REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas pracy Vademecum

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Ryś
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czas pracy, to czas w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. W związku z tym czas pracy to czas, w którym pracownik rzeczywiście wykonuje pracy, jak i czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do pracy.

Do czasu pracy oprócz czasu wykonywania pracy wchodzą również czas przestoju, czyli czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, lecz pracy nie świadczy. Ponadto do czasu pracy zaliczamy przerwy na posiłek, przerwy na karmienie dziecka piersią oraz czas nauki pracownika młodocianego, czas szkolenia w zakresie bhp oraz czas niewykonywania pracy z powodu przeprowadzenia badań okresowych i kontrolnych w czasie pracy.

REKLAMA

Systemy czasu pracy

Wymiar czasu pracy to maksymalna liczna godzin ustalona na dobę, tydzień lub inny okres, przez który pracownik świadczy pracę i pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Wymiar czasu pracownika zależy od systemu czasu pracy. Prawo przewiduje następujące systemy czasu pracy:

  • podstawowy,
  • skrócony,
  • przerywany,
  • zadaniowy,
  • równoważny,
  • praca w ruchu ciągłym,
  • skrócony tydzień,
  • weekendowy.

Systemy czasu pracy pracowników ustala się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie lub w obwieszczeniu.

Zasadą jest, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Jest to podstawowy system czasu pracy. Prawo przewiduje, jak wcześniej wskazano również inne systemy czasu pracy pracowników.

Zobacz także: Szczególne systemy czasu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaniowy system pracy może być wprowadzony w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań. W odniesieniu do pracowników pracujących w systemie zadaniowym czasu pracy nie prowadzi się ewidencji godzin pracy.

Zobacz także: Zadaniowy system czasu pracy

System równoważnego czasu pracy polega na tym, że w określonych dniach lub tygodniach następuje wydłużenie norm dobowych, zaś w innych ich skrócenie. Wszystkie te działania mają w sumie dać pracownikowi zachowanie przeciętnej normy 40 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Równoważny system pracy wprowadzony jest, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, sprawia, że dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Zobacz także: System równoważnego czasu pracy

Prawo daje także pracownikom możliwość ustalenia indywidualnego czasu pracy. Dzieje się to na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty.

Zobacz także: Czy pracownik może mieć indywidualny czas pracy

Przerwy w czasie pracy

Pracownik ma prawo określonych przerw w czasie pracy. Każdy pracownik ma prawo do przerwy w pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin. W takim przypadku pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Ponadto pracodawca ma prawo wprowadzić jedną przerwę w pracy, która jednak nie jest wliczana do czasu pracy. Przerwa ta nie może przekraczać 60 minut i musi być przeznaczona na posiłek lub załatwianie osobistych spraw pracowników.

Zobacz także: Przerwy w czasie pracy pracownika

Zobacz także: Jak należy traktować prywatne wyjścia z pracy w czasie pracy pracownika

Określone grupie pracowników przysługują ponadto dodatkowe przerwy w czasie pracy. Na przykład prawo gwarantuje pracownikom niepełnosprawnym prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy wynosi 15 minut i wliczany jest do czasu pracy pracownika.

Zobacz także: Komu przysługuje dodatkowa przerwa w pracy

Pracownicy karmiącej dziecko przysługują przerwy na karmienie. Ich długość zależy od liczby dzieci karmionych piersią oraz od wymiaru czasu pracy młodej matki. Pracodawca udziela pracownicy przerw na karmienie na jej wniosek. We wniosku pracownica powinna złożyć odpowiednie oświadczenie, ze karmi dziecko piersią.

Zobacz także: Prawo do przerwy w pracy pracownicy karmiącej piersią

Okresy odpoczynku pracownika

Prawo gwarantuje pracownikowi dobowy i tygodniowy okres odpoczynku. Dobowy okres odpoczynku polega na tym, że pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Prawa do takiego odpoczynku nie mają pracownicy zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracownicy, którzy w biorą udział przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Dla nich prawo przewiduje w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Zobacz także: Prawo pracownika do odpoczynku dobowego

Pracownik ma również, jak wskazano wyżej prawo do tygodniowego odpoczynku. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Co do zasady odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę. W przypadku pracowników wykonujących dozwoloną pracę w niedzielę odpoczynek tygodniowy może przypadać w inny dzień niż niedziela.

Zobacz także: Prawo pracownika do tygodniowego odpoczynku

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawowy zakaz zamieszczania w internecie zdjęć dzieci przez rodziców – rząd podjął decyzję po interwencji RPO

W związku z pogłębiającym się problemem tzw. sharentingu, który polega na upowszechnianiu w środowisku cyfrowym, w szczególności w mediach społecznościowych, wizerunku dzieci przez rodziców i inne osoby – na skutek podjętej w tej sprawie interwencji przez Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) – Ministerstwo Cyfryzacji zajęło stanowisko w sprawie wprowadzenia w Polsce generalnego, ustawowego zakazu (lub ograniczenia) zamieszczania w internecie zdjęć dzieci.

Sąd: zachowek 31.916,67 zł (1/6 udziału) i 10.638,88 zł (1/18 udziału) [Przykład]

W artykule przedstawiam przykład (za wyrokiem sądu) obliczania zachowku dla rodziny, w której spadkodawca miał trójkę dzieci i trójkę wnuków. Córka przejęła mieszkanie po ojcu na podstawie testamentu, pozostałe dzieci (i wnuki) nie otrzymali nic. Wnuki (3 osoby) dziedziczą dlatego, że ich ojciec (syn zmarłego spadkobiercy) także zmarł. Jak sąd obliczył zachowek? Przedstawiam to krok po kroku.

Abp Przybylski: Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe [wywiad]

"Lekcje religii i etyki powinny być dla uczniów obowiązkowe" – powiedział nowy metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski w wywiadzie dla PAP. Dodał, że człowiek z natury jest religijny i etyczny, dlatego potrzebuje wiedzy o religii i wyborach moralnych, żeby harmonijnie się rozwijać.

Na firmę i jej pracowników można nałożyć obowiązkowe świadczenia po wybuchu wojny. Pracownika powołanego do wojska firma nie może zwolnić [Prawo]

Przepisy przewidują możliwość nałożenia na firmę świadczeń rzeczowych na rzecz wojska po wybuchu wojny. Pracodawcy muszą uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności w sytuacji rekrutacji części pracowników do służby wojskowej. Pracownicy w czasie zatrudnienia mogą wykonywać świadczenia osobiste na rzecz wojska przerywając na ten okres (jednorazowo do 7 dni) świadczenie pracy dla pracodawcy.

REKLAMA

Odpowiedź na pozew o zachowek. Jak napisać po zmianach?

Czym jest odpowiedź na pozew o zachowek i jakie ma znaczenie procesowe? Co powinno zawierać takie pismo? Prezentujemy najważniejsze informacje i aktualne przepisy.

Jawność wynagrodzeń w Polsce – co zmieni się od Wigilii 2025 roku? Jak się przygotować (checklista)? Co powinni wiedzieć pracownicy i pracodawcy?

Transparentność wynagrodzeń to temat, który od lat budzi emocje zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Z jednej strony – jawne płace to większa równość i eliminacja dyskryminacji płacowej. Z drugiej – to rewolucja w podejściu do rekrutacji, polityki kadrowej i zarządzania firmą. W dniu 24 grudnia 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy - Ustawa z 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która nałoży na pracodawców szereg nowych obowiązków związanych z jawnością wynagrodzeń. Jest to efekt wdrażania unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10 maja 2023 r., której celem jest wzmocnienie stosowania zasady równego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości.

Składki emerytalne, rentowe i zdrowotne za opiekuna osoby ze świadczeniem wspierającym zapłaci budżet państwa. Jakie warunki trzeba spełnić? Konieczny wniosek do ZUS

Od 1 stycznia 2024 r. opiekunowie osób pobierających świadczenie wspierające mogą zostać objęci ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Wystarczy złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Opiekun zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu sprawowania opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające może zgłosić do tego ubezpieczenia także członków swojej rodziny.

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE ws. WIBOR – kto faktycznie wygrał? Banki, czy kredytobiorcy - "wiborowicze"?

W dniu 11 września 2025 r. została wydana z dawana wyczekiwana opinia Rzecznika Generalnego (właściwie Rzecznik Generalnej) TSUE dotycząca WIBOR, w sprawie C-471/24, gdzie pozwanym jest PKO BP. Pytania prejudycjalne w tej sprawie zadał Sąd Okręgowy w Częstochowie.Wielu uznawało, że odpowiedzi będą absolutnie kluczowe dla spraw z powództwa „wiborowiczów” przeciwko bankom. Nic dziwnego, że po ogłoszeniu opinii każda ze stron – zarówno banki, jak i konsumenci – prześcigają się w ogłaszaniu swojej wygranej w mediach.

REKLAMA

Sejm: Od 900 zł do 1800 zł dla mundurowych - bo na około 160 000 funkcjonariuszy przypada zasób mieszkaniowy niespełna 9000 lokali

Projekt ustawy obejmuje Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż Pożarną i Służbę Ochrony Państwa. Dotyczy także funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego. I pracuje nad nim odpowiednia komisja sejmowa. Sama ustawa - tak ważna dla funkcjonariuszy i żołnierzy - już niebawem będzie uchwalona.

Osoba niepełnosprawna, PFRON i UP: Wyciągano bzdurne i bezzasadne zarzuty żeby tylko dotacji nie przyznać. Np. bo 17 lat temu dostałem dotację z UP jako osoba młoda i sprawna, że lata wcześniej kierowano mnie na kursy

Redakcja Infor.pl otrzymuje sygnały od czytelników, że nie jest łatwo osobom niepełnosprawnym otrzymać dotację z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Publikujemy list od czytelnika, który takiej dotacji nie otrzymał.

REKLAMA