REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skarga pauliańska wobec rozporządzenia majątkiem wspólnym małżonków

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Euro, sprawa sądowa, skarga pauliańska, sąd, fot. Fotolia
Euro, sprawa sądowa, skarga pauliańska, sąd, fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wierzyciel nie może zaspokoić się z majątku wspólnego małżonków, jeżeli dług został zaciągnięty bez zgody obojga. Brak zgody obojga małżonków nie przeszkadza jednak wniesieniu skargi pauliańskiej – głosi uchwała SN.

W dniu 12 maja 2011 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę w której stwierdził, że wierzyciel, którego dłużnikiem jest jeden z małżonków, może zaskarżyć tzw. skargą pauliańską czynność prawną dokonaną przez obu małżonków i dotyczącą ich majątku wspólnego, nawet gdy małżonek dłużnika nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania (sygn. akt III CZP 19/11, dalej „Uchwała”).

REKLAMA

Uchwała została podjęta na gruncie sprawy, w której jeden z małżonków zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka. Następnie małżonkowie dokonali z majątku wspólnego darowizny na rzecz osoby trzeciej. Powyższą darowiznę zakwestionował wierzyciel, który stwierdził, że została ona dokonana z jego pokrzywdzeniem i wystąpił z tzw. skargą pauliańską.

Zobacz: Jak wszcząć egzekucję?

Skarga pauliańska

W tym kontekście warto zatem wyjaśnić, że tzw. skarga pauliańska, to szczególnego rodzaju roszczenie, które służy ochronie wierzyciela pokrzywdzonego wyzbywaniem się majątku przez dłużnika. Podstawę prawną uzyskania takiej ochrony stanowi przede wszystkim art. 527 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16 poz. 93 ze zm., dalej „kc”), zgodnie z którym, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego.

Zobacz: Co zrobić, gdy dłużnik wyzbywa się majątku?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgoda małżonka

REKLAMA

Ponieważ omawiana sprawa dotyczyła majątku wspólnego małżonków, warto zwrócić także uwagę, że zgodnie z art. 41 §1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r., Nr 9 poz. 59 ze zm., dalej „kro”) wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków zasadniczo tylko wtedy, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka. Jeśli małżonek dłużnika nie wyraził takiej zgody, wierzyciel, który chce zaspokoić się z przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego, może skorzystać z uprawnienia przewidzianego przez art. 52 §1a kro. Przepis ten przewiduje, że wierzyciel jednego z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.

Na gruncie powyższych przepisów Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że wierzyciel jednego z małżonków, pokrzywdzony wyzbyciem się przez oboje małżonków składnika majątku wspólnego, może żądać uznania takiej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego. Co więcej, zdaniem Sądu Najwyższego, z takim żądaniem można wystąpić nawet jeśli małżonek będący dłużnikiem nie uzyskał wcześniej zgody drugiego małżonka na zobowiązanie i nawet jeśli wspólność majątkowa jeszcze trwa.

Wyrok pauliański a egzekucja

REKLAMA

Jednocześnie Sąd Najwyższy stanął jednak na stanowisku, że wyrok pauliański, uzyskany w tego rodzaju przypadku, sam w sobie nie uprawniałby jeszcze do egzekucji z przedmiotu majątkowego, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wszedł do majątku osoby trzeciej. Sąd Najwyższy wskazał, że w celu przeprowadzenia takiej egzekucji, wierzyciel powinien jeszcze zażądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, na podstawie art. 52 §1a Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zdaniem Sądu Najwyższego, zakres w jakim wierzyciel może zaspokoić się z korzyści, która wyszła z majątku wspólnego, do majątku osoby trzeciej, może zostać określony dopiero na podstawie określenia udziału małżonka będącego dłużnikiem, w byłym majątku wspólnym, już po ustanowieniu rozdzielności.

Wskazując na powyższą drogę uzyskania ochrony prawnej przez wierzyciela, Sąd Najwyższy nie wyjaśnił jednak trybu wykazania przez wierzyciela na potrzeby postępowania egzekucyjnego zakresu, w jakim ostatecznie może zaspokoić się z majątku osoby trzeciej.

Zaskarżenie całej czynności, czy „potencjalnego” udziału?

Sąd Najwyższy nie wyjaśnił w szczególności, czy wierzyciel formułując w takim przypadku żądanie uznania za bezskuteczną czynności dokonanej przez małżonków powinien skarżyć całą czynność, czy też powinien odnieść się w żądaniu do „potencjalnego” udziału przypadającego na małżonka będącego dłużnikiem. Problem ten może mieć znaczenie także dla określenia wartości przedmiotu sporu w procesie ze skargi pauliańskiej, jeśli na gruncie art. 24 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zm.) o wartości przedmiotu sporu decydowałaby wartość przedmiotu zaskarżonej czynności. Można bowiem mieć wątpliwość, czy o wartości przedmiotu sporu w takim wypadku decydowałaby wartość całego przedmiotu zaskarżonej czynności, czy też należałoby określić ją również stosownie do udziału mającego przypaść na małżonka dłużnika.

Zakres wyroku pauliańskiego

Wydaje się zatem, że z punktu widzenia wierzyciela, bezpieczniejszym rozwiązaniem, może być doprecyzowanie już pozwie pauliańskim zakresu, w jakim wyrok ma umożliwić późniejszą egzekucję z majątku osoby trzeciej. Zakres ten, jak wskazał Sąd Najwyższy, należałoby odnieść do udziału przypadającego na małżonka będącego dłużnikiem. W związku z tym, dobrym rozwiązaniem może być wystąpienie o ustalenie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami jeszcze przed złożeniem pozwu pauliańskiego.

Podsumowanie

Jak widać, choć Sąd Najwyższy dopuszcza skargę pauliańską w takich przypadkach jak omawiany, to jednak z zastosowaniem takiej skargi w praktyce mogą łączyć się opisanej wyżej wątpliwości. Każdy tego rodzaju przypadek należy niewątpliwie rozpatrywać indywidualnie i dostosowywać żądania zawarte w pozwie pauliańskim do szczegółowych uwarunkowań danej sprawy. Stanowisko przedstawione w Uchwale przez Sąd Najwyższy, z pewnością zasługuje jednak na aprobatę, jako zmierzające do zapewnienia wierzycielom możliwie szerokiej ochrony przed działaniami nieuczciwych dłużników wyzbywających się majątku z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ponad 500 zł dodatkowo za staż, co miesiąc. Jest ustawa, wypłaty w III kwartale 2025 r. [dla kogo, przez ile?]

Od 1 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620). Regulacja wprowadza szereg uprawnień dla pracowników, osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy oraz osób z niepełnosprawnościami. Nowa ustawa daje możliwość otrzymania ponad 500 zł za staż. Poniżej szczegóły, bo trzeba wiedzieć, że regulacja nie jest skierowana dla tak wielu, jakby się mogło wydawać i na tak długo, jakby chciano.

Obowiązkowe windy w każdym budynku mieszkalnym, który ma co najmniej dwie kondygnacje. To tylko jedna ze zmian, która nas czeka

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt zmian w przepisach technicznych dotyczących budynków. Chodzi o to, by były one lepiej dopasowane do dzisiejszych potrzeb – zarówno jeśli chodzi o bezpieczeństwo, efektywność energetyczną, jak i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Trwają konsultacje publiczne, a dokument jest już dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał przekraczający 32 lub 35 st. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie? Miały zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Okazuje się, że wejdą ale najwcześniej po 1 stycznia 2027 r.

ZUS: Kolejne prawomocne orzeczenie sądu II instancji. SA w Katowicach stanął po stronie emerytki [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20]

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

REKLAMA

MRPiPS wprowadza bezwzględny zakaz pracy w czasie upałów. Kara do 3 lat pozbawienia wolności dla pracodawcy, który nie zwolni pracowników do domów

W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.

200 tys. zł na remont, sprzęt, zakup nieruchomości itp.: premie finansowe dla osób ze wsi czy z małych miasteczek. Wnioski do 31 lipca 2025 r.

Do 31 lipca 2025 r. można się ubiegać o 200 tys. zł przypomina prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Chodzi o premie z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Pieniądze można przeznaczyć na wiele celów.

O ile niższe raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.?

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r. Jak ochronić gospodarkę?

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

REKLAMA

Rewolucja w rozwodach: koniec z alimentami od eksmałżonka za jego winę i ocenianiem przez sądy intymnych aspektów życia małżeńskiego. „Co do zasady każdy z małżonków powinien utrzymywać się samodzielnie”

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Nadrzędnym celem wprowadzenia zmian, jest ochrona dzieci przed negatywnymi konsekwencjami spierania się ich rodziców.

Najnowszy sondaż partyjny 2025 [Rzeczpospolita, WP, Onet, Polsat]

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich trzech sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%? W sondażu IBRIS dla Polsat News z połowy czerwca prowadziła KO. Czy na polskiej scenie politycznej umacnia się prawica?

REKLAMA