Rozliczenie pracy w nadgodzinach jako konsekwencja naruszenia doby pracowniczej

Pracownik rozpoczął pracę w poniedziałek o godzinie 8:00 rano. We wtorek pracownik został zobowiązany przez pracodawcę, w formie pisemnego zlecenia do pracy w godzinach nadliczbowych od godziny 6:00. Następnie pracownik wykonywał pracę zgodnie ze swoim rozkładem czasu pracy, tj. od 8:00 do 16:00. Pracodawca w obwieszczeniu dopuścił możliwość rozpoczynania przez pracowników, zatrudnionych w systemie podstawowym, rozpoczynanie pracy dwa razy w tej samej dobie pracowniczej. Jak będzie wyglądało rozliczenie czasu pracy pracownika?

Doba pracownicza

Doba pracownicza to instytucja prawa pracy. Przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Podkreśla się, że doba pracownicza nie pokrywa się z dobą w ujęciu kalendarzowym - astronomicznym. Jest to pojęcie, które znajdziemy jedynie na gruncie prawa pracy. Dobę pracowniczą determinuje rozpoczęcie pracy w konkretnym dniu i będzie ona trwać do tej samej godziny następnego dnia. Przykład doby pracowniczej:

Pracownik rozpoczyna pracę w poniedziałek o godzinie 8:00. Jego doba pracownicza zakończy się we wtorek o godzinie 7:59.

Polecamy: RODO Jak przygotować się do kontroli

Pora nocna

W niniejszym przypadku należy ustalić również porę nocną. Pora nocna jest to 8 godzin przypadające pomiędzy godziną 21:00 a 7:00. To na pracodawcy ciąży obowiązek ustalenia w regulaminie pracy lub w sytuacji, gdy nie ma obowiązku jego wydawania w warunkach zatrudnienia, na które godziny będzie przypadać pora nocna. Brak takiej regulacji powoduje, że pora nocna będzie obejmować cały przedział między 21:00 a 7:00.

Doba pracownika, który rozpoczął pracę w dniu poniedziałek o godzinie 8:00 będzie trwała do godziny 7:59 we wtorek. Tym samym wykonywanie przez niego pracy od godziny 6:00 we wtorek, spowoduje, że nadgodziny powstaną jeszcze w dobie poniedziałkowej, albowiem ona jeszcze się formalnie nie skończyła.

W takim wypadku pracownik wykona 2 godziny nadliczbowe w dobie poniedziałkowej. Jak zatem będzie wyglądało rozliczenie tychże nadgodzin?

Rekompensata za nadgodziny

Należy pamiętać, że w prawie pracy dominuje zasada rekompensaty w naturze, a więc pracownik winien otrzymać w pierwszej kolejności czas wolny za pracę ponad dobowy wymiar. Jednakże wielu pracodawców zamiast czasu wolnego wypłaca dodatkowe prawem przewidziane wynagrodzenie.

Za pracę wykonaną w nadgodzinach przysługuje oprócz dodatku normalne wynagrodzenie.

Rozliczenie

2 h;: wynagrodzenie zgodnie ze stawką zaszeregowania:

• godzina 6:00-7:00: 1 h - nadgodzina dobowa przypadająca na porę nocną (21:00-7:00) rekompensowana dodatkiem 100% + dodatek za pracę w porze nocnej (nie mniej niż 20 % minimalnego wynagrodzenia)
• godzina 7:00-8:00: 1 h - nadgodzina dobowa „zwykła” rekompensowana dodatkiem 50%

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pacy (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 z późn. zm.)