REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracodawca musi skonsultować procedury zgłoszeń, by przyjąć je do 25 września 2024 r.? Sygnalista w pytaniach i odpowiedziach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
sygnalista kiedy pracodawca procedura ustawa o ochronie sygnalistów ochrona sygnalistów procedury termin wrzesień 2024
Sygnalista - kiedy pracodawca musi zacząć wrażać przepisy o ochronie sygnalistów? Procedura zgłoszeń musi funkcjonować od 25 września 2024 r.
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie w dniu 25 września 2024 r., ale pracodawca musi podjąć działania dużo wcześniej, by przyjąć procedury zgłoszeń w terminie. Kiedy pracodawca musi skonsultować i ogłosić procedury? Na te i inne pytania dotyczące sygnalistów odpowiada ekspert Paweł Bronisław Ludwiczak.

rozwiń >

Sygnalista - najczęstsze pytania

Dostaję coraz więcej pytań o sygnalistów i wdrożenie systemów do przyjmowania zgłoszeń o naruszeniach, prowadzenia działań następczych i ochrony sygnalistów. Wybrałem parę i w niniejszym artykule na nie odpowiem.

REKLAMA

Wybór sygnalisty

1. Czy pracodawca ma wpływ na wybór sygnalisty?

Na początku chciałbym zwrócić uwagę, że zgodnie z prawem pracy każdy pracownik, który wie o naruszeniu prawa u pracodawcy ma obowiązek zgłosić to naruszenie prawa.

Natomiast zgodnie z ustawą o ochronie sygnalisty to do decyzji sygnalisty zależy czy dokona zgłoszenia wewnętrznego (u pracodawcy) czy zgłoszenia zewnętrznego (np. do Rzecznika Praw Obywatelskich, CBA, UOKiK itd.).

Pracodawca może i powinien jednak zachęcać pracowników by dokonywali zgłoszeń wewnętrznych. W tym celu należy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. zdobyć zaufanie pracowników – sygnalista dokona zgłoszenia wewnętrznego jeżeli będzie miał przekonanie, że po pierwsze ktoś rzetelnie zajmie się jego zgłoszeniem tzn. rzetelnie je wyjaśni i jeżeli się potwierdzi to sprawca naruszenia zostanie ukarany, a sprawa nie zostanie „zamieciona pod dywan”, a po drugie, że nie spotkają go za zgłoszenie działania odwetowe, 
  2. zadbać o komunikację, m.in. szkolić pracowników i edukować, że system jest dla nich i ma chronić ich i ich miejsce pracy.

Zgłoszenie bez procedury

2. Co jeśli wpłynie anonimowe zgłoszenie, pomimo, że nie wdrożyliśmy procedury anonimowych zgłoszeń?

Z mojej praktyki wynika, że nawet jak nie przewidzimy zgłoszeń anonimowych to one i tak wpłyną. Według mnie powinny być one rzetelnie ocenione i wyjaśnione tak jak zgłoszenia poufne.

Odrzucając je z automatu narażamy się, że umknie nam faktyczne naruszenie. Pamiętajmy też, że przy braku naszej reakcji sygnalista zgłosi naruszenie do właściwego organu publicznego lub dokona ujawnienia publicznego, a tym samym stracimy możliwość zarządzania sytuacją kryzysową.

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców

Ochrona sygnalisty

3. Jak długo trwa ochrona sygnalisty?

Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi trwa bezterminowo. Jednocześnie chciałbym wyjaśnić, że nie ma ona takiego charakteru jak ochrona kobiety w ciąży, założyciela związku zawodowego czy osoby w tzw. okresie przedemerytalnym. 

REKLAMA

Prawo każe pracodawcom chronić sygnalistę przed działaniem odwetowym czyli bezpośrednim lub pośrednim działaniem lub zaniechaniem w kontekście związanym z pracą, które jest spowodowane zgłoszeniem lub ujawnieniem publicznym i które narusza lub może naruszyć prawa sygnalisty lub wyrządza lub może wyrządzić nieuzasadnioną szkodę sygnaliście, w tym bezpodstawne inicjowanie postępowań przeciwko sygnaliście.

Natomiast pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z sygnalistą, ukarać go dyscyplinarnie itd. ale musi wykazać, że to nie są działania odwetowe. Musi wykazać, że za przedmiotową decyzją stały inne przesłanki niż dokonanie zgłoszenia.

Przypominam, że Kto podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dlatego ta kwestia dowodowa jest bardzo ważna i ciężar jej udowodnienia ciąży na pracodawcy.

Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców

Zła wiara sygnalisty

4. Jak udowodnić złą wiarę sygnalisty?

REKLAMA

Dobra lub zła wola sygnalisty nie ma znaczenia. Sygnalista podlega ochronie przed działaniami odwetowymi od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa. Pobudki sygnalisty nie mają znaczenia. Dla nas liczy się czy było czy nie było naruszenia i to by się o tym dowiedzieć.

Jednocześnie zwracam uwagę, że kto dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ważne by w szkoleniach to podkreślać by pracownicy byli tego świadomi. To powinno wyeliminować większość fałszywych zgłoszeń i „żartownisiów”.

Dlatego jest bardzo ważne by rzetelnie i skutecznie prowadzić postępowanie wyjaśniające. Bo to ona da nam odpowiedź czy faktycznie doszło do naruszenia prawa czy nie.

Sygnalista - termin

5. Do kiedy należy wdrożyć procedurę?

W przestrzeni publicznej pojawiły się głosy paru prawników uznające wejście w życie ustawy w dniu 25 września 2024 r. za błędne.
Po pierwsze już od 25 września br. zaczną obowiązywać m.in. przepisy karne ustawy o ochronie sygnalistów. Zgodnie z art. 58 ustawy, kto, będąc odpowiedzialnym za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów, podlega karze grzywny. Najwyższemu więc kierownictwu podmiotu prawnego grozi odpowiedzialność karna, jeżeli w dniu 25 września nie będą miały wdrożonej procedury. Natomiast zwracam uwagę, ze procedura to tylko jeden z elementów systemu.

Po drugie już od dnia 25 września br. sygnaliście mogą już składać zgłoszenia. Dlatego w tym dniu trzeba już mieć system, a w jego ramach m.in. kanały zgłoszeniowe, procedurę, osoby wyznaczone i upoważnione do przyjmowania zgłoszeń i osoby wyznaczone i upoważnione do prowadzenia działań następczych itd. Jeżeli w dniu 25 września br. system nie będzie działał to osoby zarządzające danym podmiotem zobowiązanym do wdrożenia systemu narażają się na zarzut, że chcąc, aby inna osoba nie dokonała zgłoszenia, uniemożliwiają jej to lub istotnie utrudniają nie wdrażając systemu w terminie za co grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Ponadto gdy w dniu 25 września sygnalista zgłosi naruszenie prawa to należy wypełnić cały szereg obowiązków, m.in. potwierdzić sygnaliście przyjęcie zgłoszenia wewnętrznego w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wszcząć postępowanie wyjaśniające itd.

Nie da się tego wszystkiego zrobić lege artis, nie posiadając procedury. Zwracam uwagę, że procedura zgłoszeń wewnętrznych wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w podmiocie prawnym. Czyli najlepiej by było ją ogłosić najpóźniej 17 września br. by obowiązywała od 25 września br.

Ważne

Zważywszy, że Pracodawca musi ją skonsultować, a konsultacje trwają od 5 do 10 dni, to podmioty prawne powinny mieć gotowe procedury do 6 – 11 września 2024 r., by przyjąć je zgodnie z ustawą.

Nie widzę, żadnego powodu by nie przygotować, nie skonsultować, nie przyjąć i nie ogłosić procedury przed wejściem w życie ustawy (tj. dniem 25 września br). 
Jeżeli by zastosować taką wykładnię, że powyższe działania możemy dokonać dopiero od dnia 25 września, początek konsultacji były 25 września br.. Najszybciej by się one mogły skończyć w dniu 30 września br. A w dniu 31 września byśmy mogli ogłosili procedurę i obowiązywałaby ona od 7 października br. Czyli przez blisko dwa tygodnie osoba zarządzająca podmiotem popełniałaby czyn zabroniony i nie wykonywała ustawowych obowiązków.

Podkreślam, od dnia 25 września 2024 r. powinna obowiązywać procedura i działać system przyjmowania zgłoszeń, prowadzenia działań następczych i ochrony sygnalistów.

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
oprac. Emilia Panufnik
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jawność cen czy legislacyjny chaos? Branża deweloperska alarmuje: ustawa to bubel, który zaszkodzi konsumentom

Miała być przejrzystość, a wyszło jak zwykle – ustawa o jawności cen mieszkań, uchwalona w rekordowym tempie, miała chronić konsumentów i ułatwić porównywanie ofert deweloperów. Zamiast tego wywołała burzę – branża mówi o prawnych absurdach, ignorowaniu głosu ekspertów i niebezpiecznych lukach, które mogą uderzyć nie tylko w firmy, ale też zwykłych obywateli. Ostatnią szansą na ratunek może być Senat.

Debata prezydencka na żywo na portalu infor.pl. Transmisja online od godz. 20.00

W poniedziałek 12.05.2025 r. o godz. 20:00 w siedzibie Telewizji Polskiej rozpoczęła się debata kandydatów na prezydenta RP, współorganizowana przez TVP, TVN i Polsat. To ostatnie takie starcie przed pierwszą turą wyborów i jeden z kluczowych momentów kampanii. Transmisję online można obejrzeć także na portalu infor.pl.

Debata prezydencka: Burza wokół prowadzącej z TVP. Konfederacja i inne sztaby protestują

Debata kandydatów na prezydenta już dziś o 20:00 w TVP. Jeszcze przed startem nie brak kontrowersji — aż osiem sztabów wyborczych sprzeciwia się obecności Doroty Wysockiej-Schnepf jako współprowadzącej. Padają zarzuty o brak obiektywizmu i złamanie wcześniejszych ustaleń z TVP.

Zmiany w stwierdzaniu zgonu. Rząd planuje nową ustawę i szczególne regulacje dla żołnierzy

Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy o działalności leczniczej. Nowe przepisy mają uporządkować zasady stwierdzania i dokumentowania zgonów, w tym poza szpitalami. Projekt zakłada też cyfryzację kart zgonu i narodzin oraz szczególne regulacje dla żołnierzy.

REKLAMA

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej w 2025 roku – ile wynosi, jak obliczyć, komu przysługuje, terminy wypłat, ewidencja

Czym jest ekwiwalent za pranie odzieży roboczej? Komu przysługuje? Jakie są zasady obliczania i wypłacania tego ekwiwalentu w 2025 roku. Czy od tego ekwiwalentu trzeba płacić składki ZUS i podatek? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

Flaga Polski - jak wieszać zgodnie z przepisami? [ZASADY]

Coraz więcej osób prywatnych wywiesza flagę Polski w maju, listopadzie, a niektórzy nawet przez cały rok. Nie każdy wie, że flagę wiesza się w określony sposób, a naruszenie przepisów może doprowadzić do nałożenia kary. Jakie są zasady wieszania flagi Polski?

Czy alimenty wlicza się do dochodu w MOPS?

„Samotnie wychowuję dziecko i chcę ubiegać się o zasiłek okresowy z pomocy społecznej. Czy alimenty, które dostaję na córkę MOPS wliczy do naszego dochodu?” – pyta Czytelniczka.

Co 12 skontrolowane przez ZUS L4 uznane za nieprawidłowe [dane ZUS za I kwartał 2025 r.]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał redakcji Infor.pl, że w I kwartale 2025 r. ZUS przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich wobec 35 810 osób. Nieprawidłowości stwierdził w 2 886 przypadkach. ZUS może przeprowadzić kontrolę z własnej inicjatywy lub na wniosek pracodawcy. Kiedy można spodziewać się kontroli?

REKLAMA

Wsparcie dla rodziców po urodzeniu martwego dziecka. MRPiPS zapowiada zmiany w przyznawaniu zasiłków: macierzyńskiego i pogrzebowego

W przypadku urodzenia martwego dziecka, rodzice dziecka mogą wystąpić z wnioskiem o zasiłek macierzyński oraz o zasiłek pogrzebowy. Jednakże muszą zmierzyć się z biurokracją. Resort rodziny zapowiada likwidację skomplikowanych barier administracyjnych. Zaświadczenie lekarskie zamiast aktu urodzenia - to jedna ze zmian planowanych przez resort rodziny.

12 maja: Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych

Maj należy do pielęgniarek i położnych! W dniu 5 maja świętujemy Międzynarodowy Dzień Położnej, dzień 8 maja to Dzień Polskiej Położnej, a 12 maja to Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek. Pielęgniarki i położne są niezastąpione na każdym etapie leczenia i opieki nad pacjentem – od narodzin, przez chorobę, aż po opiekę paliatywną. Wspierają nie tylko zdrowie fizyczne, ale też emocjonalne potrzeby pacjentów i ich rodzin. Ich zaangażowanie, wiedza i empatia są fundamentem bezpiecznego i skutecznego leczenia.

REKLAMA