Tematy - Dziedziczenie ustawowe, Testament - INFOR.PL

Zapisz się na newsletter

Wpisz poprawny e-mail

Sporządzając testament przed notariuszem, warto pamiętać, że nawet jeśli zapiszesz cały majątek jednej osoby, jest krąg osób uprawnionych do tzw. zachowku. Co to jest? Kto jest do niego uprawniony? I wreszcie, w jakich sytuacjach osoba zostanie pozbawiona tego uprawnienia?

Polskie prawo przewiduje dwa tytuły powołania do spadku – ustawę lub testament. Ten drugi może zostać sporządzony przed notariuszem. Jakie zasady rządzą sporządzaniem testamentów w takiej formie?

Sejm pracuje nad nowelizacją kodeksu cywilnego. Zmiany mają dotknąć również przepisów prawa spadkowego. Jak regulowana jest kwestia dziedziczenia testamentowego aktualnie, a co przyniosą zmiany?

Jeszcze w tym roku będzie można przekazać swym bliskim w testamencie konkretne rzeczy ruchome, nieruchomości, a nawet całe przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne.

REKLAMA

Kwestie dziedziczenia we Francji uregulowane są we francuskim kodeksie cywilnym. Rozróżnia się dziedziczenie testamentowe oraz ustawowe.

Sprawy dotyczące testamentów, jaki i dziedziczenia za ich pomocą oraz bez ich udziału uregulowane są we włoskim kodeksie cywilnym.

Wraz ze śmiercią spadkodawcy rusza postępowanie spadkowe. Przed śmiercią ma on prawo do wyznaczenia zarządcy, który ma poprowadzić owe postępowanie, gdy tego nie uczyni administrator zostanie wyznaczony przez sąd.

Prawo cywilne reguluje sprawy, z którymi ludzie mają do czynienia na co dzień. Odgrywa pierwszoplanową rolę w systemie prawa prywatnego. Kodeks cywilny jest zbiorem przepisów z zakresu prawa cywilnego.

REKLAMA

Zgodnie z polskim prawem, jeżeli spadkodawca nie pozostawił ważnie sporządzonego testamentu, do dziedziczenia dochodzą osoby wskazane w Kodeksie cywilnym.

Nadchodzą zmiany w prawie spadkowym. Sejm przegłosował nowelizację kodeksu cywilnego, która przewiduje możliwość ustanowienia przez spadkodawcę zapisu windykacyjnego. Czym jest zapis i jakie korzyści płyną z jego ustanowienia?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku

Testamenty szczególne to formy testamentów, które mogą być sporządzone w okolicznościach przewidzianych w ustawie, uzasadniających odstąpienie od wykorzystania zwykłych form testamentu.

Testament holograficzny, notarialny i testament allograficzny

Testament to rozrządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci. Dotyczy to rozrządzenia majątkiem tylko jednego spadkodawcy (obowiązuje zakaz sporządzania testamentów wspólnych). Spadkodawca może w każdej chwili odwołać cały testament bądź jego poszczególne postanowienia.

Spadkodawca (inaczej testator) to osoba fizyczna, po której spadek z chwilą śmierci przechodzi na spadkobierców. Może on wyrazić swoją wolę przez testament lub jeżeli tego nie uczyni – dziedziczenie odbędzie się w drodze ustawy.

Spadkobierca to podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków po osobie zmarłej.

Spadek to ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy, które w chwili jego śmierci przechodzą na spadkobierców (następców prawnych) w drodze dziedziczenia.

Wykonawca testamentu to osoba powołana przez spadkodawcę w testamencie dla realizacji jego postanowień – przede wszystkim poleceń i zapisów. Wykonawca testamentu musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.

Jeżeli spadkobiercy ustawowi zostali pozbawieni w testamencie jakiegokolwiek udziału w spadku, mają prawo dochodzić od spadkobierców wypłacenia zachowku. Na rzecz zachowku uprawnieni muszą jednak zaliczyć darowizny otrzymane od spadkodawcy, oraz ewentualne zapisy w testamencie. W niektórych przypadkach zachowek przysługuje również spadkobiercom ustawowym – jeśli masa spadkowa była znacząco uszczuplona przez darowizny spadkodawcy na rzecz osób trzecich.

Zapis to rozrządzenie testamentowe, na mocy którego spadkodawca zobowiązuje swego spadkobiercę testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby – zapisobiorcy. Z chwilą otwarcia spadku powstaje stosunek zobowiązaniowy. Zapisobiorca staje się wierzycielem, a spadkobierca lub zapisodawca – dłużnikiem.

Wprowadzone zmiany w prawie spadkowym umożliwiają osobie sporządzającej testament przekazanie konkretnych składników swojego majątku poszczególnym osobom. Zmiana ma na celu ułatwienie dziedziczenia, stwarzając możliwości nie istniejące do tej pory w polskim prawie.

Zapis windykacyjny w testamencie notarialnym oraz możliwość dochodzenia zachowku przez pięć lat od ogłoszenia testamentu to zmiany w prawie spadkowym, nad którymi obecnie pracują parlamentarzyści.

Samo ustne przedstawienie trzem świadkom treści testamentu, nie sprawia, że jest on ważny. Jego treść musi zostać potwierdzona. Istnieją dwa tryby dokonania takiego potwierdzenia. Można wykonać je w sądzie, a także w tzw. trybie pozasądowym.

Instytucja polecenia poszerza możliwość realizacji woli spadkobiercy. Pozwala ona zobowiązać spadkobierców i zapisobiorców do określonych działań o niekoniecznie majątkowym charakterze.

Zapisem określone jest zobowiązanie, jakim obarczony jest spadkobierca testamentowy. Zobowiązanie to odnosi się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz oznaczonej osoby. Zapis może mieć miejsce jedynie w testamencie.

W testamencie można przekazać całość majątku jednej osobie lub jego odpowiednie części ułamkowe kilku osobom. Nie można jednak zadecydować, że określona rzecz przypadnie konkretnej osobie. Istnieją mimo to alternatywne instrumenty realizacji takiego celu, czyli darowizna i zapis.

Gdy spadkobierców jest kilku, muszą podzielić się majątkiem otrzymanym w spadku. Podziału można dokonać przed notariuszem lub gdy dochodzi do sporów - na drodze sądowej.

Po otrzymaniu spadku czy darowizny istnieje obowiązek odprowadzenia od nich podatku. Wysokość podatku zależy od stosunku łączącego zbywcę z nabywcą oraz o przynależności zbywcy do określonej grupy podatkowej.

Testament jest jednostronną czynnością prawną, a spisanie testamentu nie oznacza braku możliwości jego zmiany. Wręcz przeciwnie, odwołanie testamentu jest zawsze możliwe aż do śmierci testatora.

W polskim prawie spadkowym nie ma możliwości dziedziczenia kontraktowego na podstawie umowy. Jedyną dopuszczalną umową o spadek po osobie żyjącej jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia.

Małżonek jest uprawniony do przejęcia połowy środków zgromadzonych w OFE przez zmarłego współmałżonka. Możliwe jest to w takim zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot wspólności majątkowej.

Dziedziczenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością następuje na podstawie ogólnych zasad prawa spadkowego. Powołanie do spadku może wynikać albo z ustawy albo z testamentu, przy czym dziedziczenie na podstawie ustawy następuje tylko w sytuacji, gdy spadkodawca, który posiadał udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, nie powołał spadkobiercy w testamencie, albo żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Zachowek ma na celu zrekompensować najbliższym spadkodawcy pominięcie ich w testamencie. Jest świadczeniem pieniężnym, należącym do długów spadkowych, uzyskiwanym od spadkobiercy i przeznaczonym dla najbliższych krewnych.

Zgodnie z prawem, testament sporządzony z naruszeniem przepisów kodeksu cywilnego jest bezwzględnie nieważny. Do takich należy testament napisany wspólnie przez małżonków.

Prawo polskie wprost nie odnosi się do pojęcia konkubinatu, ale często posługuje się określeniem „osoby bliskie”. Można stwierdzić, że konkubinat oznacza wspólne pożycie dwojga osób odmiennej płci, które nie zawarły związku małżeńskiego.

W testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. Gdy spadkodawca nie wyznaczył osoby sprawującej zarząd majątkiem dziecka, sąd opiekuńczy wyznacza kuratora.

Co do zasady, osoba u której stwierdzono chorobę psychiczną, nie może sporządzić ważnego testamentu, ale kiedy taka osoba znajduje się w okresie, kiedy choroba cofnęła się, to wówczas testament przez nią sporządzony będzie ważny.

Małżonek nie dziedziczy w kilku różnych sytuacjach. Najprostsza to wówczas, gdy został pominięty w testamencie. Nie dziedziczy również wtedy, gdy zawarł umowę ze spadkodawcą, za jego życia, o zrzeczeniu się dziedziczenia.

Pytanie to w zasadzie można by skwitować jednym zdaniem – nie każdy testament napisany na komputerze jest ważny. I tu należy sprecyzować o jaki testament chodzi.

Nie można ustanowić spadkobiercy „pod warunkiem”, np. takim, że jeśli ożeni się do określonego terminu, to będzie dziedzicem testamentowym. Ale zastrzeżenie takiego warunku jest uważane za nieistniejące, nienapisane.

Testament ustny sporządza się w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swoją wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.

Jeśli spadkodawca pozostawił kilka testamentów, to wg podstawowej reguły interpretacyjnej, kolejny testament w zasadzie odwołuje poprzedni, ale nie zawsze tak jest.

Konieczność spłat i dopłat pomiędzy spadkobiercami zachodzi wówczas, gdy składniki masy spadkowej zostaną rozdzielone w naturze pomiędzy nich, bądź przyznane niektórym tylko spośród nich. Jak dokonać spłaty i dopłaty?

Senatorowie przygotowali projekt nowelizacji kodeksu cywilnego, który przewiduje możliwość dokonania u notariusza darowizn nieruchomości i rzeczy ruchomych na wypadek śmierci.

Artykuł ten jest kontynuacją innego artykułu w zakresie złożenia oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku, ale z opóźnieniem (w przypadku dziedziczenia ustawowego). Będę się starała tu nie powtarzać się, ale poruszyć również inne problemy związane ze złożeniem oświadczeniem w zakresie trybu i sposobu przyjęcia spadku, ale w przypadku dziedziczenia z testamentu.

Co do zasady nie ma ograniczeń w dziedziczeniu. Oczywiście w zależności od tego, czy będzie to dziedziczenie ustawowe czy testamentowe, z reguły inny będzie krąg uprawnionych do dziedziczenia. Ustawodawca wymienił jednak dwa wyjątki od tej ogólnej zasady.

Rozporządzenie na wypadek śmierci zgodnie z przepisami polskiego prawa może mieć postać tylko i wyłącznie testamentu. Testament natomiast może mieć różne postacie jedną z nich jest testament w formie aktu notarialnego.

W razie braku testamentu ustawa określa, kto dziedziczy po zmarłym. W świetle prawa po rodzicach dziedziczą nie tylko dzieci naturalne, ale także adoptowane. Zakres powołania do spadku po dalszych krewnych zależy od rodzaju dokonanej adopcji.

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny. Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego (z kilkudziesięciu) wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem (pierwszy raz od uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego w 1964 roku) porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych- dopuszczając do spadku m.in. dziadków spadkodawcy i ich zstępnych (wujostwo spadkobiercy i jego kuzyni). W praktyce oznacza to, mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, ale także większe (niż do tej pory) rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).

Dnia 18.09.2009 r. odbyło się spotkanie prasowe Krajowej Rady Notarialnej, na której głównym tematem była budowa systemu umożliwiającego odszukanie sporządzonych notarialnie testamentów w całej Europie. W Polsce niestety nie istnieje jeszcze system rejestracji testamentów, lecz Krajowa Rada już poczyniła duże kroki ku zmianie obecnej sytuacji. Do Polski przybyli założyciele i członkowie stowarzyszenia ARERT, którzy przybliżyli ideę stworzenia systemu dla całej Unii Europejskiej.

151 - 200 z 242 artykułów

1 2 3 4 5

pokaż więcej

Dziedziczenie ustawowe, Testament

Kto jest uprawniony do zachowku?

Jakie są warunki spisania testamentu przed notariuszem?

Co przyniosą zmiany w prawie spadkowym?

Zapis windykacyjny jeszcze w tym roku

Jak dziedziczy się we Francji?

Jak uregulowane jest dziedziczenie we Włoszech?

Dziedziczenie beztestamentowe w Anglii i Walii

Kodeks cywilny

Dziedziczenie ustawowe

Zapis windykacyjny

Wydziedziczenie

Testamenty szczególne

Testamenty zwykłe

Testament

Spadkodawca

Spadkobierca

Spadek

Wykonawca testamentu

Zachowek

Zapis

Co umożliwia zapis windykacyjny w testamencie?

Jakie zmiany w prawie spadkowym?

Testament ustny wymaga potwierdzenia

Czym jest polecenie w testamencie?

Kim jest zapisobiorca?

Jak przekazać pojedyncze przedmioty na wypadek śmierci?

Podział majątku otrzymanego w spadku

Podatek od spadków i darowizn - jakie są grupy podatkowe?

Czy można odwołać testament?

Umowa o zrzeczenie się prawa do dziedziczenia

Czy małżonek dziedziczy środki zgromadzone w OFE?

Dziedziczenie udziałów w spółce z o.o. przez nieletnich spadkobierców

Zachowek dla najbliższych krewnych

Testament wspólny małżonków

Czy konkubenci dziedziczą po sobie

Co zrobić, by spadkiem dziecka nie zarządzali jego rodzice

Czy osoba chora może sporządzić ważny testament

Kiedy małżonek nie dziedziczy?

Czy testament napisany na komputerze jest ważny

Czy można kogoś uczynić spadkobiercą „pod warunkiem”

Kiedy testament ustny jest ważny

Gdy spadkodawca pozostawił kilka testamentów

Spłaty i dopłaty na rzecz spadkobierców

Darowizna notarialna pewniejsza od testamentu

Złożenie oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku z opóźnieniem w przypadku dziedziczenia testamentowego

Kto nie może być spadkobiercą

Testament przed notariuszem

Jak dziedziczy adoptowany?

Nowe zasady dziedziczenia - poradnik

Nowy pomysł w prawie spadkowym – rejestr testamentów