REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice między śledztwem a dochodzeniem

Dochodzenie to uproszczona forma postępowania przygotowawczego.
Dochodzenie to uproszczona forma postępowania przygotowawczego.

REKLAMA

REKLAMA

Polski ustawodawca wyróżnił dwie formy prowadzenia postępowania przygotowawczego: śledztwo (które jest jego podstawową formą) oraz dochodzenie. Opracowanie niniejsze przedstawia różnice pomiędzy tymi dwoma formami postępowania przygotowawczego.

 Zasadniczo i skrótowo można wskazać, że analizowane różnice sprowadzają się do czterech płaszczyzn tj.:

REKLAMA

  • różnice w rodzaju (ciężaru gatunkowego) spraw, w których są prowadzone,
  • różnice w aspektach formalnych prowadzenia tych postępowań (w formalizmie),
  • różnica w zakresie podmiotów uprawnionych do prowadzenia tych postępowań,
  • różnica w potencjalnym czasie trwania postępowań.

Wskazane różnice zostaną poniżej przedstawione i omówione:

A) Różnice w rodzaju (ciężaru gatunkowego) spraw, w których są prowadzone.

Z założenia śledztwo (jak to było już wspomniane) jest podstawową formą prowadzenia postępowania przygotowawczego. W związku z powyższym prowadzi się je w sprawach dotyczących przestępstw o dużym ciężarze gatunkowym (przestępstw “poważnych”, przestępstw o wysokiej szkodliwości społecznej czynu). Dla odmiany dochodzenie prowadzi się z założenia w sprawach drobniejszych, wręcz “prostszych”.

Kiedy prowadzi się dochodzenie?

Po pierwsze, dochodzenie prowadzi się w sprawach o przestępstwa należące do właściwości sądu rejonowego. Oznacza to, że sprawy o wszystkie przestępstwa, dla których rozpatrzenia ustawodawca przewidział Sąd Okręgowy jako sąd pierwszej instancji będą prowadzone w formie śledztwa. Katalog takich przestępstw przewidzianych do rozpatrywania przez Sąd Okręgowy określa art. 25 § 1 KPK.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Po drugie, w art. 325 b § 1 KPK znajduje się wyliczenie, w jakich sprawach prowadzi się dochodzenie. Są to następujące rodzaje przestępstw:

  1. zagrożone karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, z tym że w wypadku przestępstw przeciwko mieniu tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100.000 zł,
  2. przewidziane w art. 279 § 1, art. 286 § 1 i 2 oraz w art. 289 § 2 Kodeksu karnego, jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 100.000 zł

Kiedy prowadzi się śledztwo?

Dokonując analizy kiedy prowadzone jest dochodzenie, można ustalić kiedy prowadzone jest śledztwo. Należy zatem wskazać, że śledztwo będzie prowadzone:

  • gdy właściwy dla prowadzenia sprawy jest Sąd Okręgowy,
  • gdy czyn zagrożony jest karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności,
  • gdy przestępstwo przeciwko mieniu zagrożone jest karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, ale wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca przekracza 100.000 zł,
  • o przestępstwa określone w Kodeksie karnym w art. 155, art. 156 § 2, art. 157a § 1, art. 164 § 2, art. 165 § 2, art. 168, art. 174 § 2, art. 175, 181-184, 186, 201, art. 231 § 1 i 3, art. 233 § 1 i 4, art. 240 § 1, art. 250a § 1-3, art. 265 § 3 oraz w rozdziale XXXVI i XXXVII,
  • gdy sprawca jest pozbawiony wolności w tej lub innej sprawie. Dochodzenie (przy spełnieniu innych dodatkowych przesłanek) może być prowadzone jednak wyjątkowo jeżeli pozbawienie wolności jest wynikiem zatrzymania lub ujęcia sprawcy na gorącym uczynku oraz efektem następczego zastosowania tymczasowego aresztowania,
  • gdy powołani do wydania opinii w sprawie biegli stwierdzą, że poczytalność oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu lub w czasie postępowania jest wyłączona albo w znacznym stopniu ograniczona.

Zobacz również: Kiedy śledztwo a kiedy dochodzenie?

B) Różnice w aspektach formalnych (w tzw. formalizmie)

Wskazane różnice wynikają naturalnie z faktu, iż dochodzenie jest postępowaniem odformalizowanym w stosunku do śledztwa. Wyraża się to w następujących elementach:

Po pierwsze, policja oraz organy uprawnione do prowadzenia dochodzenia na podstawie art. 325d KPK mogą wnosić akt oskarżenia bez konieczności sporządzania jego uzasadnienia (sporządzenie tego uzasadnienia jest fakultatywne).

Po drugie, wskazane wyżej organy mogą również nie sporządzać uzasadnienia (sporządzenie uzasadnienia jest fakultatywne):

  • w przypadku postanowienia o wszczęciu dochodzenia,
  • w przypadku wydania postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia,
  • w przypadku umorzenia dochodzenia i wpisania sprawy do rejestru przestępstw,
  • w przypadku umorzenia dochodzenia, 
  • w przypadku zawieszenia dochodzenia.

Po trzecie, w dochodzeniu nie jest wymagane sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz wydanie postanowienia o zamknięciu dochodzenia, chyba że podejrzany jest tymczasowo aresztowany.

REKLAMA

Po czwarte, w dochodzeniu można zastosować tzw. umorzenie rejestrowe na podstawie art. 325f KPK. Polega to na tym, że jeżeli dane uzyskane w toku czynności, o których mowa w art. 308 § 1 KPK lub prowadzonego przez okres co najmniej 5 dni dochodzenia nie stwarzają dostatecznych podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych, można wydać postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw. Teoretycznie nad sprawą na podstawie odrębnych przepisów pracuje wówczas Policja Sprawa może być podjęta w każdej chwili w razie ujawnienia się nowych faktów, dowodów etc.

Po piąte, sam proces śledczy w dochodzeniu może być znacząco uproszczony poprzez zastosowanie przepisu art. 325h KPK, który stanowi, iż dochodzenie można ograniczyć do ustalenia, czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania. Obligatoryjne są jedynie czynności przewidziane w art. 321 § 1-5 oraz w art. 325g § 2 oraz przesłuchanie podejrzanego i pokrzywdzonego oraz przeprowadzenie i utrwalenie w protokołach czynności, których nie będzie można powtórzyć. Utrwalenie innych czynności dowodowych następuje w formie protokołu ograniczonego do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności.

Po szóste, Prokurator nie zatwierdza postanowienia o wszczęciu dochodzenia oraz postanowienia o umorzeniu rejestrowym (a zatwierdza postanowienie o “zwykłym” umorzeniu).

Zobacz również: Czym jest umorzenie rejestrowe?

C) Różnica w zakresie podmiotów uprawnionych do prowadzenia tych postępowań

Zasadniczo śledztwo prowadzi Prokurator, względnie zaś podmioty wskazane w art. 312 KPK tj.: organy Straży Granicznej, ABW, CBA, Służby Granicznej. Prokurator dodatkowo zawsze może prowadzić dochodzenie, a wskazane organy w określonych przypadkach (gdy się tego podejmą).

REKLAMA

Z kolei dochodzenie zasadniczo prowadzi Policja. W tym miejscu należy wyjaśnić, iż z czynnościami policji można się również zetknąć w śledztwie. Wynika to z faktu, iż prokuratura może policji przekazać znaczną część czynności do wykonania. Zależność jaka wówczas powstaje jest taka, że czynności faktycznie prowadzi policja, ale formalnie sprawę prowadzi prokuratura.

Obok Policji istnieją również inne specyficzne podmioty uprawnione do prowadzenia dochodzenia (i tylko do prowadzenia dochodzenia). Wskazuje je pośrednio art. 325d KPK, albowiem przepis ten odsyła do konkretyzującego go wyliczenia zawartego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r. sprawie określenia organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak również zakresu spraw zleconych tym organom

Zgodnie z wskazanym rozporządzeniem dochodzenie (w pewnym określonym precyzyjnie w rozporządzeniu zakresie) mogą prowadzić:

a) organy Inspekcji Handlowej - w sprawach o ujawnione przez nie w czasie przeprowadzania kontroli przestępstwa określone:

  • w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 38 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.),

b) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sprawach o przestępstwa określone:

  • w art. 96-99 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.),
  • w art. 14 ust. 3 ustawy z 30 marca 2001 r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473 z późn. zm.),
  • w art. 34, 34b, 34c, 34d i 34f ustawy z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222 z późn. zm.).

c) urzędy skarbowe i inspektorzy kontroli skarbowej w sprawach o przestępstwa z art. 77, 78 ust. 1 i art. 79 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).

d) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawach o przestępstwa określone w art. 208 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.).

5) Inne organy wskazane przez ustawodawcę:

Spośród innych organów na mocy przepisów szczególnych uprawnienia do prowadzenia dochodzenia przysługują:

  • strażnikom leśnym, nadleśniczym, zastępcom nadleśniczego, inżynierom nadzoru, leśniczym i podleśniczym, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa (art. 47 ust. 2 pkt 7 i art. 48 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.),
  • strażnikom Państwowej Straży Łowieckiej o przestępstwa, których przedmiotem jest zwierzyna (art. 39 ust. 2 pkt 7 ustawy z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn. zm.); Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej mają prawo prowadzenia dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktu oskarżenia w postępowaniu uproszczonym, także o przestępstwo określone w art. 52 pkt 5 cyt. ustawy (SN I KZP 26/08, OSNKW 2009, nr 1, poz. 2)

Zobacz również: Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze

Należy również dodać, iż dyrektor parku narodowego ma prawo prowadzenia postępowania i występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia (art. 102 ust. 3 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.).

D) Czas trwania postępowań

Teoretycznie dochodzenie powinno trwać 2 miesiące, a śledztwo co najwyżej 3 miesiące. W praktyce istnieją jednak mechanizmy wydłużania tych postępowań.

W przypadku dochodzenia może być ono wydłużone do 3 miesięcy decyzją Prokuratora. Ustawa stanowi, iż po przekroczeniu tego terminu w wypadkach szczególnie uzasadnionych Prokurator przedłuża postępowanie na dalszy czas oznaczony.

Z kolei w przypadku śledztwa, przepisy KPK stanowią, iż w uzasadnionych wypadkach okres śledztwa może być przedłużony na dalszy czas oznaczony przez prokuratora nadzorującego śledztwo lub prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora, który prowadzi śledztwo na czas nie dłuższy jednak niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator nadrzędny nad prokuratorem nadzorującym lub prowadzącym śledztwo może przedłużyć jego okres na dalszy czas oznaczony.

Zobacz serwis: Prawo karne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Opłaty pobierane przez cmentarze nielegalne. Nekropolia mogą pobierać jedynie opłaty za pochówek. Przełomowy wyrok WSA w Olszynie

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. Wyrok ten – z pewnością – będzie stanowił istotną informację dla wielu osób, które w związku ze Świętem Zmarłych, w najbliższych dniach, udadzą się na groby swoich bliskich. 

Dłuższy urlop dla rodziców. Rząd wprowadza uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie (ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu)

Rząd przyjął projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Kto odpowiada za zniszczony nagrobek? Ile kosztuje jego odbudowa?

W ubiegłym roku akty wandalizmu spowodowały zniszczenie co najmniej 120 nagrobków w całym kraju. Kto odpowiada za przypadkowe lub celowe zniszczenie miejsca pochówku? Ile kosztuje odbudowa nagrobka? 

Rewolucyjne zmiany w szkołach. Będą cyfrowe podręczniki, zmiany w przeprowadzaniu egzaminu maturalnego, zmiany dotyczące programów nauczania

Rząd przyjął projekt zmian w przepisów w trzech ustawach - o systemie oświaty, o systemie informacji oświatowej oraz w prawie oświatowym. Zmienią się m.in. zasady przeprowadzania egzaminu maturalnego i wprowadzony zostanie obowiązek zapewnienia cyfrowego odzwierciedlenia wszystkich podręczników.

REKLAMA

Dziś ostatni dzień na wniosek o 300+ tak, aby wypłata nastąpiła jeszcze w 2024 roku

Czy na pewno złożyłeś wniosek o 300+? Jeśli nie, warto zrobić to dziś. Ostatni dzień października gwarantuje wypłatę świadczenia z ZUS w ciągu 2 miesięcy, a więc do końca grudnia 2024 roku. Złożenie wniosku o jeden dzień później oznacza wypłatę już w 2025 roku.

Śmierć bliskiej osoby – o czym należy pamiętać?

Śmierć bliskiej osoby wiąże się nie tylko z przeżywaniem żałoby, ale także z koniecznością dopełnienia różnych formalności, z których organizacja pogrzebu to dopiero początek. Do czego ma prawo rodzina po śmierci bliskiego? O czym powinno się pamiętać?

2520 zł dodatku dopełniającego do renty socjalnej. Dla kogo? Od kiedy?

W dniu 30 października 2024 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadza do ustawy o rencie socjalnej nowe świadczenie tj. dodatek dopełniający. Dodatek ten będzie przysługiwał osobom uprawnionym do renty socjalnej, które spełniają jednocześnie dodatkowy warunek tj. posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Aby dostać dodatek trzeba będzie złożyć wniosek. Kwota dodatku będzie wynosiła 2520 zł. Pierwszy raz ów dodatek będzie wypłacony (razem z rentą socjalną) w maju 2025 r. z wyrównaniem od stycznia. Ustawa przewiduje też coroczną waloryzację dodatku dopełniającego od dnia 1 marca. 

Renciści z drugim dodatkiem. W 2025 r. pierwszy dodatek 2520 zł [do renty socjalnej 1780,96 zł, a potem 1901,70 zł brutto]

W 2025 r. renta socjalna 1780,96 zł, a potem 1901,70 zł brutto. Do obu tych kwot stały dodatek 2520 zł. Nie wiemy jednak od kiedy i ile wyniesie drugi dodatek do renty (tym razem dla rencistów niezdolnych do pracy). Bo to najbardziej interesuje rencistów - od kiedy dodatek dla rencistów niezdolnych do pracy. I jaka jest wysokość tego dodatku. Czekamy na tą informację.

REKLAMA

ZUS bez komisji lekarskich. Jeden lekarz, jedna pielęgniarka albo jeden fizjoterapeuta [Nowelizacja]

Zmiana polega na rezygnacji przez ZUS z wydawania orzeczeń niezbędnych np. do otrzymania renty przez komisje lekarskie. Składają się dziś z 3 lekarzy. Obecnie mamy za mało lekarzy na rynku. Dlatego rząd wprowadzi od 1 stycznia 2025 r. w miejsce komisji lekarskich orzeczenia jednego lekarza rozpatrującego odwołania np. rencistów. 67% czytelników w szybkiej internetowej sondzie, uznało to za dobry ruch rządu.

Kiedy dowożenie dzieci do szkoły jest obowiązkowe, a kiedy fakultatywne? Regionalna Izba Obrachunkowa odpowiada

Czy gmina może rozszerzyć realizację zadania własnego polegającego na organizacji na terenie miasta bezpłatnego dowozu dla uczniów do publicznych szkół podstawowych znajdujących się zarówno na terenie obwodu jak i poza nim? Z takim pytaniem burmistrz Niemodlina zwrócił się do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu.

REKLAMA