REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas pracy Vademecum

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Ryś
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czas pracy, to czas w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. W związku z tym czas pracy to czas, w którym pracownik rzeczywiście wykonuje pracy, jak i czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do pracy.

Do czasu pracy oprócz czasu wykonywania pracy wchodzą również czas przestoju, czyli czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, lecz pracy nie świadczy. Ponadto do czasu pracy zaliczamy przerwy na posiłek, przerwy na karmienie dziecka piersią oraz czas nauki pracownika młodocianego, czas szkolenia w zakresie bhp oraz czas niewykonywania pracy z powodu przeprowadzenia badań okresowych i kontrolnych w czasie pracy.

REKLAMA

Systemy czasu pracy

Wymiar czasu pracy to maksymalna liczna godzin ustalona na dobę, tydzień lub inny okres, przez który pracownik świadczy pracę i pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Wymiar czasu pracownika zależy od systemu czasu pracy. Prawo przewiduje następujące systemy czasu pracy:

  • podstawowy,
  • skrócony,
  • przerywany,
  • zadaniowy,
  • równoważny,
  • praca w ruchu ciągłym,
  • skrócony tydzień,
  • weekendowy.

Systemy czasu pracy pracowników ustala się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie lub w obwieszczeniu.

Zasadą jest, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Jest to podstawowy system czasu pracy. Prawo przewiduje, jak wcześniej wskazano również inne systemy czasu pracy pracowników.

Zobacz także: Szczególne systemy czasu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaniowy system pracy może być wprowadzony w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań. W odniesieniu do pracowników pracujących w systemie zadaniowym czasu pracy nie prowadzi się ewidencji godzin pracy.

Zobacz także: Zadaniowy system czasu pracy

System równoważnego czasu pracy polega na tym, że w określonych dniach lub tygodniach następuje wydłużenie norm dobowych, zaś w innych ich skrócenie. Wszystkie te działania mają w sumie dać pracownikowi zachowanie przeciętnej normy 40 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Równoważny system pracy wprowadzony jest, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, sprawia, że dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Zobacz także: System równoważnego czasu pracy

Prawo daje także pracownikom możliwość ustalenia indywidualnego czasu pracy. Dzieje się to na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty.

Zobacz także: Czy pracownik może mieć indywidualny czas pracy

Przerwy w czasie pracy

Pracownik ma prawo określonych przerw w czasie pracy. Każdy pracownik ma prawo do przerwy w pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin. W takim przypadku pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Ponadto pracodawca ma prawo wprowadzić jedną przerwę w pracy, która jednak nie jest wliczana do czasu pracy. Przerwa ta nie może przekraczać 60 minut i musi być przeznaczona na posiłek lub załatwianie osobistych spraw pracowników.

Zobacz także: Przerwy w czasie pracy pracownika

Zobacz także: Jak należy traktować prywatne wyjścia z pracy w czasie pracy pracownika

Określone grupie pracowników przysługują ponadto dodatkowe przerwy w czasie pracy. Na przykład prawo gwarantuje pracownikom niepełnosprawnym prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy wynosi 15 minut i wliczany jest do czasu pracy pracownika.

Zobacz także: Komu przysługuje dodatkowa przerwa w pracy

Pracownicy karmiącej dziecko przysługują przerwy na karmienie. Ich długość zależy od liczby dzieci karmionych piersią oraz od wymiaru czasu pracy młodej matki. Pracodawca udziela pracownicy przerw na karmienie na jej wniosek. We wniosku pracownica powinna złożyć odpowiednie oświadczenie, ze karmi dziecko piersią.

Zobacz także: Prawo do przerwy w pracy pracownicy karmiącej piersią

Okresy odpoczynku pracownika

Prawo gwarantuje pracownikowi dobowy i tygodniowy okres odpoczynku. Dobowy okres odpoczynku polega na tym, że pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Prawa do takiego odpoczynku nie mają pracownicy zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracownicy, którzy w biorą udział przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Dla nich prawo przewiduje w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Zobacz także: Prawo pracownika do odpoczynku dobowego

Pracownik ma również, jak wskazano wyżej prawo do tygodniowego odpoczynku. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Co do zasady odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę. W przypadku pracowników wykonujących dozwoloną pracę w niedzielę odpoczynek tygodniowy może przypadać w inny dzień niż niedziela.

Zobacz także: Prawo pracownika do tygodniowego odpoczynku

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niepełnosprawni zyskają nowe prawa. Projekt ustawy o asystencji osobistej w Sejmie

Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Posłanki zapowiadają, że to przełomowy krok w stronę samodzielności, równości i realizacji konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Czy to wreszcie przełom, na który czekały tysiące par w Polsce? Wraca sprawa związków partnerskich. Katarzyna Kotula zapowiada: szczegóły już wkrótce!

Po latach politycznych obietnic i gorących debat, sprawa związków partnerskich znów znalazła się w centrum uwagi całego kraju. W piątek rządząca koalicja ma przedstawić szczegóły projektu, który – jak mówią jego autorzy – „ułatwi ludziom życie” i „odpowie na realne potrzeby społeczne”. Choć temat wracał do Sejmu wielokrotnie, nigdy jeszcze nie był tak blisko realizacji. Tym razem w grę wchodzi kompromis, który połączył nawet polityków z różnych biegunów ideowych.

Świadczenia po urodzeniu dziecka w 2026 r. Co przysługuje rodzicom? [LISTA]

Wielu rodziców oczekujących narodzin dziecka w 2026 r. zastanawia się nad możliwymi formami finansowego wsparcia. Na jakie świadczenia można liczyć? Czy trzeba spełnić dodatkowe kryteria? Odpowiadamy!

Rewolucja w L4 „przyklepana” przez rząd: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia

Przyjęty przez rząd, w dniu 14 października 2025 r., projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy.

REKLAMA

Rewolucyjna zmiana w prawie spadkowym. Nowe przepisy wywracają zasady dziedziczenia

Jeszcze do niedawna, nawet jeśli ktoś odziedziczył po babci mieszkanie albo po ojcu działkę, zanim mógł ją sprzedać czy obciążyć hipoteką, musiał wyruszyć w małą urzędową pielgrzymkę. Kluczowym przystankiem był urząd skarbowy. To tam trzeba było zdobyć zaświadczenie, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony, nie jest należny lub uległ przedawnieniu. Bez tego dokumentu notariusz nie mógł ruszyć dalej, choćby wszystko inne było dopięte na ostatni guzik.

Zakaz rozwiązania umowy z nieobecnym pracownikiem to mit. Trzeba przestrzegać kilku prostych zasad, a czynność będzie skuteczna

W powszechnym wyobrażeniu pracowników choroba i urlop chronią przed zwolnieniem z pracy. To stwierdzenie jest jednak prawdziwe tylko częściowo. Co przewidują przepisy i w jakich przypadkach można rozwiązać umowę z nieobecnym pracownikiem?

Rozwody po nowemu - bez sądu i na oświadczenie małżonków! Poważne zmiany

Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w ciągu ostatnich sześciu lat orzeczono w Polsce ok. 357 tys. rozwodów, w tym aż 286 tys. bez orzekania o winie. To znaczy, że ok. 80% rozwodów w Polsce w tym czasie było orzekanych bez stwierdzania winy którekolwiek z małżonków za rozkład pożycia małżeńskiego. W praktyce takie sprawy, gdzie obydwie strony są dogadane i nie angażują się w długotrwały proces, gdyż nie chcąc wykazywać winy któregokolwiek z małżonków, mogą być załatwione już na jednej rozprawie.

Seniorzy ratują budżety gospodarstw domowych. Zaskakujące dane z GUS: osoby starsze rzadziej mają długi i lepiej zarządzają finansami

Choć często mówi się o niskich emeryturach i trudnej sytuacji osób starszych, najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują zupełnie inny obraz: to właśnie seniorzy ratują dziś budżety gospodarstw domowych. Aż 87,4 proc. z nich nie ma żadnych długów, wydatki planują rozważnie, a z rachunkami radzą sobie lepiej niż młodsze pokolenia. Ich finansowa odpowiedzialność i życiowe doświadczenie sprawiają, że w wielu rodzinach to właśnie oni stanowią niewidzialny filar stabilności.

REKLAMA

Rewolucja w L4 i orzecznictwie ZUS. Co czeka pracowników i lekarzy od 2026 roku?

Od 2026 roku mają wejść w życie daleko idące zmiany dotyczące zarówno zasad wystawiania i kontrolowania zwolnień lekarskich, jak i funkcjonowania lekarzy orzeczników ZUS. Rząd przyjął projekt ustawy, który, może całkowicie zmienić dotychczasowe zasady dotyczące niezdolności do pracy m.in. możliwość pracy podczas zwolnienia lekarskiego w określonych przypadkach, wprowadzenie maksymalnych terminów na wydanie orzeczenia oraz większy nadzór nad jakością opinii lekarskich.

Nie będzie ustawy o związkach partnerskich. PSL i Lewica ogłaszają nowy projekt dotyczący związków nieformalnych [15.10.2025]

W środę, 15 października 2025 r., miało odbyć się pierwsze czytanie projektów ustaw o związkach partnerskich złożonych przez Lewicę. Tymczasem wiceprezes PSL Urszula Pasławska ogłosiła, że takich ustaw nie będzie. Koalicja rządowa zapowiada jednak nowy projekt – ustawę regulującą i chroniącą związki nieformalne.

REKLAMA