REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podporządkowanie autonomiczne pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Podporządkowanie autonomiczne pracownika/ Fot. Fotolia
Podporządkowanie autonomiczne pracownika/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Podporządkowanie autonomiczne pracownika nie zostało – jak dotąd – zdefiniowane w kodeksie pracy. Pojęciem podporządkowania autonomicznego (samodzielnego, niezależnego) chętnie posługują się sądy powszechne. Czym jest i kogo dotyczy podporządkowanie autonomiczne? Czym różni się podporządkowanie pracownicze od autonomicznego?

Podporządkowanie jako cecha stosunku pracy

Podporządkowanie przełożonemu (zasada kierownictwa) to – zgodnie z art. 22 ustawy z dnia ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.) - jedna z cech charakterystycznych stosunku pracy. Art.22 kodeksu pracy stanowi, że pracownik jest zobowiązany do wykonania określonej pracy pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Pracownik ma więc obowiązek podporządkowania się kierowniczej roli pracodawcy i jego poleceniom. Zatrudniający natomiast ponosi określone ryzyko wykonywania pracy. Na pracodawcy ciąży ryzyko: gospodarcze, socjalne, osobowe oraz techniczne. Element podporządkowania, jako element konstrukcyjny stosunku pracy, nie występuje w żadnej umowie cywilnoprawnej.

REKLAMA

Tzw. podporządkowanie autonomiczne

Szczególną formą podporządkowania jest to dotyczące stanowisk kierowniczych oraz prac koncepcyjnych, czyli podporządkowanie autonomiczne. Pojęcie podporządkowania autonomicznego nie znajduje definicji bezpośrednio w przepisach kodeksu pracy. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego polega ono na tym, że pracodawca wyznacza pracownikowi zadania do wykonania jednocześnie pozostawiając mu pewien zakres swobody, co do sposobu ich realizacji. Taka definicja została sformułowana w sposób jednoznaczny w orzeczeniu SN, mianowicie w wyroku z dnia 7 września 1999 r., I PKN 277/99. Koncepcja autonomicznego podporządkowania stanowi odpowiedź na zmieniające się warunki społeczno-gospodarcze, coraz większą specjalizację i profesjonalizację wykonywanej pracy.

Kiedy następuje nawiązanie stosunku pracy?

Kontrakt menedżerski czy umowa o pracę?

Podporządkowanie autonomiczne pracownika twórczego

Sąd Najwyższy podkreślił, że pracownik ma pewien zakres swobody zwłaszcza jeżeli wykonuje zawód twórczy czy prace koncepcyjne (wyrok z 7 września 1999 r., I PKN 277/99). Osoby o wysokich kwalifikacjach i jednocześnie wąskiej specjalizacji mają swobodę w zakresie wykonywania obowiązków, w przedmiocie wyboru sposobu, czasu oraz miejsca wykonania zadania. Należy im zapewnić taki zakres samodzielności, by mogli wykazać osobiste umiejętności. W praktyce oznacza to, że pracownik podporządkowany jest de facto zadaniom, nie osobie pracodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podporządkowanie autonomiczne doskonale sprawdza się wobec osób wykonujących zawody takie jak: radca prawny (nie jest związany poleceniem w zakresie treści opinii/porady prawnej), lekarz (swoboda w zakresie diagnozy czy terapii), sędzia czy nauczyciel akademicki.

Warto podkreślić, że autonomia pracownika nie może wyłączać władzy kierowniczej pracodawcy. Zagwarantowanie pracownikowi daleko idącej swobody i niezależności nie wyklucza uprawnienia pracodawcy do konkretyzacji (w formie poleń) obowiązków pracownika.

Autonomiczne podporządkowanie pracownika o funkcji kierowniczej

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2006 r., I PK 146/05 osoba zajmująca samodzielne kierownicze stanowisko może świadczyć pracę w ramach tzw. podporządkowania autonomicznego, w którym pracownik kształtuje samodzielnie swój czas, miejsce pracy i w określony przez siebie sposób realizuje powierzone mu zadania. Sąd Najwyższy stanął zatem na stanowisku, iż podporządkowanie autonomiczne uwzględnia specyfikę pracy i funkcji sprawowanej przez pracownika na stanowisku kierowniczym. Dotyczy to także członka jednoosobowego zarządu spółki z o. o. W stosunku do wskazanego kręgu podmiotów obowiązuje zasada, zgodnie z którą im wyższe kwalifikacje i im szerszy zakres odpowiedzialności, tym węższe kompetencje pracodawcy do kierowania i kontrolowania działań pracownika. Stopień podporządkowania jest więc zależny od zajmowanego stanowiska (wyrok SN z 15 kwietnia 1999 r., I PKN 9/99).  

Podporządkowania pracownicze

Podporządkowanie pracownicze w znaczeniu kompetencji pracodawcy do wydawania wiążących poleceń pracownikowi traci na znaczeniu, zwłaszcza w kontekście osób wykonujących samodzielne zawody medyczne (pielęgniarka), prawnicze (radca prawny) czy twórcze (nauczyciel akademicki). Wyraźnie widoczna jest tendencja do ograniczania podporządkowania pracownika pracodawcy.

Kontrola pracy pracownika

Dni wolne od pracy w 2015 roku

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.).

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1999 r., I PKN 9/99.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2006 r., I PK 146/05.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 1999 r., I PKN 277/99.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najem senioralny i coś jeszcze – dwa projekty ustaw dotyczących wsparcia mieszkaniowego dla osób starszych

W ostatnim czasie zarówno część posłów, jak i rząd starają się poprawić warunki mieszkaniowe osób starszych tj. takich, które ukończyły 60 rok życia. Procedowane są w tym zakresie obecnie dwa projekty ustaw. Jakie korzyści dla seniorów wynikają z tych projektów?

Czy można łatwo zarobić stawiając u siebie paczkomat? Mówi się, że tak. Wiele osób zapomina o tym, że zapłacą za niego podatek

Czy potrafilibyśmy jeszcze żyć bez paczkomatów? Stały się one normalnym elementem krajobrazu i bywają atutem przy sprzedaży nieruchomości. Jednak zanim osoba prywata zdecyduje się postawić taki automat na swoim gruncie, powinna zapoznać się z przepisami.

Sejm: Transmisja on-line przesłuchania Zbigniewa Ziobro na komisji śledczej 29 września 2025 r.

W Sejmie od godz. 12.00 trwają prace komisji śledczej w sprawie Pegasusa. Na dziś zaplanowane jest przesłuchanie Zbigniewa Ziobry.

Tak rodzice tracą korzystając ze zwolnienia na dziecko. Wiele działów kadr wprowadza pracowników w błąd i pozbawia ich uprawnień

Choć pracownicy powinni mieć możliwość uzyskania od pracodawcy jako podmiotu profesjonalnego informacji o swoich prawach, często zdarza się, że nie jest to najlepsze źródło informacji. Tak bywa w przypadku korzystania z dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem.

REKLAMA

System kaucyjny od 1 października: chaos, nieporozumienia i szok dla milionów Polaków – eksperci ostrzegają przed ogromnymi problemami

Już od 1 października w Polsce startuje system kaucyjny, ale zamiast porządku i wygody czeka nas chaos, rozczarowanie i tysiące nieporozumień. Eksperci ostrzegają, że przez najbliższe miesiące klienci będą masowo odsyłani od kas, a sklepy – nawet te duże – mogą mieć ogromne problemy z przyjmowaniem opakowań. Wielu Polaków, którzy z nadzieją przyniosą do sklepu butelki czy puszki, usłyszy jedno: „nie przyjmujemy”.

Umowy w codziennym życiu – 6 błędów najczęściej popełnianych przez konsumentów i przedsiębiorców

Umowy są nieodłącznym elementem życia codziennego – zawieramy je kupując telefon, wynajmując mieszkanie, korzystając z usług Internetu czy podpisując umowę o pracę. Choć często traktujemy je jako formalność, niedopatrzenia w tym zakresie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Błędy przy zawieraniu umów popełniają zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy – nierzadko z powodu pośpiechu, niewiedzy lub braku należytej staranności. W niniejszym artykule omawiamy najczęstsze błędy popełniane przy zawieraniu umów i przedstawiamy praktyczne wskazówki, jak ich unikać.

Płatności kartą w podróży zagranicznej: co trzeba wiedzieć (i zrobić) by nie przepłacać

Płatności kartą to dla osób podróżujących za granicę ogromne ułatwienie oraz bezpieczeństwo. Nie wszyscy są jednak świadomi kosztów, możliwości i ograniczeń jakie wiążą się z tą wygodną forma płatności. Wybór odpowiedniej karty – debetowej, kredytowej, walutowej czy wielowalutowej – może decydować o tym, ile faktycznie zapłacimy za zakupy czy wypłaty gotówki za granicą. Zagraniczne wakacje z kartą płatniczą mogą być znacznie tańsze, jeśli wie się, jak jej używać i jak zadbać o bezpieczeństwo swojego portfela.

Sąd: Kolejny nakaz zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego. Tym razem 14 747,30 zł

Świadczenie pielęgnacyjne to 3287 zł miesięcznie. W 2026 r. będzie podwyżka o 3%. Sądy nakazują zwrot świadczenia za 3 miesiące albo za 6 miesięcy albo za 9 miesięcy albo za cały rok. Wszystko zależy od okresu rozpatrywania wniosku o świadczenie wspierające przez WZON (jest tu jak wiadomo przewlekłość). Jeżeli osoba niepełnosprawna otrzyma świadczenie wspierające, to jej opiekun musi zwrócić za ten okres świadczenia pielęgnacyjne.

REKLAMA

Zmiana czasu na zimowy 2025. Kiedy? A kiedy po raz ostatni przestawimy zegarki? Oto data!

Kiedy zmiana czasu na zimowy w 2025 roku? A kiedy po raz ostatni zmienimy czas? Przez długi czas trwały rozmowy na ten temat, a teraz projekt zaczyna się konkretyzować. Istnieje szansa, że niedługo po raz ostatni przestawimy zegary. Kiedy to może nastąpić i jakie będą konsekwencje przejścia na stały czas letni? Oto szczegóły.

Polacy pytają: Gdzie mam w mieszkaniu gromadzić butelki [System kaucyjny od 1 października 2025 r.]

W tytule umieściłem przykładowy komentarz Internauty niezadowolonego z systemu kaucyjnego. Z sarkazmem kreśli obraz pokoju wypełnionego butelkami PET, które musi zanieść do sklepu dla odzyskania kaucji. Jest dużo takich opinii w Internecie – Polacy nie chcą przechowywać w domu niezgniecionych butelek PET. Druga obawa to o podwyżki opłat za odbiór „zwykłych” śmieci – gminy będą miały mniej odpadów (o butelki "przejęte" przez sklepy) więc przy tych samych kosztach działania segregacji śmieci, podniosą opłaty. Tego się boją Polacy.

REKLAMA