REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Szymecka-Wesołowska Agnieszka
Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych/ fot. Fotolia
Data minimalnej trwałości na środkach spożywczych/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Data minimalnej trwałości a także termin przydatności na środkach spożywczych to informacje, które musi zawierać każdy opakowany środek spożywczy. Obowiązek umieszczania daty oraz terminu wynika z przepisów regulujących znakowanie żywności.

Termin przydatności do spożycia

Termin przydatności do spożycia oznaczany jest sformułowaniem: „Należy spożyć do….” i co do zasady noszą go produkty nietrwałe mikrobiologicznie, łatwo psujące się (np. jogurty, śmietany). Ma on ostrzegać konsumenta o tym, że produkt powinien być wykorzystany (spożyty) do daty wskazanej na etykiecie, bo po jej upływie może potencjalnie niekorzystnie odbić się na zdrowiu.

REKLAMA

REKLAMA

Zadaj pytanie na Forum

Data minimalnej trwałości

Data minimalnej trwałości natomiast poprzedzana jest wyrażeniem: „Najlepiej spożyć do….”. Już samo to wyrażenie w założeniu informuje konsumenta, że „najlepiej” jest spożyć oznaczony nią produkt do daty wskazanej na opakowaniu, ponieważ do tego czasu produkt zachowuje swoje pierwotne – zakładane przez producenta – walory smakowe i jakościowe.

Nie oznacza to jednak, że po upływie daty minimalnej trwałości produkt automatycznie staje się szkodliwy dla zdrowia.

REKLAMA

Co więcej, w przypadku wielu produktów długoterminowych, upływ wskazanego terminu przydatności wcale nie oznacza jakiejkolwiek utraty początkowych właściwości. Nie wszyscy konsumenci jednak o tym wiedzą i jak wynika z szacunków Komisji Europejskiej, w całej Unii rocznie aż 15 mln ton dobrego jedzenia trafia do kosza tylko, dlatego, że Europejczycy sugerują się terminami ważności zawartymi na opakowaniach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Brak daty minimalnej trwałości

W ramach walki z marnotrawstwem żywności na poziomie unijnym została podjęta dyskusja w zakresie rezygnacji z zamieszczania na etykietach niektórych środków spożywczych (np. ryżu, kawy, makaronów) informacji o dacie minimalnej trwałości. Komisja Europejska prowadzi prace nad przygotowaniem odpowiedniego dokumentu do dalszych konsultacji, który być może ukaże się jeszcze w pierwszej połowie 2014 r. Oczywiście nie może być wątpliwości co do słuszności podjętej w tym zakresie inicjatywy i warto wykorzystać ją do przyjrzenia się bliżej polskim przepisom obowiązującym obecnie w tym zakresie, które idą raczej w przeciwną stronę, niż wskazane kierunki unijnej polityki żywnościowej. 

Termin przydatności do spożycia a data minimalnej trwałości

Zgodnie z art. 52 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia: „Środki spożywcze oznaczane datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia mogą znajdować się w obrocie do tej daty lub terminu”. Naruszenie tego przepisu – zgodnie z art. 100 ust. 1 pkt 1 tej samej ustawy – jest wykroczeniem, za które grozi kara grzywny. Paradoksalnie więc nie tylko konsument, ale także polski ustawodawca zdaje się nie zauważać różnicy pomiędzy terminem przydatności do spożycia i datą minimalnej trwałości. Ustawa przewiduje bowiem odpowiedzialność wykroczeniową za pozostawianie w obrocie produktu po upływie daty minimalnej trwałości, który przecież – jak wspomniałam wyżej – może być całkowicie zdatny do spożycia.

Zobacz również: Reklamacja produktów spożywczych

A dodajmy, że unijne prawo żywnościowe zakazuje jedynie wprowadzania do obrotu żywności niebezpiecznej.  Mamy tu więc do czynienia z daleko posuniętą prewencyjną ochroną konsumenta, na zasadzie „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, która sama w sobie jest oczywiście słuszna, ale jednak w tym przypadku może budzić wątpliwości co jej proporcjonalności do potencjalnego zagrożenia i odpowiedniego wyważenia wchodzących w grę interesów konsumentów i producentów, a także zgodności z prawem unijnym. 

Zobacz również: Sprzedaż towarów

Data minimalnej trwałości w kontekście swobody przepływu towarów

Warto w tym kontekście przywołać jedno z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który oceniał fakt wprowadzenia do obrotu piwa w jednym z austriackich sklepów po upływie zamieszczonej na nim daty minimalnej trwałości (orzeczenie C-229/01 z 13 marca 2003 r.). Austriacki organ urzędowej kontroli żywności nałożył z tego tytułu karę administracyjną na sprzedającego, jednakże nie dlatego, że produkt ten był wprowadzany do obrotu, ale dlatego, że - zgodnie z prawem austriackim – „jeśli data minimalnej trwałości została przekroczona, taka okoliczność powinna zostać wskazana w sposób jasny i ogólnie zrozumiały”. Tymczasem produkt ten nie zawierał żadnych dodatkowych informacji w tym zakresie. Trybunał nie pochylał się więc w ogóle nad tym, czy samo pozostawanie tego produktu w obrocie było legalne, ale czy zgodna z prawem unijnym była austriacka regulacja, wymagająca - w przypadku wprowadzania do obrotu żywności po upływie daty minimalnej trwałości - podkreślania tej okoliczności w sposób jasny i zrozumiały dla wszystkich. Innymi słowy, Trybunał rozważał, czy sama tylko zamieszczona na etykiecie data minimalnej trwałości nie była wystarczająca dla odpowiedniego poinformowania konsumenta o jej upłynięciu. Ukarany sprzedający podnosił, że wymóg oznaczania tego rodzaju produktu w sposób szczególny (za pomocą osobnych ostrzeżeń) jest niezgodny z zasadą swobodnego przepływu towarów, ponieważ podnosi koszty jego dystrybucji, a zamieszczana w oznakowaniu data minimalnej trwałości na podstawie ogólnych przepisów o oznakowaniu żywności musi być zamieszczona w sposób jasny i zrozumiały dla konsumenta.

Trybunał uznał, że regulacja austriacka jest zgodna z prawem unijnym, przy czym podkreślił, że „obowiązek wskazania w sposób jasny i ogólnie zrozumiały, że upłynął okres minimalnej trwałości produktu, ogranicza obrót towarami dużo mniej dotkliwiej niż bezpośredni zakaz wprowadzania na rynek”. Z tego punktu widzenia, polska regulacja mogłaby nie zdać „egzaminu proporcjonalności”.

Zobacz również: W jaki sposób reklamować artykuły spożywcze?

Znakowanie żywności – nowe przepisy w UE i RP

W tym kontekście, a także w kontekście przedstawionych wyżej planów unijnego prawodawcy w zakresie przeciwdziałania marnotrawieniu żywności, pożądana wydaje się być zmiana przepisów krajowych. Będzie ku temu niebawem doskonała okazja, ponieważ od 13 grudnia 2014 r. zacznie być bezpośrednio stosowane Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, które wymagać będzie odpowiednich zmian dostosowawczych w prawie polskim. Przy tej okazji warto by więc pomyśleć także o uchyleniu odpowiedzialności za wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości i ewentualnym wprowadzeniu bardziej spójnych z prawem i polityką unijną rozwiązań. 

Polecamy serwis: Prawa konsumenta

Podstawa prawna:

Orzeczenie TS UE z 13 marca 2003 r., C-229/01.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Inne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Senat: Komornik łatwiej sprzeda Twoje mieszkanie. Jak nie dasz rady z kredytem

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to legalne ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

REKLAMA

[Stare i nowe świadczenie pielęgnacyjne 3386 zł] W 2026 r. osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł

Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA