Jak kształtuje się odpowiedzialność spedytora

Decydując się na zawarcie umowy spedycji pamiętajmy o podstawowych zasadach, na jakich opiera się odpowiedzialność naszego kontrahenta. Jest to szczególnie istotne, jeżeli chcemy dokonać spedycji rzeczy, które są szczególnie cenne, w tym również papierów wartościowych, kosztowności oraz pieniędzy. Powinniśmy wtedy powiadomić o tym spedytora.

Zawiadomienie przedsiębiorcy o tym fakcie ma bardzo istotne znaczenie dla ochrony naszych praw. Jeżeli tego nie uczynimy spedytor nie będzie ponosił odpowiedzialności za utratę, ubytek lub uszkodzenie tych rzeczy, chyba że szkoda ta wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa.

W odniesieniu do innych przedmiotów odpowiedzialność spedytora ma również ograniczony charakter. Zgodnie z art. 801 ust. 1 kodeksu cywilnego odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki. Wartość ustala się na podstawie rachunku sprzedawcy lub odbiorcy, ceny wynikającej z cennika lub w porównaniu z wartością rzeczy tego samego rodzaju. Jeżeli w taki sposób nie da się jej określić to wysokość odszkodowania ustala rzeczoznawca.

Są jednak pewne sytuacje, kiedy pomimo naszej straty odpowiedzialność po stronie spedytora nie powstanie. Dzieje się tak w przypadku, tzw. ubytku naturalnego w naszej przesyłce, co ma miejsce w sytuacji, kiedy nie przekracza on ustawowo lub zwyczajowo przyjętych granic.

Często przy transporcie przedsiębiorstwo spedycyjne może się posługiwać innymi spedytorami. Jeżeli sobie tego nie życzymy możemy zastrzec stosowne postanowienia w umowie. W przypadku gdyby nasz kontrahent mimo wszystko korzystał z usług innych przedsiębiorców wtedy będzie ponosił on odpowiedzialność za ich działania jak za własne.

Jeżeli takiego zastrzeżenia nie dokonamy spedytor będzie mógł się powierzyć wykonanie usług spedycyjnych innym podmiotom. Takie działanie naszego kontrahenta nie zwolni go jednak całkowicie z odpowiedzialności za ich działania. W określonych przypadkach, będziemy mogli dochodzić od niego odszkodowania nawet wtedy, jeżeli winę za utratę lub uszkodzenie przesyłki ponosi inny przedsiębiorca.

Przedsiębiorstwo spedycyjne z którym zawarliśmy umowę jest bowiem odpowiedzialne jeśli ponosi tzw. winę w wyborze. Oznacza to, że spedytor będzie mógł się od niej zwolnić, jeżeli wykaże, że dochował należytej staranności przy wyborze przewoźnika, czy też dalszego spedytora. Będzie on musiał wykazać, że powierzył on wykonanie zlecenia podmiotom trudniącym się przewozem lub spedycją profesjonalnie, którzy są ubezpieczeni, jak również zaufani.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93)