REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jakie uprawnienia ma kobieta w ciąży

Kobieta w ciązy w pracy/ Fot. Fotolia
Kobieta w ciązy w pracy/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo pracy w sposób szczególny traktuje kobietę w ciąży. Przykładami specjalnego traktowania jest m.in. zakaz rozwiązania stosunku pracy, czy urlop macierzyński.

Uwagi ogólne

REKLAMA

Na początku należy podkreślić, że przepisy kodeksu pracy odnoszące się do ochrony kobiet-pracownic mają w zasadzie zastosowanie wobec tych kobiet, które świadczą pracę w ramach stosunku pracy. Nie mają natomiast zastosowania w przypadku świadczenia pracy przez kobiety na podstawie innego tytułu prawnego, jak np.: umowy zlecenia, umowy o dzieło czy innej umowy cywilnoprawnej. Natomiast w dużym zakresie mają zastosowanie do kobiet świadczących pracę chałupniczą (nakładczą).

Uprawnienia te mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to że naruszenie ich przez pracodawcę pociąga za sobą jego odpowiedzialność wykroczeniową przeciwko prawom pracownika zagrożoną karą grzywny do 5000 zł, a ponadto może on ponieść z tego tytułu także odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych.

Poszczególne uprawnienia

Część uprawnienia, o których tu mówimy kobieta nabywa już będąc w ciąży, natomiast część przysługuje dopiero po urodzeniu się dziecka. Wśród tych ostatnich uprawnień możemy wyróżnić takie, które przysługują nie tylko kobietom, ale także mężczyznom.

Ochrona zatrudnienia

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę.

Należy jednak podkreślić, że ochroną tą nie są objęte pracownice w okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca. Natomiast umowy o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający miesiąc, które uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulegają przedłużeniu do dnia porodu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić jedynie w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest wówczas zobowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę.

Zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej

Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Bez jej zgody nie wolno jej także delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w przerywanym systemie czasu pracy. Natomiast pracownika (czyli uprawnienie to przysługuje zarówno kobiecie jak i mężczyźnie) opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy.

Zobacz również: Kiedy pracownica w ciąży może zwolnić się na badania lekarskie w czasie pracy

Obowiązek zmiany warunków pracy

REKLAMA

Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej. W razie braku takich możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Ponadto pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, również zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Pracownice w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy zachowują prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.

Zobacz również:

Prawo do urlopu macierzyńskiego

Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

  • 18 tygodni przy pierwszym porodzie,
  • 20 tygodni przy każdym następnym porodzie,
  • 28 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu, w takiej sytuacji po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do jego wyczerpania. Jednakże  pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu. W takim przypadku niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek.

Przez tydzień urlopu macierzyńskiego rozumiemy 7 dni kalendarzowych. W przypadku niewykorzystania przez pracownicę urlopu przed przewidywaną datą porodu za pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego uznawany jest dzień porodu.

Za czas urlopu macierzyńskiego kobiecie przysługuje zasiłek macierzyński.

Prawo zwolnień od pracy na badania lekarskie

Pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Prawo do urlopu wychowawczego

Pracownikowi (a więc zarówno kobiecie jak i mężczyźnie) zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy przysługuje prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.

Rodzice dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Urlop wychowawczy udziela się na wniosek pracownika i może być wykorzystany maksymalnie w czterech częściach.

W okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę.

Jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę, a także w przypadku gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca obowiązany jest dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu, lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Prawo do przerwy w pracy na karmienie

Pracownicy karmiącej dziecko piersią przysługuje prawo do dwóch 30 minutowych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Na wniosek pracownicy przerwy na karmienie mogą być udzielane łącznie.

Natomiast jeżeli pracownica zatrudniona jest przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie jej nie przysługują, zaś w sytuacji gdy czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa.

Prawo do zwolnienia od pracy na opiekę

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Zobacz również serwis: Prawa pacjenta

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od kiedy zasiłek z MOPS dla osoby niepełnosprawnej? [Wyrok NSA]

Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, zasiłek stały z pomocy społecznej nie może objąć okresu przed złożeniem wniosku o to świadczenie. Sąd przypomniał też o ważnej zasadzie, dotyczącej osoby z niepełnosprawnością, która ubiegając się o zasiłek, nie posiada jeszcze wymaganego orzeczenia.

Brak publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Komisja Wenecka uważa, że wszystkie orzeczenia TK powinny być publikowane [Opinia prawna]

W artykule przedstawiamy opinię prawną dr Andrzeja Hańderka, radcy prawnego o skutkach opinii Komisji Weneckiej w sprawie niepublikowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Jest to wielki problem dla Emerytów, którzy na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. chcą załatwić przeliczeniu (na wyższe) swoich emerytur oraz otrzymać wyrównania poniesionych strat.

Co z lekcjami religii w roku szkolnym 2025/2026? Zakończyły się konsultacje. MEN mówi o braku konsensusu. Kluczowy jest dobrostan uczniów

Resort edukacji dąży do zapewnienia większej elastyczności przy organizowania nauki religii w szkołach i przedszkolach. Skupia się również na dobrostanie uczniów. Nie udało się jednak osiągnąć konsensusu ze stroną kościelną. Zmiany, nad którymi toczą się prace, mają zacząć obowiązywać od września 2025 roku.

Jesteś w okresie wypowiedzenia? Te pieniądze ci się należą. Pracodawcy często odmawiają, ale to niezgodne z prawem. Sprawdź, co zrobić

Czy w okresie wypowiedzenia nadal jest się pracownikiem? Pracodawcy często zapominają o tym, że tak i odmawiają osobom, z którymi w najbliższym czasie zakończą współpracę, wypłaty należnych świadczeń. Takie postępowanie jest niezgodne z prawem.

REKLAMA

Nowacka: Kościół nie ma prawa weta w sprawie lekcji religii, a postanowienie TK nie wywołuje skutków prawnych

Barbara Nowacka, ministra edukacji, powiedziała, że rozporządzenie MEN w sprawie organizacji lekcji religii musi wejść w życie. Zaznaczyła, że Kościół nie ma prawa weta w kwestii rozporządzeń i funkcjonowania rządu. Natomiast postanowienie TK nie wywołuje skutków prawnych.

Aktywny Rodzic a RKO: w okresie przejściowym ciągłość wypłaty świadczeń. ZUS uchylił prawo do świadczenia RKO na ok. 42 tys. dzieci

Rzecznik prasowy ZUS Wojciech Dąbrówka przekazał, że ZUS wypłacił już ponad 317 mln zł z programu "Aktywny rodzic". Wsparcie trafiło do ponad 272 tys. dzieci. Kolejne wnioski rozpatrywane są sukcesywnie - dodał. Poinformował także, że ZUS uchylił prawo do świadczenia RKO na ok. 42 tys. dzieci.

Mieszkańcy wielu miast nie wykupią leków. Jest problem z dyżurami aptek w nocy i święta

Dyżury aptek w nocy i święta. Po prawie roku obowiązywania przepisów przewidujących płacenie aptekom za dyżury prawie połowa uprawnionych do tego powiatów wciąż nie podjęła wymaganych uchwał. Tak informuje w czwartkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna".

To już pewne: Ważne świadczenie na dzieci w dwukrotnie wyższej kwocie + co najmniej 1500 zł wyrównania od 1 października 2024 r. Czy trzeba składać wniosek?

W dniu 9 grudnia br. Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, która zakłada dwukrotne zwiększenie kwoty świadczenia przysługującego z funduszu alimentacyjnego. To istotna informacja dla osób uprawnionych do alimentów, które nie otrzymują ich z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Świadczenie w wyższej kwocie przysługuje z datą wsteczną (od 1 października 2024 r.), a zatem – uprawnieni otrzymają również wyrównanie.

REKLAMA

Czy TVN i Polsat mogą być wpisane do wykazu firm strategicznych? Czy polski rząd będzie musiał płacić odszkodowanie?

Stacje telewizyjne TVN i Polsat zostaną umieszczone w wykazie firm strategicznych – zapowiedział premier Donald Tusk. To reakcja na pojawiające się w mediach informacje o tym, że TVN może przejąć grupa PPF lub węgierska telewizja TV2, która jest powiązana z Viktorem Orbanem.

Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) i dodatek pielęgnacyjny (348,30 zł) nie będą zrównane

Obywatel złożył w Senacie petycję, proponując powiązanie zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego. W ten sposób chciał doprowadzić do podwyżki wartości zasiłku pielęgnacyjnego, który, jak wiadomo, nie jest podwyższany od 2019 r. Jego wartość wciąż wynosi 215,84 zł. Z uwagi na kłopoty budżetowe (procedura nadmiernego deficytu – UE, powódź, zbrojenia, deficyt – polski budżet) jest prawdopodobny brak podwyżki także w 2026 r. Dlaczego dodatek pielęgnacyjny miałby pomóc w podwyżce zasiłku pielęgnacyjnego?

REKLAMA