REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Lex szarlatan: koniec z dezinformacją medyczną i pseudomedykami z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary [PROJEKT]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
lekarze, pielęgniarki, lekarz
Lex szarlatan: koniec z dezinformacją medyczną i pseudomedykami z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary [PROJEKT]
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Lex szarlatan: czy nowe prawo uderzy w pseudomedyków z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary, nowe uprawnienia Rzecznika Praw Pacjentów - co się zmieni? Analizujemy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (UD207).

rozwiń >

Lex szarlatan: czy nowe prawo uderzy w pseudomedyków z Internetu i nie tylko? Nowe prawa pacjentów, nowe kary, nowe uprawnienia Rzecznika Praw Pacjentów - co się zmieni? Analizujemy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (UD207, dalej jako: projekt).

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Minister Zdrowia przygotował projekt kluczowych zmian, które mają wzmocnić ochronę pacjentów przed nieuprawnionymi działaniami i dezinformacją medyczną. Nowe przepisy zakładają:

  • formalny zakaz praktyk pseudomedycznych;
  • poszerzenie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta;
  • wprowadzenie dotkliwszych kar finansowych dla podmiotów łamiących prawa pacjentów.

Rozszerzenie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta

Rzecznik zyska nowe uprawnienia procesowe i administracyjne, dzięki którym będzie mógł bardziej efektywnie reagować na zagrożenia dla zdrowia publicznego. Wśród głównych zmian przewidziano:

  • możliwość wszczynania postępowań w sprawach praktyk pseudomedycznych,
  • nakładanie kar pieniężnych na podmioty, które nie zrealizują wezwań Rzecznika.
  • publikowanie orzeczeń administracyjnych dotyczących tych praktyk z zachowaniem ochrony danych wrażliwych,
  • inicjowanie postępowań sądowych w przypadkach śmierci pacjenta w wyniku błędów medycznych lub ich zaniechań.

W toku postępowania administracyjnego Rzecznik będzie mógł: ujawniać informacje o podejrzeniach pseudomedycznych już przed zakończeniem postępowania; wydać decyzję o natychmiastowym wstrzymaniu niebezpiecznych praktyk, jeśli istnieje ryzyko dla życia lub zdrowia; nakazać usunięcie skutków stosowania zakazanych metod; obciążyć kosztami publikacji decyzji podmiot odpowiedzialny za naruszenia. Te decyzje będą wykonalne od razu, bez stosowania niektórych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

REKLAMA

Lex szarlatan: zakaz tzw. praktyk pseudomedycznych

Nowy Rozdział 13c ustawy wprowadza bezwzględny zakaz oferowania świadczeń medycznych bez odpowiednich kwalifikacji. Praktyki pseudomedyczne to działania:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. podejmowane przez osoby niemające uprawnień do wykonywania zawodu medycznego,
  2. oparte na niezweryfikowanych metodach, którym przypisuje się lecznicze właściwości,
  3. dezinformujące – promowanie niesprawdzonych terapii i krytyka metod opartych na dowodach naukowych.
Ważne

Wyjątki od zakazu dotyczą ściśle regulowanych eksperymentów medycznych i badań klinicznych prowadzonych na podstawie odrębnych ustaw.

Czym jest lex szarlatan?

Lex szarlatan, to oczywiście potoczna nazwa, nadana przez rząd i Ministerstwo Zdrowia, które przygotowały nowe przepisy w zakresie praktyk pseudomedycznych. Czym one są?

Jak czytamy w OSR wprowadzanych zmian: "praktyk pseudomedycznych, odnoszących się do podejmowania działań służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia przez osobę niewykonującą zawodu medycznego, oferowania lub stosowania metody niebędącej świadczeniem zdrowotnym, a której przypisuje się właściwości takiego świadczenia, lub w przypadku której jest deklarowane lub sugerowane takie działanie tej metody, prowadzącej do pogorszenia zdrowia, niepodjęcia lub odstąpienia od zgodnej z aktualną wiedzą medyczną metody diagnostycznej lub leczniczej, i przypisanie kompetencji w zakresie tych praktyk Rzecznikowi Praw Pacjenta. Praktyki pseudomedyczne będą odnosić się również do medycznej dezinformacji, w przypadku uzyskiwania z niej korzyści majątkowej lub osobistej (najczęściej w ramach działalności gospodarczej). Za praktykę pseudomedyczną uznane będzie także wykonywanie działalności leczniczej bez uzyskania wpisu do właściwego rejestru".

Lex szarlatan: sankcje i odpowiedzialność osobista

Projekt znacząco zwiększa kary finansowe dla osób łamiących zakazy. Nowe kary obejmują:

  1. do 1 miliona złotych grzywny za kontynuowanie praktyk pseudomedycznych lub naruszanie zbiorowych praw pacjenta
  2. możliwość wielokrotnego nakładania kary aż do zaprzestania zakazanych działań,
  3. odpowiedzialność osób kierujących podmiotami – właścicieli i członków zarządów – z sankcją sięgającą dwudziestokrotności średniego wynagrodzenia.

RPP zyska uprawnienia do: nakładania kar już w decyzji uznającej naruszenie zbiorowych praw pacjentów (obecnie możliwe dopiero za brak zaniechania po decyzji); karania „recydywy” – ponownego stosowania zakazanej praktyki; karania kierownika podmiotu – do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia, za dopuszczenie do naruszenia zbiorowych praw pacjenta.

Podniesienie górnych limitów kar: z 500 tys. zł do 1 mln zł (art. 68 ustawy); z 50 tys. zł do 100 tys. zł (art. 69) – uzasadnione inflacją. Przepisy dotyczące kar pieniężnych w zakresie postępowań w sprawie naruszenia zbiorowych praw pacjentów będą miały zastosowanie także w przypadku praktyk pseudomedycznych.

Zmiany w systemie powiadamiania ratunkowego

Do ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego dodano przepis umożliwiający przekazywanie Rzecznikowi Praw Pacjenta danych z:

  1. rozmów alarmowych wraz z nagraniami,
  2. informacji o lokalizacji zdarzenia i jego charakterze,
  3. danych osób zgłaszających i innych uczestników zdarzenia.

Dostęp do tych materiałów ma usprawnić szybką interwencję w przypadkach zagrażających zdrowiu i życiu.

Jaki widać projekt ustawy odpowiada na dwa główne problemy: rozwój niebezpiecznych praktyk pseudomedycznych i medycznej dezinformacji oraz niewystarczającą skuteczność ochrony zbiorowych praw pacjentów. Szacuje się, że od kilku do kilkunastu tysięcy osób/podmiotów może prowadzić pseudomedyczną działalność. Priorytetem jest: edukacja zdrowotna i cyfrowa walka z dezinformacją stają się priorytetem w polityce zdrowotnej a rozwój telemedycyny wymaga jednoczesnego zaostrzenia kontroli jakości usług online.

Wiedza medyczna w ocenie sądów administracyjnych i przedstawicieli doktryny z zakresu prawa medycznego

Warto zwrócić uwagę na orzecznictwo w sprawach z zakresu ochrony zdrowia. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 23 października 2024 r. (V SA/Wa 153/24) wskazał, że w doktrynie prawa przyjmuje się, że wiedza medyczna stanowi rezultat badań naukowych, dlatego musi być jawnie ogłoszona, czyli podana publicznie do wiadomości celem oceny jej poprawności przez całe środowisko medyczne. Powinna być zatem zaprezentowana w formie weryfikowalnej - tak aby umożliwić nie tylko kontrolę i ewentualną krytykę poprawności zastosowanej metody, ale także powtórzenie badań wedle zaproponowanej metody celem porównania uzyskanych wyników. Wiedza medyczna wykorzystywana w celu udzielania pacjentowi świadczeń zdrowotnych w danym czasie musi spełniać bezwzględny warunek <aktualności>, rozumiany - zgodnie z definicją słownikową - jako <obowiązujący w danej chwili> (…) jedynie metoda bezpieczna dla pacjentów, zweryfikowana naukowo oraz skuteczna w leczeniu danych chorób może być uznana za odpowiadającą wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Z kolei w wyroku z dnia 23 października 2024 r. (V SA/Wa 767/24) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że żaden podmiot leczniczy, niezależnie od formy prawnej, nie może oferować usług, które są niezgodne z aktualną wiedzą medyczną (…) jedynie metoda bezpieczna dla pacjentów, zweryfikowana naukowo oraz skuteczna w leczeniu danych chorób może być uznana za odpowiadającą wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

Kiedy ustawa wchodzi w życie?

Według aktualnych założeń, codo zasady, ustawa ma wejść w życie po upływie 3. miesięcy od dnia ogłoszenia.

Podsumowując, projekt ma na celu nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawę o systemie powiadamiania ratunkowego. Został skierowany do szerokich konsultacji publicznych. Prośba o zgłoszenie ewentualnych uwag została skierowana do 122 podmiotów. Intencją legislatora jest: przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu niezweryfikowanych metod leczenia; wzmocnienie pozycji Rzecznika Praw Pacjenta jako głównej instytucji strzegącej praw pacjentów; wprowadzenie skutecznych i odstraszających sankcji administracyjnych i finansowych.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zasady na cmentarzach, a za naruszenie grożą kary do nawet 5000 zł. Uwaga na te pułapki we Wszystkich Świętych, łatwo się pomylić

Zbliża się 1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych oraz 2 listopada – zaduszki. To czas pamięci o tych, którzy odeszli, szczególnie osobach bliskich. W tym czasie masowo ruszymy odwiedzać groby, a niektórzy już teraz je porządkują przed 1 listopada. Jednak czas ten nie zwalnia nas od przestrzegania przepisów. Także na cmentarzach obowiązują zasady segregacji, a w tym roku w niektórych miejscach czeka na nas nowość - jaka?

Przedłużenie okresu przedawnienia w podatku od spadków ukryte w nowelizacji. Fikcyjna deregulacja niekorzystna dla spadkobierców

Najnowszy rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn nałoży na podatników (spadkobierców) obowiązek złożenia zeznania podatkowego po uzyskaniu postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia (APD). Jeżeli ta nowelizacja wejdzie w życie, to faktycznie termin przedawnienia wyniesie 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, a nie 3 lata, jak obecnie, co wynika z art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Nie realizuje się w tym wypadku deklarowanego celu w postaci „uproszczenia procedur oraz ochrony spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych.”, lecz w istocie przedkłada się projekt ustawy niekorzystnej dla podatników – pisze adwokat Konrad Giedrojć.

103 średnie pensje na mieszkanie w Warszawie (50 m2). A w innych miastach? Ceny mieszkań w III kwartale 2025 r. [raport]

W III kwartale 2025 r. w większości z 17 największych polskich miast ceny mieszkań spadły w porównaniu z poprzednim kwartałem. W segmencie mieszkań średniej wielkości (35–60 m²) największy spadek odnotowano w Gdyni – o prawie 5%. Po obniżkach przeciętna ofertowa cena mieszkania o powierzchni 50 m² w tym mieście wynosi 585 tys. zł. Dla porównania, w najtańszej Częstochowie to 350 tys. zł, a w najdroższej z zestawienia Warszawie – prawie 837 tys. zł. W stolicy w ostatnim kwartale ceny mieszkań wzrosły o 2%. Warszawa należy też do najdroższych stolic Europy pod względem dostępności mieszkań. Aby kupić mieszkanie o powierzchni 50 m² poza centrum, potrzeba 103 średnich pensji. Tak wynika z najnowszego raportu Rankomat.pl i Rentier.io.

Opiekunowie osób niepełnosprawnych w szoku – zmiany od 2026 r. mogą uderzyć w tysiące rodzin

Od 2026 r. opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą stanąć przed rewolucją w systemie wsparcia. Ustawa o asystencji osobistej wprowadza nowe zasady, ogranicza budżet osobisty i skraca okresy decyzji. Równocześnie rząd zapowiada zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym i nową emeryturę opiekuńczą. Czy rodziny są gotowe na te zmiany?

REKLAMA

Większość Polaków nie ma testamentu. Co to oznacza dla ich rodzin? W takiej sytuacji majątek jest dziedziczony ustawowo, zgodnie z hierarchią opisaną w Kodeksie cywilnym

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Tym seniorom ZUS wypłaci emeryturę lub rentę wcześniej w październiku i listopadzie 2025 r.

Emeryci i renciści otrzymują swoje świadczenia z ZUS-u w ustalonych terminach płatności. W październiku i listopadzie 2025 r. niektórzy z nich mogą jednak spodziewać się przelewu bankowego lub wizyty listonosza nieco wcześniej niż zwykle.

Oszczędności warunkiem poczucia bezpieczeństwa Polaków: jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają? [RAPORT]

Jak wynika z badania SW Research na zlecenie Job Impulse, rośnie odsetek osób, które nie potrzebują dodatkowych funduszy, aby czuć stabilność finansową (17% w 2025 r. i 13% w 2023 r.). Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) wskazuje, że dla osiągnięcia poczucia bezpieczeństwa finansowego ich gospodarstwa domowe wymagają co najmniej tysiąca złotych miesięcznie więcej. Najnowsze badanie pokazuje, jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają.

Dłużnik nie ukryje się za hipoteką. Sąd Najwyższy zmienia reguły gry

Koniec z unikaniem spłaty długów pod pozorem obciążonych nieruchomości. Sąd Najwyższy definitywnie uciął wieloletni spór: dłużnik nie obroni się już przed skargą pauliańską tłumacząc, że jego majątek był bezwartościowy. Ta uchwała zmienia zasady gry w polskim prawie zobowiązań.

REKLAMA

To koniec brązowych worków na odpady - kolejne miasta z nich rezygnują

Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.

Nowa instytucja koronera w Polsce. Dlaczego jest potrzebna i na jakim etapie są prace legislacyjne?

Czy w Polsce jest instytucja koronera? Formalno-prawnie nie ma i co więcej okazuje się, że problem braku urzędnika medyczno-prawnego, który mógłby stwierdzać zgon i nadzorować czynności z tym związane - narasta od lat i dotyka rodzin, służb ratunkowych oraz systemu statystyki przyczyn zgonów. Czy czas to zmienić? Wydaje się, że tak, tym bardziej, że Rzecznik Praw Obywatelskich konsekwentnie wskazuje na luki w obowiązującym prawie i wielokrotnie apelował o systemowe rozwiązanie tej materii. Dobra wiadomość jest taka, że Ministerstwo Zdrowia pracuje nad projektem a planowany termin wejścia w życie 1 lutego 2027 r.

REKLAMA