Zatrudnianie pracowników samorządowych. Od umowy o pracę do zwolnienia
KPA. Komentarz do zmian
Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + e-book „Zmiany w prawie pracy 2018/2019”Waloryzacja rent i emerytur, czyli mechanizm ekonomiczny, polegający na zwiększaniu nominalnej wysokości świadczeń emerytalno-rentowych z powodu utraty ich realnej wartości, następuje corocznie z dniem 1 marca. Waloryzacja dokonywana jest z urzędu. W praktyce oznacza to, że każda osoba uprawniona do pobierania świadczenia otrzymuje podwyżkę. Zasadniczym celem waloryzacji jest więc zachowanie realnej wartość wypłacanych świadczeń w stosunku do wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Tym samym wzrost świadczenia jest zależny bezpośrednio od wzrostu cen towarów/ usług, także realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Z powyższej zależności wynika cenowo płacowy (mieszany) charakter tego mechanizmu. Wysokość waloryzacji w danym roku uzyskuje się poprzez pomnożenie kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji.
Polecamy: Zmiany w prawie pracy 2016
reklama
reklama
Waloryzacja rent i emerytur 2014
Obecnie świadczenia są podwyższane przy założeniu zachowania siły nabywczej w stosunku do kosztów utrzymania w poprzednim roku kalendarzowym oraz wzrostu o minimum 20 proc. wskaźnika inflacji, odnosząc to do wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.
Co do zasady wyróżnia się dwa typy waloryzacji. Po pierwsze – kwotową (każdy emeryt/ rencista uzyskuje podwyżkę w określonej kwocie, jednakowej dla wszystkich uprawnionych). Po drugie – procentową (świadczenie każdej osoby uprawnionej podlega podwyższeniu o określony procent; wysokość podwyżki jest więc zależna od dotychczasowej wysokości pobieranego świadczenia). Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że prawo do waloryzacji emerytur i rent - rozumiane jako uprawnienie do zachowania stałej wartości ekonomicznej przyznanych świadczeń emerytalno-rentowych - jest istotnym elementem prawa do zabezpieczenia społecznego, które określa ustawa (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP). Istoty tego prawa nie stanowi jednak sama metoda podwyższania nominalnej wartości przysługujących świadczeń przyjęta w normujących waloryzację przepisach (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2010-09-01, II UK 97/10).
Waloryzacja 2015
W 2015 roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało przeprowadzenie waloryzacji o charakterze mieszanym, tj. procentowo-kwotowej. W praktyce oznacza to waloryzację procentową na poziomie 1,08 proc. z gwarantowaną minimalną podwyżką w wysokości 36 zł. Wskazana metoda spowoduje, że wszystkie świadczenia poniżej 3333,33 zł miesięcznie będą podwyższone w większym stopniu, niż gdyby przeprowadzono waloryzację według obecnie obowiązujących zasad (czyli procentową). Modyfikacja zasad waloryzacji ma charakter jednorazowy i jest uzasadniona obecną sytuacją rynkową w Polsce, tj. deflacją. Ustawodawca ma bowiem dużą swobodę w wyborze sposobu waloryzacji. Pogląd taki wyprowadzić należy z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2012 roku, sygn. akt K 9/12. Wybrana metoda waloryzacji nie może jednak – zdaniem TK – pogarszać poziomu życia emerytów i rencistów.
