Kara za wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających lub substancji psychotropowych

Przyjmuje się, że przedmiotem ochrony opisywanego przestępstwa jest zdrowie publiczne rozumiane jako zdrowie wielu ludzi, nieoznaczonego kręgu osób. O tym co stanowi przedmiot ochrony wszystkich przepisów karnych Ustawy o przeciwdziałaniu narkomani wypowiedział się także wielokrotnie Sąd najwyższy. Przytoczyć można choćby postanowienie Sądu Najwyższego z 28 września 2006 r., w którym Sąd stwierdził, że „cała ustawa skierowana jest przeciwko nielegalnej produkcji i obrotowi środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, jednakże nie po to, by w ten sposób chronić interes państwa (reglamentować ten obrót), lecz po to, by chronić zdrowie społeczne, które może być zagrożone wskutek wprowadzenia do nielegalnego obrotu tych środków” (postanowienie SN z dnia 28 września 2006 r., I KZP 19/06, OSNKW 2006, z. 11, poz. 99).

W artykule 53 ust. 1 określono typ podstawowy stanowiący występek w art. 53 ust. 2 - typ kwalifikowany stanowiący zbrodnię.

Działanie sprawcy przestępstwa określonego w art. 53 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani może przybierać następującą postać:
1. wytwarzania środków odurzających lub substancji psychotropowych;
2. przetwarzania środków odurzających lub substancji psychotropowych;
3. przerabiania środków odurzających lub substancji psychotropowych;
4. przetwarzania słomy makowej.

W słowniczku jaki zawiera w art. 4 ustawa o przeciwdziałaniu narkomani szczegółowo zdefiniowane są pojęcia: wytwarzania (art. 4 pkt 35) przetwarzania (art. 4 pkt 26) przerabiania (art. 4 pkt 20) środek odurzający (art. 4 pkt 26) substancja psychotropowa (art. 4 pkt 24).

Aby opisane powyżej działanie mogło stanowić przestępstwo zgodnie z omawianym przepisem działanie sprawcy musi być podejmowane wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a mianowicie niezgodnie z art. 33 oraz 35 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wskazane przepisy określają szczegółowy w jakich przypadkach dozwolone jest wytwarzanie, przetwarzanie albo przerabianie środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Przestępstwo określone w art. 53 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani może co do zasady popełnić każdy, któremu zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa karnego materialnego można przypisać winę w czasie czynu. Omawiane przestępstwo należy więc do kategorii przestępstw powszechnych.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Omawiane przestępstwo można popełnić jedynie umyślnie. Ustawa dopuszcza w tym zakresie wystąpienie zarówno zamiaru bezpośredniego jak i ewentualnego. Sprawca więc musi chcieć popełnić przestępstwo (zamiar bezpośredni) albo podejmując działanie przewidywać, że stanowić może ono czyn zabroniony i na to się godzić (zamiar ewentualny).