REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Szymecka-Wesołowska Agnieszka
Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych/ fot. Fotolia
Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Data minimalnej trwałości a także termin przydatności na środkach spożywczych to informacje, które musi zawierać każdy opakowany środek spożywczy. Obowiązek umieszczania daty oraz terminu wynika z przepisów regulujących znakowanie żywności.

Termin przydatności do spożycia

Termin przydatności do spożycia oznaczany jest sformułowaniem: „Należy spożyć do….” i co do zasady noszą go produkty nietrwałe mikrobiologicznie, łatwo psujące się (np. jogurty, śmietany). Ma on ostrzegać konsumenta o tym, że produkt powinien być wykorzystany (spożyty) do daty wskazanej na etykiecie, bo po jej upływie może potencjalnie niekorzystnie odbić się na zdrowiu.

REKLAMA

Zadaj pytanie na Forum

Data minimalnej trwałości

Data minimalnej trwałości natomiast poprzedzana jest wyrażeniem: „Najlepiej spożyć do….”. Już samo to wyrażenie w założeniu informuje konsumenta, że „najlepiej” jest spożyć oznaczony nią produkt do daty wskazanej na opakowaniu, ponieważ do tego czasu produkt zachowuje swoje pierwotne – zakładane przez producenta – walory smakowe i jakościowe.

Nie oznacza to jednak, że po upływie daty minimalnej trwałości produkt automatycznie staje się szkodliwy dla zdrowia.

Co więcej, w przypadku wielu produktów długoterminowych, upływ wskazanego terminu przydatności wcale nie oznacza jakiejkolwiek utraty początkowych właściwości. Nie wszyscy konsumenci jednak o tym wiedzą i jak wynika z szacunków Komisji Europejskiej, w całej Unii rocznie aż 15 mln ton dobrego jedzenia trafia do kosza tylko, dlatego, że Europejczycy sugerują się terminami ważności zawartymi na opakowaniach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak daty minimalnej trwałości

W ramach walki z marnotrawstwem żywności na poziomie unijnym została podjęta dyskusja w zakresie rezygnacji z zamieszczania na etykietach niektórych środków spożywczych (np. ryżu, kawy, makaronów) informacji o dacie minimalnej trwałości. Komisja Europejska prowadzi prace nad przygotowaniem odpowiedniego dokumentu do dalszych konsultacji, który być może ukaże się jeszcze w pierwszej połowie 2014 r. Oczywiście nie może być wątpliwości co do słuszności podjętej w tym zakresie inicjatywy i warto wykorzystać ją do przyjrzenia się bliżej polskim przepisom obowiązującym obecnie w tym zakresie, które idą raczej w przeciwną stronę, niż wskazane kierunki unijnej polityki żywnościowej. 

Termin przydatności do spożycia a data minimalnej trwałości

Zgodnie z art. 52 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia: „Środki spożywcze oznaczane datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia mogą znajdować się w obrocie do tej daty lub terminu”. Naruszenie tego przepisu – zgodnie z art. 100 ust. 1 pkt 1 tej samej ustawy – jest wykroczeniem, za które grozi kara grzywny. Paradoksalnie więc nie tylko konsument, ale także polski ustawodawca zdaje się nie zauważać różnicy pomiędzy terminem przydatności do spożycia i datą minimalnej trwałości. Ustawa przewiduje bowiem odpowiedzialność wykroczeniową za pozostawianie w obrocie produktu po upływie daty minimalnej trwałości, który przecież – jak wspomniałam wyżej – może być całkowicie zdatny do spożycia.

Zobacz również: Reklamacja produktów spożywczych

A dodajmy, że unijne prawo żywnościowe zakazuje jedynie wprowadzania do obrotu żywności niebezpiecznej.  Mamy tu więc do czynienia z daleko posuniętą prewencyjną ochroną konsumenta, na zasadzie „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, która sama w sobie jest oczywiście słuszna, ale jednak w tym przypadku może budzić wątpliwości co jej proporcjonalności do potencjalnego zagrożenia i odpowiedniego wyważenia wchodzących w grę interesów konsumentów i producentów, a także zgodności z prawem unijnym. 

Zobacz również: Sprzedaż towarów

Data minimalnej trwałości w kontekście swobody przepływu towarów

REKLAMA

Warto w tym kontekście przywołać jedno z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który oceniał fakt wprowadzenia do obrotu piwa w jednym z austriackich sklepów po upływie zamieszczonej na nim daty minimalnej trwałości (orzeczenie C-229/01 z 13 marca 2003 r.). Austriacki organ urzędowej kontroli żywności nałożył z tego tytułu karę administracyjną na sprzedającego, jednakże nie dlatego, że produkt ten był wprowadzany do obrotu, ale dlatego, że - zgodnie z prawem austriackim – „jeśli data minimalnej trwałości została przekroczona, taka okoliczność powinna zostać wskazana w sposób jasny i ogólnie zrozumiały”. Tymczasem produkt ten nie zawierał żadnych dodatkowych informacji w tym zakresie. Trybunał nie pochylał się więc w ogóle nad tym, czy samo pozostawanie tego produktu w obrocie było legalne, ale czy zgodna z prawem unijnym była austriacka regulacja, wymagająca - w przypadku wprowadzania do obrotu żywności po upływie daty minimalnej trwałości - podkreślania tej okoliczności w sposób jasny i zrozumiały dla wszystkich. Innymi słowy, Trybunał rozważał, czy sama tylko zamieszczona na etykiecie data minimalnej trwałości nie była wystarczająca dla odpowiedniego poinformowania konsumenta o jej upłynięciu. Ukarany sprzedający podnosił, że wymóg oznaczania tego rodzaju produktu w sposób szczególny (za pomocą osobnych ostrzeżeń) jest niezgodny z zasadą swobodnego przepływu towarów, ponieważ podnosi koszty jego dystrybucji, a zamieszczana w oznakowaniu data minimalnej trwałości na podstawie ogólnych przepisów o oznakowaniu żywności musi być zamieszczona w sposób jasny i zrozumiały dla konsumenta.

Trybunał uznał, że regulacja austriacka jest zgodna z prawem unijnym, przy czym podkreślił, że „obowiązek wskazania w sposób jasny i ogólnie zrozumiały, że upłynął okres minimalnej trwałości produktu, ogranicza obrót towarami dużo mniej dotkliwiej niż bezpośredni zakaz wprowadzania na rynek”. Z tego punktu widzenia, polska regulacja mogłaby nie zdać „egzaminu proporcjonalności”.

Zobacz również: W jaki sposób reklamować artykuły spożywcze?

Znakowanie żywności – nowe przepisy w UE i RP

W tym kontekście, a także w kontekście przedstawionych wyżej planów unijnego prawodawcy w zakresie przeciwdziałania marnotrawieniu żywności, pożądana wydaje się być zmiana przepisów krajowych. Będzie ku temu niebawem doskonała okazja, ponieważ od 13 grudnia 2014 r. zacznie być bezpośrednio stosowane Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, które wymagać będzie odpowiednich zmian dostosowawczych w prawie polskim. Przy tej okazji warto by więc pomyśleć także o uchyleniu odpowiedzialności za wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości i ewentualnym wprowadzeniu bardziej spójnych z prawem i polityką unijną rozwiązań. 

Polecamy serwis: Prawa konsumenta

Podstawa prawna:

Orzeczenie TS UE z 13 marca 2003 r., C-229/01.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Inne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również wiele obowiązków, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn), nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

REKLAMA

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA