Segregacja śmieci – obowiązek czy możliwość?

Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 z późn. zm.) nakłada na właścicieli nieruchomości (zarówno zamieszkałych jak i nie) obowiązek ponoszenia tzw. opłaty śmieciowej oraz złożenia deklaracji o jej wysokości. Ustawodawca rozszerzył definicję właściciela zawartą w ustawie – Kodeks cywilny. Pod tym pojęciem rozumie także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych, a także jednostki organizacyjne oraz osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu oraz inne podmioty władające nieruchomością.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego

28 listopada 2013 Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność kilku uregulowań zamieszczonych w ustawie śmieciowej (sygnatura akt  K 17/12). Niezgodność z Konstytucją dotyczy braku określenia górnej granicy opłat za wywóz śmieci oraz błędnego ustalanie dopłat i zwolnień przedmiotowych. Przestaną one obowiązywać wraz z upływem 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku. Trybunał nałożył na Sejm obowiązek doprecyzowania i uzupełnienia ustawy, tj. wskazania maksymalnej dopuszczalnej stawki pobieranej za odbiór śmieci. TK zakwestionował zasadność całkowitej swobody gmin w określaniu katalogu zwolnień podmiotowych i przedmiotowych. Zgodnie z wyrokiem TK stawki opłat mają zostać ustalone w rozporządzeniu, nie tak jak dotychczas w odrębnych dla każdej gminy uregulowaniach. Podobnie jak stawki za wodę czy ścieki, taryfa opłat za segregację śmieci byłaby jednolita dla całego kraju. Ponadto na gminach ciążyłby obowiązek publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej (PIB) informacji o stanie gospodarki odpadami.

Zmiany w ustawie śmieciowej

1. Obowiązkowa segregacja śmieci

Konsekwencją proponowanych zmian ma być pozbawienie właściciela nieruchomości wyboru czy dokonać segregacji, czy też nie. Wskazana wyżej ustawa ma zawierać jasny przepis, który nałoży na wskazaną grupę podmiotów taki obowiązek. Przyczyną proponowanych zmian jest przywołany wyżej wyrok TK, konieczność osiągnięcia poziomu recyklingu, wymaganego przepisami Unii Europejskiej oraz nieznaczny udział społeczeństwa w dobrowolnym procesie segregowania odpadów. W aktualnym stanie prawnym zarówno osoby segregujące odpady jak i te, które nie wyraziły woli ich sortowania zobowiązane są do odprowadzania opłat związanych z odbiorem nieczystości. Podmioty niedeklarujące segregacji śmieci ponoszą opłatę w wyższej wysokości. Różnice w kosztach są jednak tak niewielkie, że nie stanowią wystarczającego czynnika zachęcającego do udziału w procesie sortowania.  

Zobacz również: Jak prawidłowo segregować śmieci? - poradnik Warszawiaka