Przejęcie pracownika z urlopem

W ustawie – Kodeks pracy dominuje zasada, zgodnie z którą urlopów wypoczynkowych należy udzielać w naturze. W związku z tym prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje każdemu pracownikowi. Jest świadczeniem corocznym, nieprzerwanym i odpłatnym. Jego celem jest stworzenie pracownikowi możliwości dłuższego odpoczynku, pozwalającego na regenerację sił witalnych organizmu.

Ekwiwalent za urlop

Zgodnie z uregulowaniem art. 171 ustawy – Kodeks pracy z chwilą rozwiązania stosunku pracy nabyte u danego pracodawcy prawo do urlopu wypoczynkowego automatycznie przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Potwierdza to wyrok SN z 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00). Udzielenie tego ekwiwalentu stanowi wyjątek od w/w zasady ogólnej. 

Zobacz również: Wartość współczynnika ekwiwalentu pieniężnego za urlop w 2014 roku

Prawo do urlopu wypoczynkowego - przeniesienie

Jednak nie zawsze pracodawca będzie zobowiązany do udzielenia urlopu bądź nawet przyznania pieniężnego ekwiwalentu. Wyjątkowy charakter ma instytucja przejęcia pracownika z urlopem. Taką możliwość przewiduje art. 171 p. 3 ustawy – Kodeks pracy. Ma to miejsce w ustawowo określonej sytuacji, po łącznym spełnieniu trzech przesłanek.

1. Przeniesienie prawa do urlopu możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy nowy stosunek pracy zawierany jest z zachowaniem tożsamości stron. Oznacza to, że tylko kolejna umowa z tym samym pracodawcą uzasadnia przeniesienie możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego.
2. Podstawą zastosowania takiej instytucji jest porozumienie wskazanych wyżej stron. Warto podkreślić, że powinno ono zostać zawarte już przed rozwiązaniem dotychczasowej umowy o pracę. W przypadku braku zgodnego postanowienia stron prawo do urlopu wypoczynkowego przekształci się z chwilą rozwiązania stosunku pracy w prawo do świadczenia pieniężnego. Z inicjatywą zawarcia takiego konsensusu może wystąpić każda ze stron. Ustawodawca nie narzuca także żadnej szczególnej formy zawieranego porozumienia. Dla celów dowodowych oraz z uwagi na obowiązek prowadzenia akt osobowych zatrudnionego dokument ten powinien zostać sporządzony na piśmie. Brak zachowania wskazanej formy nie pociągnie za sobą negatywnych konsekwencji.
3. Kolejna umowa o pracę musi następować bezpośrednio po rozwiązaniu/ wygaśnięciu poprzedniej. Pod pojęciem „bezpośredniości” rozumiane jest zachowanie możliwie najkrótszego odstępu czasu pomiędzy dotychczasową i nową umową o pracę.

Ustawodawca wprowadza więc oczywiste ograniczenie zastosowania omawianej instytucji. Dotyczy ona tylko osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Ekwiwalent za urlop a ubezpieczenie pracownika

Pracodawca nie ma także obowiązku wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w sytuacji, kiedy ciąży na nim obowiązek objęcia pracownika ubezpieczeniem, które gwarantuje wypłatę świadczenia pieniężnego za czas urlopu. Widzimy więc, że nie w każdym przypadku ustania stosunku pracy pracodawca zobowiązany będzie do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Wiele kontrowersji budzi możliwość przejścia prawa pracownika do urlopu wypoczynkowego, w sytuacji, gdy chce on z dnia na dzień przejść do nowego pracodawcy.

Przejęcie pracownika z urlopem - brak możliwości

Zgodnie z przytoczoną wyżej ustawą - Kodeks pracy nie ma możliwości, by pracodawca przejął pracownika z urlopem, niewykorzystanym podczas poprzedniej pracy. Zgodnie bowiem z art. 167 prawo do urlopu lub odpowiadającego mu ekwiwalentu pieniężnego należy wykorzystać u tego pracodawcy, u którego zostało nabyte. Co do zasady pracownik powinien wykorzystać zaległy urlop w okresie wypowiedzenia. Jeśli ze względu na ilość dni wolnych, jakie mu przysługują nie jest to możliwe, to wówczas pracodawca powinien wypłacić mu ekwiwalent pieniężny.

Polecamy serwis: Urlopy pracownicze

Przejęcie pracownika z urlopem - stanowisko SN (I PRN 124/80)

Na korzyść przyjęcia takiego rozwiązania (przejęcia pracownika z urlopem) przemawia zaś zasada uprzywilejowania pracownika. Zgodnie nią pracodawca może udzielić urlopu wypoczynkowego w wymiarze wyższym niż przysługujący. Na gruncie powyższego wydawać by się mogło, że nie ma przeciwwskazań, aby porozumienie w sprawie udzielenia niewykorzystanego urlopu zapadło pomiędzy trzema podmiotami: dotychczasowym i nowym pracodawcą oraz pracownikiem. Stanowisko takie jest korzystne dla pracownika, zgodne z ochronną funkcją prawa pracy. Dokonywane jest na wniosek lub przynajmniej za jego zgodą. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 1980 r. (I PRN 124/80). Opinia SN pozostaje ciągle aktualna. SN stwierdził, że co prawda nowy zakład pracy nie przejmuje obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w poprzednim zakładzie pracy, chociażby stosunek pracy w dotychczasowym zakładzie został rozwiązany na mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia zakładów pracy. Jednak w sytuacji, gdy wskazane porozumienie obejmuje obowiązek udzielenia niewykorzystanego urlopu, to ciąży on na nowym pracodawcy. Pracownik ma możliwość uzyskania świadczenia w naturze (tj. w postaci płatnych dni wolnych) a dotychczasowy pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany u niego urlop. Możliwość zawarcia trójstronnego porozumienia w przedmiotowym zakresie dopuszczalna jest jedynie na zasadzie wyjątku.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141).

Wyrok SN z 27 listopada 1980 r. (I PRN 124/80).

Wyrok SN z 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00).