REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odwołanie testamentu. Co zrobić, kiedy spadkodawca zmieni zdanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Testament służy temu, by rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci. Co może zrobić spadkodawca, który po sporządzeniu testamentu dokonał zmiany swojej „ostatniej woli”? W jaki sposób anulować skutki prawne testamentu? W takiej sytuacji spadkodawca może testament odwołać.

rozwiń >

Spadkodawca ma pełną swobodę w rozrządzeniu swoim majątkiem na wypadek śmierci. W szczególności może powołać jednego lub wielu spadkobierców. Nie ma przy tym żadnych ograniczeń, co do wyboru spadkobierców: mogą to być członkowie rodziny należący do grona spadkobierców ustawowych, ale także i osoby w żaden sposób niespokrewnione ani niespowinowaconego ze spadkodawcą. Spadkodawca może testamentem dokonać innych rozrządzeń na wypadek śmierci: dokonać zapisów, ustanowić fundację itp. Rozrządzenia testamentowe mogą dotyczyć całego jego majątku, bądź też tylko jakiejś jego części. Przejawem swobody w zakresie dysponowania majątkiem na wypadek śmierci jest także ustanowiona przepisami Kodeksu cywilnego zasada odwołalności testamentu.

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy można odwołać testament

Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.

Ważne

Jeżeli spadkodawca odwołał cały testament, ale nie rozrządził swoim majątkiem na wypadek śmierci nowym testamentem,  po jego śmierci następuje po nim dziedziczenie ustawowe.

Kto może odwołać testament

Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych. Zdolność tę mają osoby, które są pełnoletnie, a zarazem nieubezwłasnowolnione.

Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. Jednakże uzyskać pełnoletność może kobieta, która po ukończeniu 16. roku życia wyszła za mąż za zgodą sądu opiekuńczego. Unieważnienie takiego małżeństwa przed ukończeniem przez kobietę 18. roku życia nie powoduje utraty przez nią pełnoletności.

REKLAMA

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie albo częściowo nie może odwołać testamentu, który sporządziła przed ubezwłasnowolnieniem. Czynności zmierzające do odwołania testamentu podjęte przez taką osobę są bezwzględnie nieważne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Testamentu nie można także odwołać (podobnie jak i sporządzić) przez przedstawiciela. W celu skutecznego odwołania testamentu spadkodawca musi działać osobiście.

Jak odwołać testament

Odwołanie testamentu może nastąpić na jeden z trzech sposobów, które określają przepisy Kodeksu cywilnego. Są to:

  • sporządzenie nowego testamentu,
  • zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność – o ile spadkodawca działa w zamiarze odwołania testamentu,
  • dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

W każdym przypadku czynnościom spadkodawcy musi towarzyszyć jego zamiar odwołania testamentu. 

Odwołanie testamentu nowym testamentem

Spadkodawca może odwołać testament sporządzając nowy testament. Nie jest przy tym ograniczony formą odwoływanego testamentu. Może więc odwołać np. testament notarialny testamentem własnoręcznym bądź ustnym, albo – testament zwykły testamentem szczególnym. 

Nowy testament może zawierać wyraźne oświadczenie spadkodawcy w przedmiocie odwołania poprzedniego (lub wszystkich poprzednich – którą to formułę stosuje się często w praktyce notarialnej) testamentu. Oświadczenie woli spadkodawcy może być przy tym wyrażone dowolnymi słowami (np. „odwołuję”, „anuluję”, „unieważniam”, „uchylam” itp.), byle tylko z ich znaczenia wynikała wola odwołania poprzedniego testamentu. Treść takiego testamentu odwołującego może w szczególności ograniczać się wyłącznie właśnie do odwołania testamentu w całości bądź w części, a nowy testament nie zawiera powołania spadkobiercy ani żadnych innych rozrządzeń na wypadek śmierci. Wówczas z chwilą otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) do spadku zostaną powołani spadkobiercy ustawowi.

Oczywiście odwołanie pierwszego testamentu jest skuteczne wyłącznie w przypadku, gdy nowy testament jest ważny. 

Dorozumiane odwołanie testamentu

Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu. 

W przypadku gdy nowe rozrządzenia testamentowe w ogóle nie dają pogodzić się z treścią poprzedniego testamentu, dziedziczenie następuje na podstawie nowego testamentu. Jeśli pomiędzy tymi testamentami zachodzi sprzeczność jedynie częściowa, porządek dziedziczenia wyznaczałaby częściowo stary, a częściowo nowy testament.

Odwołanie testamentu przez jego zniszczenie

Spadkodawca może odwołać testament niszcząc go lub pozbawiając go cech, od których zależy jego ważność. W ten sposób odwołać można wyłącznie testamenty, które mają postać spisanego dokumentu. Skuteczne odwołanie następuje przy tym jedynie poprzez oddziaływanie spadkodawcy na oryginał dokumentu, a nie jego jakąkolwiek kopię. Spadkobierca ma pełną dowolność w wyborze metody zniszczenia dokumentu, byle tylko dokonał tego osobiście oraz – działając w zamiarze odwołania testamentu.

Odwołanie testamentu nie będzie wobec tego skutkiem przypadkowego zniszczenia dokumentu zawierającego rozrządzenia na wypadek śmierci. Chociaż zdarzenia tego typu prowadzą do unicestwienia materialnej postaci dokumentu , to jednak nie pozbawiają skuteczności rozrządzeń testamentowych. W razie zniszczenia lub utraty testamentu dopuszczalne jest bowiem – co wynika z utrwalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego – postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia faktu sporządzenia testamentu własnoręcznego oraz jego treści.

Odwołanie testamentu przez zmiany w dokumencie

Spadkodawca może odwołać testament dokując w jego treści zmian, z których wynika wola jego odwołania. Mogą one polegać np. na przekreśleniu treści testamentu w całości lub części, skreśleniu wymaganych dla danego rodzaju testamentu podpisów.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

REKLAMA

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

REKLAMA