jak wcześniej wskazano również inne systemy czasu pracy pracowników.

Zobacz także: Szczególne systemy czasu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaniowy system pracy może być wprowadzony w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań. W odniesieniu do pracowników pracujących w systemie zadaniowym czasu pracy nie prowadzi się ewidencji godzin pracy.

Zobacz także: Zadaniowy system czasu pracy

System równoważnego czasu pracy polega na tym, że w określonych dniach lub tygodniach następuje wydłużenie norm dobowych, zaś w innych ich skrócenie. Wszystkie te działania mają w sumie dać pracownikowi zachowanie przeciętnej normy 40 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Równoważny system pracy wprowadzony jest, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, sprawia, że dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Zobacz także: System równoważnego czasu pracy

Prawo daje także pracownikom możliwość ustalenia indywidualnego czasu pracy. Dzieje się to na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty.

Zobacz także: Czy pracownik może mieć indywidualny czas pracy

Przerwy w czasie pracy

Pracownik ma prawo określonych przerw w czasie pracy. Każdy pracownik ma prawo do przerwy w pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin. W takim przypadku pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Ponadto pracodawca ma prawo wprowadzić jedną przerwę w pracy, która jednak nie jest wliczana do czasu pracy. Przerwa ta nie może przekraczać 60 minut i musi być przeznaczona na posiłek lub załatwianie osobistych spraw pracowników.

Zobacz także: Przerwy w czasie pracy pracownika

Zobacz także: Jak należy traktować prywatne wyjścia z pracy w czasie pracy pracownika

Określone grupie pracowników przysługują ponadto dodatkowe przerwy w czasie pracy. Na przykład prawo gwarantuje pracownikom niepełnosprawnym prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy wynosi 15 minut i wliczany jest do czasu pracy pracownika.

Zobacz także: Komu przysługuje dodatkowa przerwa w pracy

Pracownicy karmiącej dziecko przysługują przerwy na karmienie. Ich długość zależy od liczby dzieci karmionych piersią oraz od wymiaru czasu pracy młodej matki. Pracodawca udziela pracownicy przerw na karmienie na jej wniosek. We wniosku pracownica powinna złożyć odpowiednie oświadczenie, ze karmi dziecko piersią.

Zobacz także: Prawo do przerwy w pracy pracownicy karmiącej piersią

Okresy odpoczynku pracownika

Prawo gwarantuje pracownikowi dobowy i tygodniowy okres odpoczynku. Dobowy okres odpoczynku polega na tym, że pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Prawa do takiego odpoczynku nie mają pracownicy zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracownicy, którzy w biorą udział przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Dla nich prawo przewiduje w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Zobacz także: Prawo pracownika do odpoczynku dobowego

Pracownik ma również, jak wskazano wyżej prawo do tygodniowego odpoczynku. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Co do zasady odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę. W przypadku pracowników wykonujących dozwoloną pracę w niedzielę odpoczynek tygodniowy może przypadać w inny dzień niż niedziela.

Zobacz także: Prawo pracownika do tygodniowego odpoczynku

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Empatia zamiast strachu? Apel w sprawie małoletnich pasażerów

Kontrolerzy powinni być świadomi emocji dzieci i podchodzić do nich z empatią stosowną do ich wieku - podkreśla Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak. Do biura RPD wpływa wiele zgłoszeń dotyczących łamania praw dziecka w środkach transportu publicznego.

Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 roku i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Upoważnienie do opieki nad dzieckiem: do pobrania na wyjazd w wakacje [WZÓR]

Wakacje to okres częstych wyjazdów dzieci, czasami również z innymi osobami niż rodzice. Dzieci, które wyjeżdżają z babcią, dziadkiem, ciocią, wujkiem czy innymi osobami, muszą mieć ze sobą upoważnienie. Rodzice przygotowują takie pismo i najlepiej, aby podpisali je wspólnie.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy]

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy w zakresie pobytu, świadczeń, zakwaterowania i pracy Ukraińców na terytorium Polski. Najważniejszym uprawnieniem jest przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

REKLAMA

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji. A wszystko to za sprawą rozporządzenia, które ma się zmienić, aby ułatwić świadczeniobiorcom sprawne uzyskanie pieniędzy i uniknięcie zbędnych procedur i biurokracji. Co zatem się zmieni?

Wygrana bez rekompensaty: Firma pokonała ZUS na całej linii, ale kosztów nie odzyskała

Firma pokonała ZUS, ale nie uzyskała rekompensaty. „Ponad 871 decyzji ZUS, 150 tys. stron dokumentacji, tysiące godzin pracy. Wszystkie sprawy wygrane przez przedsiębiorcę przed sądami w I i II instancji. W teorii - spektakularny sukces. W praktyce ekonomiczna porażka" - pisze dzisiejszy „Dziennik Gazeta Prawna".

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany. Co to są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Kto organizuje i po co są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Co się dzieje z pieniędzmi z PFRON i jakie nadużycie wykryto - wszystko to wynika z najnowszego raportu NIK.

Abonament RTV: drożej w 2026 roku. Jakie zniżki za zapłatę z góry? Jakie kary za niepłacenie abonamentu i brak rejestracji odbiornika?

W 2026 roku obowiązywać będą wyższe stawki abonamentu RTV niż w 2025 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 27 czerwca 2025 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2026 r. 

REKLAMA

22 lipca 2025 r.: rekonstrukcja rządu

Rekonstrukcja rządu odbędzie się we wtorek 22 lipca 2025 roku. Została opóźniona o tydzień na wniosek marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Czym zostało podyktowane opóźnienie zmian w rządzie?

Co daje niepełnosprawność sprzężona?

Co daje niepełnosprawność sprzężona? Chociaż większość osób, które cierpi na różnego rodzaju zaburzenia powiedziałoby raczej: co odbiera niepełnosprawność sprzężona? (sic!). Odbiera zdrowie i jakość życia, a czasami nawet samo życie. W artykule skupimy się omówieniu podstawowych pojęć i uprawnień, szczególnie dla dzieci, związanych z niepełnosprawnością sprzężoną. Zatem: co to jest niepełnosprawność sprzężona? Jakie to są niepełnosprawności sprzężone? Czy autyzm to niepełnosprawność sprzężoną? Kto orzeka o niepełnosprawności sprzężonej?

REKLAMA