REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odwołanie testamentu. Co zrobić, kiedy spadkodawca zmieni zdanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Testament służy temu, by rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci. Co może zrobić spadkodawca, który po sporządzeniu testamentu dokonał zmiany swojej „ostatniej woli”? W jaki sposób anulować skutki prawne testamentu? W takiej sytuacji spadkodawca może testament odwołać.

rozwiń >

Spadkodawca ma pełną swobodę w rozrządzeniu swoim majątkiem na wypadek śmierci. W szczególności może powołać jednego lub wielu spadkobierców. Nie ma przy tym żadnych ograniczeń, co do wyboru spadkobierców: mogą to być członkowie rodziny należący do grona spadkobierców ustawowych, ale także i osoby w żaden sposób niespokrewnione ani niespowinowaconego ze spadkodawcą. Spadkodawca może testamentem dokonać innych rozrządzeń na wypadek śmierci: dokonać zapisów, ustanowić fundację itp. Rozrządzenia testamentowe mogą dotyczyć całego jego majątku, bądź też tylko jakiejś jego części. Przejawem swobody w zakresie dysponowania majątkiem na wypadek śmierci jest także ustanowiona przepisami Kodeksu cywilnego zasada odwołalności testamentu.

REKLAMA

Kiedy można odwołać testament

Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.

Ważne

Jeżeli spadkodawca odwołał cały testament, ale nie rozrządził swoim majątkiem na wypadek śmierci nowym testamentem,  po jego śmierci następuje po nim dziedziczenie ustawowe.

Kto może odwołać testament

Odwołać testament może tylko osoba mająca – w chwili odwołania, a nie sporządzenia odwoływanego testamentu – pełną zdolność do czynności prawnych. Zdolność tę mają osoby, które są pełnoletnie, a zarazem nieubezwłasnowolnione.

REKLAMA

Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. Jednakże uzyskać pełnoletność może kobieta, która po ukończeniu 16. roku życia wyszła za mąż za zgodą sądu opiekuńczego. Unieważnienie takiego małżeństwa przed ukończeniem przez kobietę 18. roku życia nie powoduje utraty przez nią pełnoletności.

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie albo częściowo nie może odwołać testamentu, który sporządziła przed ubezwłasnowolnieniem. Czynności zmierzające do odwołania testamentu podjęte przez taką osobę są bezwzględnie nieważne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Testamentu nie można także odwołać (podobnie jak i sporządzić) przez przedstawiciela. W celu skutecznego odwołania testamentu spadkodawca musi działać osobiście.

Jak odwołać testament

Odwołanie testamentu może nastąpić na jeden z trzech sposobów, które określają przepisy Kodeksu cywilnego. Są to:

  • sporządzenie nowego testamentu,
  • zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność – o ile spadkodawca działa w zamiarze odwołania testamentu,
  • dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

W każdym przypadku czynnościom spadkodawcy musi towarzyszyć jego zamiar odwołania testamentu. 

Odwołanie testamentu nowym testamentem

REKLAMA

Spadkodawca może odwołać testament sporządzając nowy testament. Nie jest przy tym ograniczony formą odwoływanego testamentu. Może więc odwołać np. testament notarialny testamentem własnoręcznym bądź ustnym, albo – testament zwykły testamentem szczególnym. 

Nowy testament może zawierać wyraźne oświadczenie spadkodawcy w przedmiocie odwołania poprzedniego (lub wszystkich poprzednich – którą to formułę stosuje się często w praktyce notarialnej) testamentu. Oświadczenie woli spadkodawcy może być przy tym wyrażone dowolnymi słowami (np. „odwołuję”, „anuluję”, „unieważniam”, „uchylam” itp.), byle tylko z ich znaczenia wynikała wola odwołania poprzedniego testamentu. Treść takiego testamentu odwołującego może w szczególności ograniczać się wyłącznie właśnie do odwołania testamentu w całości bądź w części, a nowy testament nie zawiera powołania spadkobiercy ani żadnych innych rozrządzeń na wypadek śmierci. Wówczas z chwilą otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) do spadku zostaną powołani spadkobiercy ustawowi.

Oczywiście odwołanie pierwszego testamentu jest skuteczne wyłącznie w przypadku, gdy nowy testament jest ważny. 

Dorozumiane odwołanie testamentu

Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu. 

W przypadku gdy nowe rozrządzenia testamentowe w ogóle nie dają pogodzić się z treścią poprzedniego testamentu, dziedziczenie następuje na podstawie nowego testamentu. Jeśli pomiędzy tymi testamentami zachodzi sprzeczność jedynie częściowa, porządek dziedziczenia wyznaczałaby częściowo stary, a częściowo nowy testament.

Odwołanie testamentu przez jego zniszczenie

Spadkodawca może odwołać testament niszcząc go lub pozbawiając go cech, od których zależy jego ważność. W ten sposób odwołać można wyłącznie testamenty, które mają postać spisanego dokumentu. Skuteczne odwołanie następuje przy tym jedynie poprzez oddziaływanie spadkodawcy na oryginał dokumentu, a nie jego jakąkolwiek kopię. Spadkobierca ma pełną dowolność w wyborze metody zniszczenia dokumentu, byle tylko dokonał tego osobiście oraz – działając w zamiarze odwołania testamentu.

Odwołanie testamentu nie będzie wobec tego skutkiem przypadkowego zniszczenia dokumentu zawierającego rozrządzenia na wypadek śmierci. Chociaż zdarzenia tego typu prowadzą do unicestwienia materialnej postaci dokumentu , to jednak nie pozbawiają skuteczności rozrządzeń testamentowych. W razie zniszczenia lub utraty testamentu dopuszczalne jest bowiem – co wynika z utrwalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego – postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia faktu sporządzenia testamentu własnoręcznego oraz jego treści.

Odwołanie testamentu przez zmiany w dokumencie

Spadkodawca może odwołać testament dokując w jego treści zmian, z których wynika wola jego odwołania. Mogą one polegać np. na przekreśleniu treści testamentu w całości lub części, skreśleniu wymaganych dla danego rodzaju testamentu podpisów.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również wiele obowiązków, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn), nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

REKLAMA

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA