Pracownik Vademecum

Kto może być pracownikiem

Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Od tej zasady obowiązują jednak wyjątki. Po pierwsze pracownikiem może być osoba, która nie ukończyła 18 roku życia, ale skończyła 16 lat. Mowa wtedy o pracowniku młodocianym. Pracownika takiego zatrudnia się w celu przygotowania zawodowego. Od dnia 1 września 2018 roku nastąpi zmiana, zgodnie z którą pracownikiem będzie mogła być osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie ukończyła 18 lat. Po drugie pracownikiem młodocianym może być również osoba, która nie ukończyła 16 roku życia i która ma ukończone gimnazjum (wyjątkowo bez ukończenia gimnazjum). W takim przypadku można młodocianego zatrudnić na wniosek przedstawiciela ustawowego, zawierając umowę o naukę zawodu.

Ponadto wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Praca taka wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka oraz zezwolenia właściwego inspektora pracy.

Zobacz także: Czy dziecko może być pracownikiem

Pracownikiem samorządowym może być osoba która: jest obywatelem polskim, ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych oraz posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Zobacz także: Kto może być pracownikiem samorządowym

Prawa pracownika

Zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, to dobra pracownika, które pracodawca ma obowiązek poszanować.

Zobacz także: Poszanowanie dóbr osobistych pracownika

Pracownik ma prawo przede wszystkim do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Za świadczoną pracę pracownik ma prawo otrzymać godne wynagrodzenie. Pracownik ponadto ma prawo do urlopu wypoczynkowego, świadczeń związanych z rodzicielstwem. Ponadto poszczególne grupy pracowników mają prawo do dodatkowych uprawnień pracowniczych.

Zobacz także: Prawa pracowników tymczasowych

Zobacz także: Jakie prawa ma pracownica w ciąży

Zobacz także: Sytuacja pracownika w okresie choroby

Obowiązki pracownika

Pracownik oprócz szeregu uprawnień m również obowiązki. Pracownik przede wszystkim ma  obowiązek wykonywać pracę sumiennie i starannie. Pracownik jest ponadto zobowiązany stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, ale tylko takich, które nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Kodeks pracy dokładnie wskazuje jakie obowiązki spoczywają na pracowników. Pracownik jest obowiązany w szczególności: przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych. Pracownika musi również dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach oraz przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Zobacz także: Jakie obowiązki ma pracownik