REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wielki Piątek w Kościele katolickim: Jest to dzień postu ścisłego. Jakie są uroczystości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wielki Piątek w Kościele katolickim: post ścisły, liturgia Męki Pańskiej, Droga Krzyżowa
Wielki Piątek w Kościele katolickim: post ścisły, liturgia Męki Pańskiej, Droga Krzyżowa
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W Wielki Piątek Kościół katolicki nie sprawuje się mszy świętej. W świątyniach celebrowana jest liturgia Męki Pańskiej, trwa adoracja krzyża, któremu oddaje się cześć przez uklęknięcie – jak Chrystusowi Eucharystycznemu. Odbywa się uroczysta Droga Krzyżowa. Jest to dzień postu ścisłego.

Wielki Piątek w Kościele katolickim. Liturgia Męki Pańskiej

Wielki Piątek męki i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu jest dniem skupienia i powagi. Z ołtarzy w świątyniach znikają kwiaty i świece, puste są tabernakula, a obrazy z wizerunkiem Chrystusa są zasłonięte.

REKLAMA

REKLAMA

"To także jedyny dzień w roku, kiedy Kościół nie sprawuje eucharystii. Liturgia Męki Pańskiej właściwie jest kontynuacją liturgii, która rozpoczęła w Wielki Czwartek. Stąd nabożeństwo zgodnie z mszałem rzymskim rozpoczyna się bez słów, bez znaku krzyża, i pozdrowienia. Ksiądz wchodzi i oddaje pokłon, cześć krzyżowi gestem prostracji, czyli po prostu leżeniem krzyżem" - powiedział kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie - jezuita ks. Paweł Bucki.

Zwrócił uwagę, że drugą częścią nabożeństwa jest liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki Pańskiej według św. Jana. "Tego dnia Kościół akcentuje przede wszystkim chwałę odkupienia przez krzyż, to że Chrystusa z miłości do człowieka przyjął haniebną śmierć, niż samo poniżenie, cierpienie jakie wiązało się mękę i śmiercią na krzyżu" - powiedział duchowny.

Po liturgii słowa następuje adoracja krzyża przez pocałunek, uklęknięcie lub skłon.

REKLAMA

"Krzyż przypomina nam, że w ludzkim życiu istnieje również cierpienie, dobrowolne ofiarowanie się za bliźniego, przebaczenie, czy wreszcie miłość aż do końca" - wskazał zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Kupny. Przyznał, że "te wartości często wydają się gorszące dla kogoś, kto szuka tylko prostych rozwiązań". "To, że krzyż jest dziś często usuwany z przestrzeni publicznej, staje się dowodem na to, że jego przesłanie jest wciąż znakiem sprzeciwu" - ocenił hierarcha.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jedną z ważnych części liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek jest rozbudowana modlitwa powszechna. Jej forma i tekst są znane od V wieku i w zasadzie niezmieniane. Mszał rzymski podaje dziesięć intencji. Pierwsza dotyczy całego Kościoła i jest prośbą o pokój, jedność i trwanie w wierze. W drugiej wspólnota Kościoła modli się za papieża, w trzeciej – za wszystkie stany Kościoła. Następnie wspomina się katechumenów, wszystkich wierzących w Chrystusa. W kolejnych, Kościół prosi o jedność chrześcijan, za żydów, niewierzących w Chrystusa, niewierzących w Boga, rządzących państwami, chorych i cierpiących.

"Poprzez modlitwę za cały świat, Kościół chce podkreślić, że Chrystus umarł za wszystkich, że nie jest zbawicielem tylko jakiejś wybranej grupy, tylko że Jego śmierć i zmartwychwstanie dotyczy wszystkich. Natomiast czym innym jest to czy konkretny człowiek będzie chciał przyjąć ten dar" - powiedział kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie.

Adoracja Grobu Pańskiego do liturgii Wigilii Paschalnej

Po zakończeniu liturgii męki Pańskiej Ciało Chrystusa w postaci Najświętszego Sakramentu w monstrancji zostaje przeniesione do symbolicznego Grobu Pańskiego, przy którym trwa adoracja do liturgii Wigilii Paschalnej. Tradycja jego strojenia wywodzi się ze średniowiecza. Od czasów Karola Wielkiego niemal w całej Europie trwał paraliturgiczny obrzęd składania pod kamienną płytą grobową samego krzyża lub Chrystusa w postaci eucharystycznej. W niektórych kościołach składano w ten sposób krzyż, a w jego centrum puszkę z Najświętszym Sakramentem. Hostię w monstrancji nad wyobrażeniem Grobu Chrystusa po raz pierwszy wystawiono w kościele jezuitów w Monachium. W epoce baroku wprowadzono dodatkowo figurę zmartwychwstałego przykrytego całunem. W XVIII wieku zwyczaj zachował się tylko w Austrii, na Węgrzech, w Polsce oraz w południowych Niemczech. Nadawanie patriotycznego wymiaru Grobom Pańskim upowszechniło się na terenach dawnej Rzeczypospolitej w XIX w.

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Mszale Rzymskim, w kaplicy adoracji zwanej Grobem Pańskim "powinien być ołtarz, choćby przenośny, i tabernakulum do przechowywania puszek z Najświętszym Sakramentem". Monstrancję wystawia się na ołtarzu lub na tronie, który powinien być umieszczony blisko ołtarza.

Ten sam tekst nakazuje, aby wszystkie elementy dekoracyjne i światła kierowały uwagę wiernych na Najświętszy Sakrament, który jest pamiątką śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, a nie na figurę Chrystusa leżącego w grobie.

Droga Krzyżowa w Wielki Piątek

W Wielki Piątek w niektórych parafiach poza liturgią Męki Pańskiej celebrowane jest także nabożeństwo drogi krzyżowej. Zgodnie z tradycją, np. w archidiecezji warszawskiej o godz. 20.00 rozpocznie się Centralna Droga Krzyżowa pod przewodnictwem abp Adriana Galbasa SAC.

Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odbyły się w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, aby adorować drzewo krzyża.

Pierwsze opisy celebracji tego dnia pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża.

Drugi typ liturgii sprawowany był w licznych kościołach lokalnych. Obejmował lekturę Pisma Świętego adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie. W późniejszych wiekach przenoszono Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego. W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej w kościołach miały one często wymiar patriotyczny.

W Wielki Piątek katolików obowiązuje post ścisły

Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego w Wielki Piątek katolików obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale także post ścisły, czyli trzy posiłki, przy czym tylko jeden do syta, a dwa – lekkie.

"Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60. roku życia. Duszpasterze oraz rodzice winni zatroszczyć się o to, ażeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie związani jeszcze prawem postu i wstrzemięźliwości, byli wprowadzeni w autentyczny duch pokuty" – czytamy w Kodeksie prawa kanonicznego. Z obowiązku tego są zwolnieni chorzy. Kościół jednocześnie zachęca do przedłużenia postu i wstrzemięźliwości aż do rozpoczęcia liturgii Wigilii Paschalnej.

W Wielki Piątek w Kościele powszechnym, czyli na całym świecie odbywa się doroczna zbiórka ofiar na Boży Grób w Jerozolimie.

Tego dnia w Kościele rozpoczyna się także nowenna przed świętem Miłosierdzia Bożego. Jej tekst przekazała św. s. Faustyna Kowalska.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA