Umowa o pracę jako podstawa nawiązania stosunku pracy

Obligatoryjne elementy umowy o pracę

Artykuł 29 Kodeksu pracy stanowi, iż zawierana umowa o pracę powinna (obligatoryjnie) określać:

• jej strony,
• rodzaj umowy (tj. czy jest to umowa na czas nieokreślony czy na czas określony, na zastępstwo czy na okres próbny),
• warunki pracy i płacy oraz
• datę jej zawarcia.

Elementy obowiązkowe umowy o pracę

Wyszczególniony został również:

• rodzaj wykonywanej pracy (albo poprzez wskazanie zakresu obowiązków albo wymienienie konkretnych zadań bądź wskazanie stanowiska pracy); 
• miejsce jej wykonywania (tj. konkretnego punktu lub obszaru geograficznego); Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 kwietnia 1985 roku postanowił, że pojęcie miejsca pracy należy odróżnić od pojęcia siedziby zakładu pracy. Bowiem pierwsze jest obligatoryjnym elementem umowy o pracę, objęty zakazem jednostronnej zmiany. Może być ono określone, jako miejsce zmienne (jeśli to wynika z rodzaju świadczonej pracy), bądź jako stały punkt geograficzny bądź jako obszar, określony np. administracyjnie lub w inny wyraźny sposób;
• wymiar czasu pracy obowiązujący pracownika (tj. na pełny etat czy w niepełnym wymiarze czasu pracy);
• termin rozpoczęcia świadczenia pracy (poprzez wskazanie konkretnej daty kalendarzowej bądź wydarzenia); Dzień zawarcia umowy o pracę nie musi bowiem pokrywać się z datą nawiązania stosunku pracy, rozumianą jako dzień faktycznego podjęcia obowiązków pracowniczych; 
• wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi wykonywanej pracy (tj. zarówno metodę płacy, jak również stawkę płac i składniki wynagrodzenia).

Forma zawarcia umowy

Umowa o pracę zawierana jest na piśmie. W sytuacji niezachowania wymaganej formy pisemnej, pracownikowi powinno zostać dostarczone przez pracodawcę najpóźniej w dniu rozpoczęcia wykonywania pracy pisemne potwierdzenie ustalające strony umowy, rodzaj i jej warunki.

Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym, jako dzień rozpoczęcia pracy w umowie albo w dniu zawarcia umowy – jeśli takowego terminu nie określono.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2007 roku – stosunek pracy z określonym terminem rozpoczęcia pracy w umowie, nawiązuje się niezależnie od faktu przystąpienia pracownika do pracy. Kolejno, jeśli nieprzystąpienie do pracy było przez niego zawinione, wówczas pracodawca może stosować odpowiednie sankcje aż do momentu rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Jednak w okresie pomiędzy zawarciem umowy a dniem określonym, jako dzień nawiązania stosunku, umowę taką można rozwiązać na ogólnych zasadach Kodeksowych.

Powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy