REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wyrok/ Fot. Fotolia
Wyrok/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Warunkiem ubezwłasnowolnienia całkowitego jest, jak wskazano powyżej, ukończenie trzynastego roku życia. Skutkiem zaś - pozbawienie danej osoby zdolności do czynności prawnych.

W naszej poniższej publikacji postaramy się wyjaśnić na czym polega ubezwłasnowolnienie całkowite i jakie są jego skutki. 

REKLAMA

REKLAMA

Zdolność do czynności prawnych

Człowiek każdego dnia dokonuje różnorodnych czynności prawnych (np. zawiera umowy), których ważne dokonanie zależy od posiadania zdolności do czynności prawnych.

Tę zdolność w ograniczonym zakresie człowiek nabywa po ukończeniu trzynastego roku życia. Zaś w pełnym, po ukończeniu osiemnastego roku życia. W określonych sytuacjach, wskazanych poniżej, uzasadnione jest ubezwłasnowolnienie całkowite osoby posiadającej chociażby ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza ono odebranie takiej osobie zdolności do czynności prawnych.

Zobacz również: Co to jest zdolność do czynności prawnych?

REKLAMA

Ubezwłasnowolnienie całkowite

Zgodnie z art. 13 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), osoba, która ukończyła trzynaście lat, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Przymusowe leczenie alkoholika

Warunki dopuszczalności ubezwłasnowolnienia całkowitego

Warunkiem ubezwłasnowolnienia całkowitego jest, jak wskazano powyżej, ukończenie trzynastego roku życia. Wynika to z faktu, że po ukończeniu trzynastego roku życia, dana osoba ma już ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Nie ma natomiast potrzeby orzekania ubezwłasnowolnienia całkowitego w stosunku do osób, które trzynastu lat nie ukończyły, ponieważ nie mają one zdolności do czynności prawnych (zarówno pełnej, jak i ograniczonej). Możliwość ubezwłasnowolnienia całkowitego jest również uzależniona od wystąpienia choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii. Inne ułomności, niezależnie od tego, co jest ich przyczyną, nie dają podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego. Należy przy tym zaznaczyć także, że nie każde zaburzenie psychiczne wskazane powyżej może prowadzić do ubezwłasnowolnienia całkowitego, a tylko takie, które uniemożliwia danej osobie kierowanie swoim postępowaniem. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń (sygn. akt I CR 297/71), nie każda choroba psychiczna pociąga za sobą taki skutek. Zależy to od rodzaju i stopnia nasilenia choroby oraz od indywidualnych objawów występujących u danej osoby. Dodatkowo, należy zwrócić uwagę na fakt, że kwestią dyskusyjną jest ubezwłasnowolnienie całkowite osób starszych i niedołężnych, które w praktyce wywołuje istotne problemy. W przypadku takich osób, jeżeli nie występują ww. zaburzenia psychiczne, które uniemożliwiają kierowanie postępowaniem, należy zastanawiać się raczej nad potrzebą ustanowienia kuratora dla osoby niepełnosprawnej, niż nad potrzebą ubezwłasnowolnienia całkowitego lub nawet częściowego.

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie całkowite

Postępowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie jest uregulowane w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Jest to postępowanie nieprocesowe, które toczy się przed sądem okręgowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w razie braku miejsca zamieszkania – przed sądem miejsca pobytu takiej osoby. Wniosek w tej sprawie może zostać zgłoszony przez małżonka danej osoby, jej krewnego w linii prostej (np. rodzica), rodzeństwo lub przedstawiciela ustawowego. Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.), od wniosku uiszcza się opłatę w wysokości 40 zł. Do kosztów postępowania należy doliczyć również koszt zaliczki na opinie biegłych psychologa i psychiatry w kwocie ok. 500 zł oraz wydatki związane z czynnościami kuratora w sprawie w kwocie ok. 120 zł. Warto przy tym podkreślić, że osoba, która złożyła wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny do 5 000 zł. Jeżeli wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite jest zasadny, sąd wydaje postanowienie o ubezwłasnowolnieniu całkowitym, w którym wskazuje powód ubezwłasnowolnienia. Odpis prawomocnego postanowienia jest przesyłany sądowi opiekuńczemu w celu ustanowienia opiekuna, co ma na celu przede wszystkim zapewnienie opieki nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie. Opiekuna nie ustanawia się, jeżeli ubezwłasnowolniony całkowicie pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską.

Zobacz również serwis: Władza rodzicielska

Skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego

Jaki jest skutek orzeczenia ubezwłasnowolnienia całkowitego? Jest to pozbawienie danej osoby zdolności do czynności prawnych. Oznacza to, że osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może dokonywać czynności prawnych (np. zawierać umów), a gdyby ich dokonała, byłyby one nieważne. Wyjątkiem są umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (np. drobne zakupy). Takie umowy stają się ważne z chwilą ich wykonania, o ile nie powodują one rażącego pokrzywdzenia osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie.

Podsumowanie

Podsumowując, ubezwłasnowolnienie całkowite jest instytucją prawną, która znajduje zastosowanie jedynie wobec osób, które ukończyły trzynasty rok życia i które z powodu różnego rodzaju zaburzeń psychicznych (np. choroby psychicznej) nie są w stanie kierować swoim postępowaniem. Orzeczenie ubezwłasnowolnienia całkowitego powoduje pozbawienie danej osoby zdolności do czynności prawnych oraz ustanowienie dla niej opiekuna, chyba że ubezwłasnowolniony pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską (wówczas opiekun nie jest ustanawiany).

Zobacz również: Ubezwłasnowolnienie całkowite a częściowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to legalne ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

[Stare i nowe świadczenie pielęgnacyjne 3386 zł] W 2026 r. osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł

Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

REKLAMA

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Płaca minimalna 2026: 4806 zł brutto. Ile netto na rękę minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową?

Opublikowano już rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. W tym akcie prawnym określono, że od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4806 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – 31,40 zł. Czy trzeba zmieniać (aneksować) umowy o pracę od nowego roku? Co może zrobić pracownik, gdy pracodawca nie wypłaca minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową? Wyjaśniamy.

REKLAMA