REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wielki Piątek w Kościele katolickim: Jest to dzień postu ścisłego. Jakie są uroczystości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wielki Piątek w Kościele katolickim: post ścisły, liturgia Męki Pańskiej, Droga Krzyżowa
Wielki Piątek w Kościele katolickim: post ścisły, liturgia Męki Pańskiej, Droga Krzyżowa
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W Wielki Piątek Kościół katolicki nie sprawuje się mszy świętej. W świątyniach celebrowana jest liturgia Męki Pańskiej, trwa adoracja krzyża, któremu oddaje się cześć przez uklęknięcie – jak Chrystusowi Eucharystycznemu. Odbywa się uroczysta Droga Krzyżowa. Jest to dzień postu ścisłego.

Wielki Piątek w Kościele katolickim. Liturgia Męki Pańskiej

Wielki Piątek męki i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu jest dniem skupienia i powagi. Z ołtarzy w świątyniach znikają kwiaty i świece, puste są tabernakula, a obrazy z wizerunkiem Chrystusa są zasłonięte.

REKLAMA

REKLAMA

"To także jedyny dzień w roku, kiedy Kościół nie sprawuje eucharystii. Liturgia Męki Pańskiej właściwie jest kontynuacją liturgii, która rozpoczęła w Wielki Czwartek. Stąd nabożeństwo zgodnie z mszałem rzymskim rozpoczyna się bez słów, bez znaku krzyża, i pozdrowienia. Ksiądz wchodzi i oddaje pokłon, cześć krzyżowi gestem prostracji, czyli po prostu leżeniem krzyżem" - powiedział kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie - jezuita ks. Paweł Bucki.

Zwrócił uwagę, że drugą częścią nabożeństwa jest liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki Pańskiej według św. Jana. "Tego dnia Kościół akcentuje przede wszystkim chwałę odkupienia przez krzyż, to że Chrystusa z miłości do człowieka przyjął haniebną śmierć, niż samo poniżenie, cierpienie jakie wiązało się mękę i śmiercią na krzyżu" - powiedział duchowny.

Po liturgii słowa następuje adoracja krzyża przez pocałunek, uklęknięcie lub skłon.

REKLAMA

"Krzyż przypomina nam, że w ludzkim życiu istnieje również cierpienie, dobrowolne ofiarowanie się za bliźniego, przebaczenie, czy wreszcie miłość aż do końca" - wskazał zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Kupny. Przyznał, że "te wartości często wydają się gorszące dla kogoś, kto szuka tylko prostych rozwiązań". "To, że krzyż jest dziś często usuwany z przestrzeni publicznej, staje się dowodem na to, że jego przesłanie jest wciąż znakiem sprzeciwu" - ocenił hierarcha.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jedną z ważnych części liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek jest rozbudowana modlitwa powszechna. Jej forma i tekst są znane od V wieku i w zasadzie niezmieniane. Mszał rzymski podaje dziesięć intencji. Pierwsza dotyczy całego Kościoła i jest prośbą o pokój, jedność i trwanie w wierze. W drugiej wspólnota Kościoła modli się za papieża, w trzeciej – za wszystkie stany Kościoła. Następnie wspomina się katechumenów, wszystkich wierzących w Chrystusa. W kolejnych, Kościół prosi o jedność chrześcijan, za żydów, niewierzących w Chrystusa, niewierzących w Boga, rządzących państwami, chorych i cierpiących.

"Poprzez modlitwę za cały świat, Kościół chce podkreślić, że Chrystus umarł za wszystkich, że nie jest zbawicielem tylko jakiejś wybranej grupy, tylko że Jego śmierć i zmartwychwstanie dotyczy wszystkich. Natomiast czym innym jest to czy konkretny człowiek będzie chciał przyjąć ten dar" - powiedział kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie.

Adoracja Grobu Pańskiego do liturgii Wigilii Paschalnej

Po zakończeniu liturgii męki Pańskiej Ciało Chrystusa w postaci Najświętszego Sakramentu w monstrancji zostaje przeniesione do symbolicznego Grobu Pańskiego, przy którym trwa adoracja do liturgii Wigilii Paschalnej. Tradycja jego strojenia wywodzi się ze średniowiecza. Od czasów Karola Wielkiego niemal w całej Europie trwał paraliturgiczny obrzęd składania pod kamienną płytą grobową samego krzyża lub Chrystusa w postaci eucharystycznej. W niektórych kościołach składano w ten sposób krzyż, a w jego centrum puszkę z Najświętszym Sakramentem. Hostię w monstrancji nad wyobrażeniem Grobu Chrystusa po raz pierwszy wystawiono w kościele jezuitów w Monachium. W epoce baroku wprowadzono dodatkowo figurę zmartwychwstałego przykrytego całunem. W XVIII wieku zwyczaj zachował się tylko w Austrii, na Węgrzech, w Polsce oraz w południowych Niemczech. Nadawanie patriotycznego wymiaru Grobom Pańskim upowszechniło się na terenach dawnej Rzeczypospolitej w XIX w.

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Mszale Rzymskim, w kaplicy adoracji zwanej Grobem Pańskim "powinien być ołtarz, choćby przenośny, i tabernakulum do przechowywania puszek z Najświętszym Sakramentem". Monstrancję wystawia się na ołtarzu lub na tronie, który powinien być umieszczony blisko ołtarza.

Ten sam tekst nakazuje, aby wszystkie elementy dekoracyjne i światła kierowały uwagę wiernych na Najświętszy Sakrament, który jest pamiątką śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, a nie na figurę Chrystusa leżącego w grobie.

Droga Krzyżowa w Wielki Piątek

W Wielki Piątek w niektórych parafiach poza liturgią Męki Pańskiej celebrowane jest także nabożeństwo drogi krzyżowej. Zgodnie z tradycją, np. w archidiecezji warszawskiej o godz. 20.00 rozpocznie się Centralna Droga Krzyżowa pod przewodnictwem abp Adriana Galbasa SAC.

Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odbyły się w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, aby adorować drzewo krzyża.

Pierwsze opisy celebracji tego dnia pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża.

Drugi typ liturgii sprawowany był w licznych kościołach lokalnych. Obejmował lekturę Pisma Świętego adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie. W późniejszych wiekach przenoszono Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego. W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej w kościołach miały one często wymiar patriotyczny.

W Wielki Piątek katolików obowiązuje post ścisły

Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego w Wielki Piątek katolików obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale także post ścisły, czyli trzy posiłki, przy czym tylko jeden do syta, a dwa – lekkie.

"Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60. roku życia. Duszpasterze oraz rodzice winni zatroszczyć się o to, ażeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie związani jeszcze prawem postu i wstrzemięźliwości, byli wprowadzeni w autentyczny duch pokuty" – czytamy w Kodeksie prawa kanonicznego. Z obowiązku tego są zwolnieni chorzy. Kościół jednocześnie zachęca do przedłużenia postu i wstrzemięźliwości aż do rozpoczęcia liturgii Wigilii Paschalnej.

W Wielki Piątek w Kościele powszechnym, czyli na całym świecie odbywa się doroczna zbiórka ofiar na Boży Grób w Jerozolimie.

Tego dnia w Kościele rozpoczyna się także nowenna przed świętem Miłosierdzia Bożego. Jej tekst przekazała św. s. Faustyna Kowalska.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia od 1 lipca 2025 – ZUS gotowy do wypłat. Sprawdź, czy masz prawo do świadczenia

Od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłatę renty wdowiej. Dotychczas do ZUS wpłynęło prawie milion wniosków. Łącznie, do wszystkich uprawnionych instytucji wpłynęło ponad 1 mln 64 tys. 414 wniosków o rentę wdowią. Sprawdź, komu przysługuje świadczenie, jakie są warunki i jak wygląda procedura.

WSA: Nowa klasyfikacja chorób dla spraw w MOPS jeszcze nie obowiązuje. A urzędnicy ją stosują

Sądy pilnują, aby MOPS i SKO nie powoływały się na IDC-11. Ta klasyfikacja chorób jeszcze nie obowiązuje. Trwają prace nad jej wdrożeniem. Mówi się o 2026 r.

WSA: urzędnicy w MOGĄ nie mogą polemizować z zaświadczeniem od lekarz. Tak samo jak nie mogą podważać orzeczenia o niepełnosprawności

To duży problem w praktyce korzystania z usług i świadczeń z MOPS. Urzędnicy samowolnie kwestionują treść nie tylko orzeczenia o niepełnosprawności, ale także zaświadczenia lekarskie. Ten sam zarzut dotyczy także SKO kontrolujących decyzje MOPS.

Niegodny czy wydziedziczony? Prawo spadkowe po zmianach

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

REKLAMA

Wyrok: świadczenia z MOPS do 34h na podstawie zaświadczenia lekarza, ale bez orzeczenia o niepełnosprawności [wyrok WSA z 4 czerwca 2025 r.]

Zarówno przedszkola, szkoły i NFZ nie mają możliwości zapewnienia np. działań rehabilitacyjnych i edukacyjnych w wymiarze, którego potrzebuje dziecko chore np. na autyzm. Więc do MOPS trafiają wnioski rodziców, których dzieci powinny otrzymać wsparcie ze szkół albo medycznych placówek publicznych wspomagających dzieci w trudnej sytuacji zdrowotnej. Niewydolny system edukacji i system zdrowia powoduje, że dziecko wymagające np. 40 h godzin pracy ze specjalistą otrzymuje tych godzin 4. Co robią rodzice nie mający pieniędzy na opłacenie prywatnych usług specjalistów z wymiarze 36 h? Idą do MOPS. I szukają pomocy. Np. wybierając ścieżkę „MOPS i usługi opiekuńcze”. W artykule przykład matki, która próbowała taką pomoc z MOPS otrzymać dla dzieci w których zdiagnozowano autyzm (kod F84.0) nadpobudliwość ruchową z deficytem uwagi (F90).

Podwyżki. Z 27,30 zł zł na 30,50 zł. Tym razem abonament RTV. 10% rabatu to 329,40 zł. Abonament miał być zlikwidowany

Abonament RTV w 2026 r. wyniesie 9,50 zł miesięcznie w wypadku odbiornika radiowego oraz 30,50 zł w wypadku odbiornika radiowego i telewizyjnego. abonamentu z 10 proc. zniżką za opłaty wnoszone z góry za cały 2026 r. sięgnie 102,60 zł za odbiornik radiowy i 329,40 zł za odbiornik radiowy i telewizyjny.

Zasiłek pielęgnacyjny dla 1 mln Polaków w rządowym dryfie. Zapowiedź problemów dla stopnia umiarkowanego

Dryf wynika z inflacji, która "zżera" dodatek pielęgnacyjny. I to od 2019 r. Stale wartość 215,84 zł. Dodatkowo dziś jest przesądzone (prawie na 100%), że w 2026 r. i i 2027 r. ta sytuacja się utrzyma - nie będzie podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego. Dla osób niepełnosprawnych ze stopniem niepełnosprawności umiarkowanym (lekki nie otrzymuje zasiłku pielęgnacyjnego) na horyzoncie jest nowy (poważniejszy) problem - coraz większe znaczenie testów sprawności osoby niepełnosprawnej i (symetrycznie) coraz mniejsze znaczenia orzeczenia o niepełnosprawności. Np. dodatek dopełniający do renty socjalnej zależny jest od orzeczenia o niesamodzielności, a świadczenie wspierające od testu zdolności do samodzielności jakim jest poziom potrzeby wsparcia.

ZUS: Jak i kiedy można otrzymać niezrealizowane świadczenie wspierające po osobie z niepełnosprawnością?

Osoby z niepełnosprawnością, które ubiegały się o świadczenie wspierające, mogą – w szczególnych przypadkach – przekazać to prawo swoim bliskim. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina jednak, że nie zawsze jest to możliwe.

REKLAMA

Sejm na żywo. Komisja śledcza ds. Pegasusa. Ziobro nie stawił się po raz kolejny

W piątek sejmowa komisja śledcza ds. Pegasusa po raz ósmy podjęła próbę przesłuchania b. szefa MS Zbigniewa Ziobry (PiS). Ostatni, siódmy termin przesłuchania Ziobry, był wyznaczony na 5 czerwca. Wówczas posłowie komisji przegłosowali wniosek do sądu o ukaranie go grzywną w wysokości 3 tys. zł.

Od 1 lipca 2025 r. zakaz palenia papierosów w przestrzeni publicznej na terenie całego kraju. Wakacje wolne od dymu tytoniowego – koniec z paleniem na plażach, w parkach i nie tylko

Zgodnie z ustawą z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych – każdy ma prawo do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, pary z papierosów elektronicznych i substancji uwalnianych za pomocą nowatorskich wyrobów tytoniowych. Dym tytoniowy wdychany przez biernego palacza (tzw. dym bocznego strumienia), zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez osobę faktycznie palącą papierosa, co skutkuje jego większą toksycznością. Ochrona osób niepalących i realizacja prawa do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego – odbywa się poprzez wprowadzanie zakazów palenia w przestrzeni publicznej. Co na ten temat mówią przepisy i jakie zmiany wchodzą w życie 1 lipca 2025 r.? Czy będą to wakacje wolne od dymu tytoniowego?

REKLAMA