REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odwołanie testamentu. Co zrobić, kiedy spadkodawca zmieni zdanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Testament służy temu, by rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci. Co może zrobić spadkodawca, który po sporządzeniu testamentu dokonał zmiany swojej „ostatniej woli”? W jaki sposób anulować skutki prawne testamentu? W takiej sytuacji spadkodawca może testament odwołać.

rozwiń >

Spadkodawca ma pełną swobodę w rozrządzeniu swoim majątkiem na wypadek śmierci. W szczególności może powołać jednego lub wielu spadkobierców. Nie ma przy tym żadnych ograniczeń, co do wyboru spadkobierców: mogą to być członkowie rodziny należący do grona spadkobierców ustawowych, ale także i osoby w żaden sposób niespokrewnione ani niespowinowaconego ze spadkodawcą. Spadkodawca może testamentem dokonać innych rozrządzeń na wypadek śmierci: dokonać zapisów, ustanowić fundację itp. Rozrządzenia testamentowe mogą dotyczyć całego jego majątku, bądź też tylko jakiejś jego części. Przejawem swobody w zakresie dysponowania majątkiem na wypadek śmierci jest także ustanowiona przepisami Kodeksu cywilnego zasada odwołalności testamentu.

REKLAMA

Kiedy można odwołać testament

Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.

Ważne

Jeżeli spadkodawca odwołał cały testament, ale nie rozrządził swoim majątkiem na wypadek śmierci nowym testamentem,  po jego śmierci następuje po nim dziedziczenie ustawowe.

Kto może odwołać testament

Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych. Zdolność tę mają osoby, które są pełnoletnie, a zarazem nieubezwłasnowolnione.

REKLAMA

Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. Jednakże uzyskać pełnoletność może kobieta, która po ukończeniu 16. roku życia wyszła za mąż za zgodą sądu opiekuńczego. Unieważnienie takiego małżeństwa przed ukończeniem przez kobietę 18. roku życia nie powoduje utraty przez nią pełnoletności.

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie albo częściowo nie może odwołać testamentu, który sporządziła przed ubezwłasnowolnieniem. Czynności zmierzające do odwołania testamentu podjęte przez taką osobę są bezwzględnie nieważne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Testamentu nie można także odwołać (podobnie jak i sporządzić) przez przedstawiciela. W celu skutecznego odwołania testamentu spadkodawca musi działać osobiście.

Jak odwołać testament

Odwołanie testamentu może nastąpić na jeden z trzech sposobów, które określają przepisy Kodeksu cywilnego. Są to:

  • sporządzenie nowego testamentu,
  • zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność – o ile spadkodawca działa w zamiarze odwołania testamentu,
  • dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

W każdym przypadku czynnościom spadkodawcy musi towarzyszyć jego zamiar odwołania testamentu. 

Odwołanie testamentu nowym testamentem

REKLAMA

Spadkodawca może odwołać testament sporządzając nowy testament. Nie jest przy tym ograniczony formą odwoływanego testamentu. Może więc odwołać np. testament notarialny testamentem własnoręcznym bądź ustnym, albo – testament zwykły testamentem szczególnym. 

Nowy testament może zawierać wyraźne oświadczenie spadkodawcy w przedmiocie odwołania poprzedniego (lub wszystkich poprzednich – którą to formułę stosuje się często w praktyce notarialnej) testamentu. Oświadczenie woli spadkodawcy może być przy tym wyrażone dowolnymi słowami (np. „odwołuję”, „anuluję”, „unieważniam”, „uchylam” itp.), byle tylko z ich znaczenia wynikała wola odwołania poprzedniego testamentu. Treść takiego testamentu odwołującego może w szczególności ograniczać się wyłącznie właśnie do odwołania testamentu w całości bądź w części, a nowy testament nie zawiera powołania spadkobiercy ani żadnych innych rozrządzeń na wypadek śmierci. Wówczas z chwilą otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) do spadku zostaną powołani spadkobiercy ustawowi.

Oczywiście odwołanie pierwszego testamentu jest skuteczne wyłącznie w przypadku, gdy nowy testament jest ważny. 

Dorozumiane odwołanie testamentu

Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu. 

W przypadku gdy nowe rozrządzenia testamentowe w ogóle nie dają pogodzić się z treścią poprzedniego testamentu, dziedziczenie następuje na podstawie nowego testamentu. Jeśli pomiędzy tymi testamentami zachodzi sprzeczność jedynie częściowa, porządek dziedziczenia wyznaczałaby częściowo stary, a częściowo nowy testament.

Odwołanie testamentu przez jego zniszczenie

Spadkodawca może odwołać testament niszcząc go lub pozbawiając go cech, od których zależy jego ważność. W ten sposób odwołać można wyłącznie testamenty, które mają postać spisanego dokumentu. Skuteczne odwołanie następuje przy tym jedynie poprzez oddziaływanie spadkodawcy na oryginał dokumentu, a nie jego jakąkolwiek kopię. Spadkobierca ma pełną dowolność w wyborze metody zniszczenia dokumentu, byle tylko dokonał tego osobiście oraz – działając w zamiarze odwołania testamentu.

Odwołanie testamentu nie będzie wobec tego skutkiem przypadkowego zniszczenia dokumentu zawierającego rozrządzenia na wypadek śmierci. Chociaż zdarzenia tego typu prowadzą do unicestwienia materialnej postaci dokumentu , to jednak nie pozbawiają skuteczności rozrządzeń testamentowych. W razie zniszczenia lub utraty testamentu dopuszczalne jest bowiem – co wynika z utrwalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego – postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia faktu sporządzenia testamentu własnoręcznego oraz jego treści.

Odwołanie testamentu przez zmiany w dokumencie

Spadkodawca może odwołać testament dokując w jego treści zmian, z których wynika wola jego odwołania. Mogą one polegać np. na przekreśleniu treści testamentu w całości lub części, skreśleniu wymaganych dla danego rodzaju testamentu podpisów.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Groźna bakteria w lodach. Ministerstwo Zdrowia ostrzega

Nic tak nie psuje urlopu jak zatrucie pokarmowe. Wysokie temperatury, niewłaściwe warunki przechowywania żywności i spożywanie posiłków w przypadkowych miejscach sprzyjają rozwojowi niebezpiecznych bakterii, wirusów i pasożytów. Niektóre z nich mogą poważnie zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Szczególnie narażone są kobiety w ciąży i dzieci.

Ważny komunikat RCB w sprawie zagrożenia powodziowego w Polsce w dniach 7-13 lipca 2025 r. Czy grozi nam powtórka sytuacji z września 2024 r.?

W dniu 4 lipca 2025 r. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało komunikat, w którym odnosi się do pojawiających się w przestrzeni publicznej doniesień o możliwych intensywnych opadach deszczu i ryzyku powodzi w Polsce w przyszłym tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.). Czy grozi nam wytworzenie się nad Polską „niżu genueńskiego” i powtórka sytuacji z września 2024 r.?

Sondaż partyjny: Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r.? Najbardziej wierzą w to młodzi

Ponad połowa młodych Polaków do 24. roku życia (52,7 proc.) uważa, że Prawo i Sprawiedliwość wróci do władzy po wyborach parlamentarnych w 2027 roku. Wśród wszystkich badanych przekonanie to podziela 49 proc. respondentów, przy czym mężczyźni wyrażają je częściej niż kobiety — wynika z sondażu SW Research dla Onetu.

Rząd naprawia emerytury czerwcowe! Koniec z niesprawiedliwością z lat 2009–2019 – znamy szczegóły projektu ustawy

Rząd szykuje rewolucję dla tysięcy emerytów i rencistów! Nowy projekt ustawy ma zlikwidować wieloletnią niesprawiedliwość wobec osób, którym przyznano emeryturę lub rentę rodzinną w czerwcu w latach 2009–2019. Zmiany mają wyrównać ich sytuację ze świadczeniobiorcami z późniejszych lat i położyć kres tzw. „sezonowości emerytalnej”. Decyzja już we wtorek.

REKLAMA

To może być pierwsza taka sytuacja w historii Polski: Prezes NBP Adam Glapiński już ostrzega!

Historyczny moment dla polskiej gospodarki? Prezes NBP Adam Glapiński ostrzega, że już w 2026 roku dług publiczny może po raz pierwszy przekroczyć unijny próg 60 proc. PKB. Choć inflacja zbliża się do celu NBP, to fiskalna polityka rządu – najluźniejsza w całej UE poza Rumunią – może zachwiać stabilnością makroekonomiczną kraju.

Aby mieć od stycznia więcej urlopu i wyższe wypłaty, już teraz zadbaj o dokumenty. Dotyczy wszystkich pracowników

Przed nami duża zmiana dla wszystkich pracowników. Będzie dotyczyła zarówno pracowników budżetówki, jak i sektora prywatnego. Chodzi o większe pieniądze i wyższy wymiar urlopu. Żeby skorzystać, trzeba będzie mieć dowody.

Za nowy trawnik z rolki zapłaci… dostawca prądu. Przełomowy wyrok NSA, na podstawie którego tysiące właścicieli nieruchomości będzie mogło bezkosztowo odtworzyć swoje ogrody

Niejeden właściciel nieruchomości zmagał się już na pewno z usuwaniem drzew (lub krzewów) z jego nieruchomości na wniosek właściciela urządzeń przesyłowych służących do doprowadzania energii elektrycznej, z tego względu, że drzewa te (lub krzewy) – z tymi urządzeniami kolidowały (a konkretniej – zagrażały funkcjonowaniu tych urządzeń). Okazuje się, że zgodnie z najnowszym wyrokiem NSA – w takim przypadku – odszkodowanie należne od przedsiębiorstwa energetycznego, obejmuje nie tylko wartość usuniętych drzew (lub krzewów), koszty ich wycinki, ponownego zalesienia i pielęgnacji, ale również koszty odtworzenia trawnika, który – na skutek powyższych działań – uległ zniszczeniu.

Kupując nieruchomość, wpadniesz w finansową pułapkę i poniesiesz dodatkowy koszt sięgający nawet 50 tys. zł. To skutek nowych wymogów Unii Europejskiej

Dla wielu z nas zakup nieruchomości to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. W związku z nowymi klimatycznymi celami Unii Europejskiej, nieruchomości ogrzewane węglem lub gazem będą musiały przejść kosztowną modernizację. W przeciwnym razie ich utrzymanie stanie się bardzo drogie.

REKLAMA

Nowe uprawnienia PIP i wyższe kary dla firm od 2026 r. Czy dojdzie do masowej zamiany śmieciówek w umowy o pracę? Szef PIP: uszczęśliwianie etatami na siłę się nie sprawdza

Nie będziemy masowo zmieniać umów cywilnoprawnych na etaty, a jedynie działać w przypadkach niebudzących wątpliwości – powiedział PAP szef Państwowej Inspekcji Pracy, główny inspektor pracy Marcin Stanecki. Zaznaczył, że w planowanych zmianach nie chodzi o „uszczęśliwianie etatami na siłę”, tylko o reagowanie na skargi.

Zmiana cen gazu. Chodzi o kwoty od 1 tysiąca, nawet do kilkunastu tysięcy złotych. Kto odczuje nową taryfę?

Choć większość z nas od miesięcy żyje tematem cen energii, to dla wielu osób równie istotne są ceny gazu. A te właśnie się zmieniły. Różnica obejmie rocznie kwoty od tysiąca, nawet do kilkunastu tysięcy.

REKLAMA