REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych

Aleksandra Pajewska
Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych/ Fot. Fotolia
Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych tylko do wysokości majątku spadku to główna zmiana wprowadzona nowelizacją kodeksu cywilnego. Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma być od 2015 r. zasadą prawa spadkowego.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw została przyjęta przez rząd w dniu 12 sierpnia 2014 r. Nowe rozwiązania mają na celu ochronę spadkobierców przed nieoczekiwaną i dolegliwą odpowiedzialnością za długi spadkowe. Wskazane poniżej zmiany wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw.

REKLAMA

Koniec dziedziczenia długów spadkowych

Przyjęcie spadku

Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.) w prawie spadkowym zostały przewidziane dwa sposoby przyjęcia spadku:

  • proste przyjęcie spadku,
  • przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Rozróżnienie to dotyczy w dużej mierze zakresu odpowiedzialności ponoszonej przez spadkobiercę za długi spadkowe, tzn. takie które zmarły zaciągnął za życia.

REKLAMA

W pierwszym przypadku spadkobierca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi. Wierzyciele zmarłego są więc uprawnieni do żądania spłaty długów z całego majątku spadkobiercy. W obecnym stanie prawnym właśnie ta forma jest preferowaną przez ustawodawcę.  Istnieje domniemanie przyjęcia spadku wprost (tzw. milczące przyjęcie spadku).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dużo bardziej korzystna (dla spadkobiercy, nie dla wierzycieli) jest druga, przewidziana prawem opcja. Tutaj odpowiedzialność spadkobiercy za długi jest ograniczona tylko do wysokości otrzymanego majątku. Wierzyciele mogą żądać spłaty zobowiązań wyłącznie do wysokości majątku spadkowego. Obdarowany nie jest więc zobowiązany do uiszczania ich z majątku pozaspadkowego (osobistego). Ta opcja, tak jak odrzucenie spadku, wymaga stosownego oświadczenia ze strony samego zainteresowanego.

Wartość stanu czynnego spadku wynosi 50 tys. zł. Dług zmarłego jest natomiast równy kwocie 100 tys. zł. W przypadku prostego przyjęcia spadku wierzyciel będzie mógł domagać się zapłaty całej kwoty (100 tys.). Gdy spadkobierca zdecyduje się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, wierzyciel uzyska spłatę jedynie 50 tys. zł.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 1015 § 2 kodeksu cywilnego brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w  § 1  jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił lub podał nie istniejące długi (art. 1031 kc).

Prawo spadkowe na nowych zasadach

Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe zmarłego została więc ograniczona jedynie do wysokości masy spadkowej.

Termin złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku

Termin na złożenie stosownego oświadczenia to 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Ustawodawca przyjmuje więc domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Testament ustny – zmiany w prawie spadkowym

REKLAMA

Na temat terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu/ odrzuceniu spadku wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 15 stycznia 1991 r. (III CZP 75/90) SN jednoznacznie stwierdził, że termin ten rozpoczyna się - zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych - z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament z uwagi na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny. Od tej chwili liczy się termin sześciomiesięczny.

Z kolei w wyroku z 13 grudnia 2012 r. (V CSK 18/12) SN wskazał, że termin ten ma charakter zawity. Ukształtowanie w art. 1015 § 1 k.c. terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jako terminu zawitego prawa materialnego oznacza, że z chwilą jego upływu wygasa uprawnienie do skorzystania z tego prawa podmiotowego, a oświadczenie złożone po upływie terminu nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Upływ terminu uwzględniany jest z urzędu, nie ma żadnych możliwości jego przedłużenia, a w art. 1015 § 2 k.c. przewidziane zostały konsekwencje biernego zachowania się spadkobiercy, w postaci prostego przyjęcia spadku (w tym zakresie wyrok straci aktualność wraz z wejściem w życie znowelizowanych przepisów). A ponadto jego bieg jest oddzielnie liczony zarówno, co do każdego spadkobiercy, jak i co do każdego z tytułów powołania.

Domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Dotychczas w prawie spadkowym także występowało domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dotyczyło jednak wyłącznie ustawowo wskazanego katalogu osób. Do uprzywilejowanych z tego tytułu należeli spadkodawcy:

  • którzy nie mieli pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • wobec których istniała podstawa do całkowitego ubezwłasnowolnienia,
  • będący osobami prawnymi.

Ustawodawca chronił więc interesy pewnych grup spadkobierców m.in.: osób małoletnich.

Proste przyjęcie spadku

Zasadą było domniemanie prostego przyjęcia spadku. Co oznaczało, że spadkobierca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez spadkodawcę przed śmiercią. Jako przykład takich zobowiązań wskazać można kredyty bankowe, zaciągnięte pożyczki, zaległości z tytułu czynszu za najem mieszkania. W praktyce częste były więc przypadki, w których obdarowany spadkiem nie uzyskał z tego tytułu żadnych korzyści majątkowych, co gorsza musiał wyłożyć środki finansowe pochodzące z innych źródeł (np. wynagrodzenia za pracę lub sprzedaży własnego samochodu czy domu) na pokrycie zobowiązań zmarłego. Niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ustawowo wskazanym terminie pociągało za sobą negatywne konsekwencje finansowe.

Zmiany mają na celu ochronę obywateli przed niekorzystnymi skutkami braku złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W tym przypadku więc nieznajomość prawa nie zaszkodzi obywatelom.

Polecamy serwis: Sprawy rodzinne

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.).

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 24 lipca 2014 r.).

Wyrok SN z dnia 15 stycznia 1991 r. (III CZP 75/90).

Wyrok SN z 13 grudnia 2012 r. (V CSK 18/12).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak skutecznie zrezygnować z subskrypcji?

„Pułapki subskrypcji” to coraz częstszy problem w sieci. Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK) podpowiada jak można rozwiązać taką umowę i podaje przydatne wzory: w języku polskim i angielskim.

Karta Nauczyciela - zmiany 2025. Wynagrodzenia, czas pracy, zatrudnienie, odprawy, zastępstwa i inne nowości

W dniu 18 lutego 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały opublikowane założenia bardzo obszernej nowelizacji Karty Nauczyciela. Celem tych zmian jest w szczególności zapewnienie nauczycielom korzystniejszych warunków (niż obecnie obowiązujące w pragmatyce zawodowej nauczycieli) w zakresie wynagradzania, czasu pracy, ochrony stosunku pracy. Doprecyzowane też będą niektóre przepisy pragmatyki zawodowej aby nie było przypadków ich niewłaściwego stosowania. Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II kwartale 2025 r. Niewykluczone więc jest, że zmiany wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

Program LAPTOP dla nauczyciela 2025. Rozporządzenie [WNIOSEK]

Program LAPTOP dla nauczyciela funkcjonuje również w 2025 roku. Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji rozszerzyło katalog nauczycieli uprawnionych do bonu na laptop. Wnioski można składać od 27 stycznia 2025 r. Niedługo mija termin składania wniosków o kod świadczenia do dyrektora szkoły. Jak złożyć wniosek? Oto wzór i instrukcja.

Co dalej z używaniem kominków na drewno i pieców na paliwo stałe? Czy będą zmiany w tzw. Ekoprojekcie?

Dnia 12 lutego 2025 miało odbyć się wydarzenie, które mogło zadecydować o bezpieczeństwie i niezależności energetycznej milionów Polek i Polaków. Chodzi o Forum Konsultacyjne w sprawie rewizji (zmiany) rozporządzenia o Ekoprojekcie dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń, czyli dla kominków. W obliczu powszechnej krytyki proponowanych zapisów przez mieszkańców UE, rządy państw członkowskich, naukowców i organizacje branżowe planowane na 12.02.2025 Forum Konsultacyjne zostało odłożone na inny, na razie bliżej nie znany termin.

REKLAMA

„Klucz do mieszkania": nowy rządowy program. Progi dochodowe, limity kredytu i ceny 1 m2, założenia i warunki dofinansowania

Ogłoszenie przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii nowego programu mieszkaniowego „Klucz do mieszkania” wywołało duże poruszenie na rynku kredytów i nieruchomości. Już w dniu po zapowiedzi Ministerstwa zauważyliśmy pierwsze reakcje – część klientów zdecydowała się wstrzymać z finalizacją transakcji, licząc na nowe możliwości wsparcia przy zakupie pierwszego mieszkania. Jednak kluczowe pytanie brzmi: czy rzeczywiście warto czekać? Na ten moment trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ brakuje szczegółowych regulacji prawnych. Program jest na etapie koncepcyjnym, a doniesienia medialne wskazują na brak jednomyślności w koalicji rządzącej co do jego ostatecznego kształtu. Warto jednak przyjrzeć się jego głównym założeniom.

W Sejmie: Za 215,84 zł zasiłku pielęgnacyjnego kupisz 7h opiekuna lub 70 sztuk tanich pieluchomajtek. Kiedy podwyżka? O ile?

Takie wyliczenia i pytania przedstawił w Sejmie poseł Franciszek Sterczewski. To kolejne w ciągu ostatnich 6 miesięcy zapytanie o zasiłek pielęgnacyjny. I brak jego podwyżki. Zapytania seryjnie trafiają do parlamentu albo rządu. Wspólny problem - brak waloryzacji zasiłku pielęgnacyjnego. Forma zapytania? Tym razem najnowsza interpelacja poselska z 23 stycznia 2025 r. Nie ma na nią jeszcze odpowiedzi.

Kto w 2025 r. może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe?

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Podajemy aktualne przepisy dotyczące orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności.

ZUS zakończył wysyłkę deklaracji PIT za 2024 rok

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że rozesłał wszystkie deklaracje podatkowe PIT za 2024 rok. 19 lutego br. (środa) Zakład przekazał ostatnie formularze do doręczenia wszystkim, którzy w ubiegłym roku pobierali świadczenia z ZUS.

REKLAMA

ZUS: 16 marca 2025 r. mija termin składania wniosków o świadczenie interwencyjne

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że przedsiębiorcy poszkodowani w czasie ubiegłorocznej powodzi nadal mogą składać wnioski o świadczenie interwencyjne. Wnioski można składać jeszcze do 16 marca 2025 r.

Rząd: Dom nie może być dalej niż 1,5 km od szkoły od 30 czerwca 2026 r. Na wsi 3 km. I jeszcze limit 20 ha terenu zielonego [Nowelizacja]

Od 1 stycznia 2026 r. miały zacząć obowiązywać gminne standardy urbanistyczne. Wejdą w życie pół roku później. Wprowadzają restrykcje dla Polaków zainteresowanych wybudowaniem własnego domu jednorodzinnego. Mają wymusić większą gęstość zabudowy. Np. poprzez dwie zasady: Pierwsza "W mieście szkoła jest nie dalej niż 1,5 km od Twojej działki" (na wsi 3 km). Druga: wymóg stawiania domów blisko terenów zielonych (3 km od domu powinien być zielony teren o powierzchni 20 ha). Druga zasada jest trochę sprzeczna z pierwszą bo duże tereny zielone kłócą się z gęstą zabudową domów jednorodzinnych. Na szczęście dla właścicieli działek gminy mogą urealnić zapisy ustawowe i zwiększyć limity 1,5 km i 3 km (ważne w związku z malejącą liczbą szkół z uwagi na tragiczne wskaźniki dzietności w Polsce).

REKLAMA