Zdolność do zawarcia umowy o pracę

Ubezwłasnowolnienie częściowe dotyczy wyłącznie osób pełnoletnich. Przyczyną ubezwłasnowolnienia mogą być szeroko rozumiane zaburzenia psychiczne (choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne, w szczególności alkoholizm lub narkomania). Na ograniczenie zdolności do czynności prawnych decydujemy się wówczas, gdy dana osoba nie wymaga ubezwłasnowolnienia całkowitego a potrzebuje jedynie pomocy do prowadzenia jej spraw. Pomoc tą świadczy kurator.

Pobierz wzór: Umowa o pracę zawarta na czas określony

Czy ubezwłasnowolniony częściowo może zawrzeć umowę o pracę?

Kodeks cywilny wskazuje, że zasadą stosowana wobec ubezwłasnowolnionych w stopniu ograniczonym jest wymóg uzyskania zgody na daną czynność prawną ich przedstawiciela ustawowego. Wyjątkiem od powyższej zasady jest uregulowanie zawarte w art. 22 kodeksu pracy.

Art. 22 ustęp 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.)  przyznaje osobom pełnoletnim o ograniczonej zdolności do czynności prawnych zdolność do zawarcia umowy o pracę. Powyższe stanowisko wynika wprost z treści przepisu, który brzmi: „Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku”.

Zawarcie umowy o pracę przez osobę o ograniczonej zdolności

Zawarcie umowy o pracę przez osobę należącą do kręgu ograniczonych w zdolności prawnej jest czynnością ważną, która prowadzi do powstania stosunku pracy. Mimo że umowa o pracę nie może być potraktowana jako „umowa powszechnie zawierana w drobnych bieżących sprawach życia codziennego”, to – zdaniem m.in.: Sądu Okręgowego w Częstochowie – nie wymaga dla swej ważności ani zgody ani potwierdzenia przez kuratora. Osoba taka może także dokonywać także „dalszych” czynności prawnych związanych z powstałym stosunkiem zatrudnienia, np. złożenia wypowiedzenia umowy o pracę. Stosunek pracy może być więc rozwiązany przez samego pracownika ale także przez jego kuratora. To drugie rozwiązanie znajdzie zastosowanie z sytuacji, gdy umowa o pracę sprzeciwia się dobru samego pracownika. Wówczas kurator może – po uprzednim uzyskaniu zezwolenia sądu opiekuńczego – kontrakt rozwiązać.

Warto więc podkreślić, że osoba o ograniczonej zdolności prawnej (na gruncie kodeksu cywilnego) nie ma ograniczonej zdolności do zawarcia umowy o pracę (na gruncie kodeksu pracy). Kodeks pracy reguluje zdolność do czynności prawnych osób fizycznych jako pracowników w stosunkach pracy zupełnie inaczej niż kodeks cywilny.

Zobacz również: Umowa o pracę jako podstawa nawiązania stosunku pracy