Ochrona praw autorskich w Internecie

Utwór

Zasady korzystania z cudzych utworów uregulowane są ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83), zwaną prawem autorskim. Zgodnie z art. 1 przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Jest to definicja uniwersalna dla wszystkich dzieł twórczych. Tak rozumiany utwór podlega ochronie prawnej, niejako automatycznie, już od chwili jego ustalenia. Jako przykład wskazać należy teksty publikowane w Internecie, filmy, nagrania muzyczne, programy komputerowe, itp. Ich autorom przysługuje ochrona a tym samym możliwość egzekwowania odpowiedzialności cywilnej i karnej.

Prawa autorskie

Prawa autorskie dzielimy na osobiste i majątkowe. Pierwsze z nich polegają na powiązaniu nazwiska twórcy z jego dziełem. Nie wygasają, są niezbywalne, nieprzenoszalne i nie można się ich zrzec. Obejmują prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu lub anonimowości autora. Autorskie prawa majątkowe natomiast mają na celu zabezpieczenie interesów twórcy. Osobą uprawnioną do korzystania i rozporządzania prawami autorskimi jest w pierwszej kolejności twórca. To on na mocy licencji lub innej umowy może upoważnić także inne osoby. Zakres praw majątkowych ogranicza zasada dozwolonego użytku (prywatnego i publicznego). Prawa te, w przeciwieństwie do praw osobistych, wygasają. Następuje to wraz z upływem 70 lat od śmierci twórcy/ współtwórców bądź pierwszego rozpowszechnienia.

Zobacz również: Jak legalnie ściągnąć mp3 z sieci?

Dozwolony użytek osobisty

Pliki multimedialne (piosenki, filmy, seriale) za pośrednictwem Internetu stały się powszechnie dostępne. Samo ściąganie (czyli pobieranie) utworu, już rozpowszechnionego w sieci, nie stanowi naruszenia prawa. Mieści się ono w zakresie pojęcia dozwolonego użytku osobistego. Oznacza nieodpłatne korzystanie z już dostępnego w sieci utworu. Nie wymaga to wyrażenia zgody ze strony twórcy. Nieistotnym pozostaje fakt, czy plik jest ściągany na dysk komputera, czy tylko używany w przeglądarce internetowej. Takie korzystanie może polegać m.in. na pożyczaniu książki lub filmu albo sporządzeniu pojedynczych kopii utworu. Dozwolony użytek osobisty nie może naruszać normalnego korzystania z utworu ani godzić w interesy twórcy. Udostępnianie takich plików jest już przestępstwem.