REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Znaczenie wieku sprawcy w Kodeksie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Znaczenie wieku sprawcy w Kodeksie karnym/Fot. Shutterstock
Znaczenie wieku sprawcy w Kodeksie karnym/Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wiek sprawcy jest jedną z przesłanek pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, jednak w niektórych przypadkach ustawodawca pozwala na wyjątki. Od jakiego wieku sprawca podlega ustawie karnej i jaki wymiar kary może otrzymać sprawca wyjątkowo pociągnięty do odpowiedzialności karnej?

Podstawa prawna i podstawowe reguły

Podstawowe zasady dotyczące kwestii wieku sprawcy zostały uregulowane w art. 10 Kodeksu karnego (dalej: k.k.), z którego wynika, że na podstawie przepisów ustawy karnej odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat (art. 10 § 1 k.k.). Nie oznacza to jednak, że jest to jedyny warunek dotyczący kwestii wieku sprawcy.

REKLAMA

REKLAMA

Niniejsza problematyka komplikuje się wraz z kolejnymi regulacjami ustawy karnej. Otóż ustawodawca wytypował szczególne czyny zabronione, za których popełnienie może odpowiadać nieletni, który ukończył 15 lat, przy czym okoliczności sprawcy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Do tych czynów, zgodnie z art. 10 §2 k.k. zalicza się:

- zamach na życie Prezydenta (art. 134 k.k.),

- zabójstwo (art.148 § 1, 2 lub 3 k.k.),

REKLAMA

- ciężki uszczerbek na zdrowiu (art. 156 § 1 lub 3 k.k.),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- spowodowanie niebezpiecznych zdarzeń (art. 163 § 1 lub 3 k.k.),

- piractwo (art.166 k.k.),

- katastrofę (art. 173 § 1 lub 3 k.k.),

- zgwałcenie (art. 197 § 3 lub 4 k.k.),

- czynną napaść (art. 223 § 2 k.k.),

- wzięcie zakładnika (art. 252 § 1 lub 2 k.k.) oraz

- rozbój (art. 280 k.k.).

Jednocześnie należy pamiętać, że w powyższych przypadkach, orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo. Co do powyższych czynów sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 10 § 3 k.k.).

Kolejną sytuacją będzie wiek sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz nie ukończył lat 18. W takim przypadku, zgodnie z treścią art. 10 § 4 k.k., sąd stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich zamiast wymierzenia kary. Jest jednak warunek, a mianowicie okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.

Osoba nieletnia lub młodociana

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 115 § 10 k.k. jako młodocianego należy rozumieć sprawcę, który w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji nie ukończył 24 lat. Istotnym jest aby obie wskazane przesłanki wystąpiły łącznie.

W przypadku osób nieletnich lub młodocianych, sąd wymierzając karę kieruje się przede wszystkim tym, aby wychować sprawcę. Jednocześnie w przypadku sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, sąd nie orzeka kary dożywotniego pozbawienia wolności (art. 54 § 1 i 2 k.k.). Nadto dozwolone jest zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec młodocianego, jeżeli ma to być element wychowania sprawcy (art. 60 § 1 k.k.). W tym miejscu należy również zwrócić uwagę, iż ustawodawca dopuszcza możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary w stosunku co do młodocianego sprawcy, wymierzając jednocześnie okres próby wynoszący od 2 do 5 lat (art. 70 § 2 k.k.).

Wobec młodocianego sprawcy, który popełnił przestępstwo umyślne obowiązkowo orzeka się dozór kuratora (art. 73 § 2 k.k.).

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysłałem 4 tysięcy CV. Mam wyższe wykształcenie. Od lutego bez pracy

Na Twitterze i TiKToku pojawiła się opowieść absolwenta, który od początku roku próbuje znale

Koniec z oddawaniem ziemi Kościołowi? Szykuje się wielka zmiana w relacjach państwo–Kościół

Polska 2050 chce raz na zawsze zakończyć przekazywanie państwowej ziemi Kościołowi. Ugrupowanie zaprezentowało projekt ustawy uchylającej kontrowersyjny artykuł 70a, który od 1989 roku umożliwiał nieodpłatne przekazywanie nieruchomości, sięgające łącznie aż 76 tys. hektarów. To pierwsza z serii zmian mających uporządkować relacje państwo–Kościół i zapewnić przejrzystość.

Triumfują świadczenia: pielęgnacyjne i wspierające. Przegrał zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł)

Niesprawiedliwie, ale zgodne z prawem. Zasiłek pielęgnacyjny wciąż 215,84 zł, a inne świadczenia przepisy podwyższyły do 4337 zł i 3386 zł.

Zakaz trzymania psów na łańcuchach! Posłowie wprowadzają rewolucyjne zmiany – co czeka właścicieli czworonogów?

Polscy posłowie szykują prawdziwą rewolucję w traktowaniu czworonogów – Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże trzymania psów na łańcuchach. Nowe przepisy przewidują liczne wyjątki, szczegółowe regulacje dotyczące kojców i obowiązek codziennego ruchu dla pupili.

REKLAMA

Unia Europejska wprowadza zmiany w przepisach. Chodzi o piece na gaz

Zgodnie z opublikowanymi przez Komisję Europejską wytycznymi dotyczącymi dyrektywy EPBD, sprecyzowano, co oznacza "kocioł na paliwa kopalne" oraz "budynek o zerowej emisji". Celem tych wyjaśnień jest pomoc państwom członkowskim w interpretacji przepisów. Komisja wyjaśnia również, co oznaczają te regulacje w kontekście ewentualnego zakazu stosowania pieców gazowych.

Sejm na żywo: 25 września 2025 [Transmisja online]

W środę, 24 września rozpoczęło się trzydniowe posiedzenie Sejmu. W czwartek, 25 września posłowie będą pracować m.in. nad kilkoma rządowymi projektami deregulacyjnymi.

Zamknięcie granicy z Białorusią na 14 dni – jakie konsekwencje dla gospodarki i biznesu?

Jutro, w czwartek o godz. 0.01 w nocy, zostaną ponownie otwarte przejścia graniczne z Białorusią. Dwutygodniowy okres zamknięcia tej granicy to poważny wstrząs dla polskiej i europejskiej gospodarki. Zatrzymanie transportu na jednym z kluczowych korytarzy handlowych Unii Europejskiej – Jedwabnym Szlaku – powoduje straty liczone w setkach milionów euro, a skutki odczuwają nie tylko przedsiębiorstwa, lecz także konsumenci i lokalne społeczności.

66 000 osób odeszło z WZON i ZUS bez choć jednej złotówki ze świadczenia wspierającego

120 000 osób niepełnosprawnych otrzymuje świadczenie wspierające (dane ZUS z marca 2025 r.) w tym około 54 000 osób niepełnosprawnych ma to świadczenie w najwyższej wysokości (po zaokrągleniu 4134 zł miesięcznie). Jednocześnie aż 66 000 osób niepełnosprawnych nie otrzymało od WZON nawet 70 punktów. W konsekwencji nie otrzymają choćby symbolicznej złotówki ze świadczenia wspierającego. Rząd często podnosi w Sejmie argument, że brak podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego (tylko 215,84 zł) wynika z tego, że osoby mające ten zasiłek mogą otrzymać świadczenie wspierające. Jest tu argument "Tak, zasiłek pielęgnacyjny jest bardzo niski, ale nie podwyższamy go bo beneficjenci zasiłku pielęgnacyjnego mogą go uzupełnić świadczeniem wspierającym.

REKLAMA

Świadczenie wspierające 2025: zasady, punktacja. Jak złożyć wniosek? ZUS: Nie płać pośrednikowi, nie podpisuj podejrzanych pełnomocnictw!

ZUS przypomina, że nie trzeba płacić kancelariom ani pośrednikom za pomoc w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Wniosek można złożyć samodzielnie przez stronę internetową ZUS-u lub bezpośrednio w placówkach Zakładu.

Trzymiesięczny urlop bezpłatny dla każdego – bez ograniczeń stażowych. Co musisz wiedzieć?

Pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają prawo do różnego rodzaju urlopów gwarantowanych przez Kodeks pracy. Jednym z nich jest urlop bezpłatny, który zawiesza prawa i obowiązki obu stron - zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Kiedy pracownik może z niego skorzystać i czy w trakcie takiego urlopu otrzymuje wynagrodzenie? Oto szczegóły.

REKLAMA