REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spłata długów po spadkodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Apl. adw. Natalia Grzelak

REKLAMA

REKLAMA

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych, przechodzą na jego spadkobierców. Innymi słowy, spadkobierca wstępuje w sytuację prawną osoby zmarłej, za wyjątkiem jednak niektórych kategorii praw, jak na przykład o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste), czy związanych ściśle z osobą zmarłego (np. roszczenia alimentacyjne).

Przejęcie praw i obowiązków przez spadkobiercę

Tak więc spadkobierca, lub spadkobiercy dziedziczą np. prawa i obowiązki wynikające z czynności warunkowych i terminowych, prawa rzeczowe takie jak zastaw i hipoteka, ale tylko razem z wierzytelnością, którą zabezpieczają; spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

REKLAMA

Dziedziczne jest posiadanie, obowiązki wynikające z umowy dożywocia, roszczenie o wydanie korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej czy też roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody oraz szereg innych praw i obowiązków, które należały do zmarłego, w tym również wynikających z przepisów prawa pracy, autorskiego, czy z weksli.

Śmierć strony stosunku zobowiązaniowego również co do zasady nie powoduje zerwania tego stosunku, stąd też na spadkobierców przechodzą zarówno wierzytelności, jak i długi.

Wygasają jedynie te umowy, w których spełnienie lub przyjęcie świadczenia uzależnione jest od osobistych przymiotów dłużnika lub wierzyciela.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Co do zasady, odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe ma charakter odpowiedzialności osobistej, zaś zakres jej może różnić się od odpowiedzialności obciążającej spadkodawcę. Jest to uzależnione przede wszystkim od treści złożonego oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też od złożenia oświadczenia o jego odrzuceniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie bez znaczenia jest również to, czy w razie dziedziczenia przez kilku spadkobierców doszło już do działu spadku.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, tj. śmierci spadkodawcy, ale zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego, ma on możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu sześciu miesięcy od dnia dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku.

Oświadczenie o przyjęciu spadku może mieć formę przyjęcia wprost, albo też z dobrodziejstwem inwentarza.

Trzeba mieć na względzie, że oświadczenie to podlega wszelkim ogólnym regułom odnoszącym się do oświadczeń woli, jest więc możliwe np. uchylenie się od jego skutków, gdy zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby.

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem.

REKLAMA

Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym, zaś pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym.(art. 1018 kodeksu cywilnego).

Do chwili złożenia oświadczenia, lub też jego nie złożenia wskutek upływu sześciomiesięcznego terminu, majątek spadkowy jest traktowany oddzielnie od majątku spadkobiercy. Innymi słowy, wszelkie długi spadkowe mogą być zaspokajane jedynie z majątku spadkowego, nie zaś z majątku spadkobiercy.

Wierzyciele chcą egzekwować długi mojego zmarłego ojca. Od chwili śmierci nie upłynęło jeszcze pół roku. Czy mogę skutecznie obronić się przed odpowiedzialnością?

Do chwili upływu terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku, sąd rozpatrujący powództwo wierzycieli, na wniosek spadkobiercy zawiesi toczące się postępowanie.

Podobnie jest w sytuacji, kiedy wierzyciel dysponuje już tytułem egzekucyjnym przeciwko spadkodawcy. W razie wszczęcia postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercy, może on skutecznie żądać zawieszenia postępowania do chwili złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

REKLAMA

Z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też z chwilą upływu sześciomiesięcznego terminu na jego złożenie, odpowiedzialność za długi spadkowe dotyczy również spadkobiercy. Wierzyciele mogą więc domagać się zaspokojenia roszczeń z przedmiotów należących do spadkobiercy.

Istotna jest przy tym treść oświadczenia o przyjęciu spadku, bowiem w razie przyjęcia spadku wprost, odpowiedzialność spadkobiercy jest nieograniczona. Co do zasady ponosi on więc odpowiedzialność z majątku spadkowego oraz z majątku osobistego.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Sytuacja ulega zmianie w razie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Odpowiedzialność spadkobiercy dotyczy wtedy długów spadkowych tylko do wysokości stanu czynnego spadku, ustalonego w spisie inwentarza.

W razie złożenia takiego oświadczenia, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku nakazuje komornikowi sporządzenie spisu inwentarza, którym to spisem w dalszej kolejności może posługiwać się spadkodawca. Wynikać z niego będzie stan czynny spadku, a więc granica, do której wierzyciele mogą egzekwować swoje należności.

Jeżeli spłacił wierzycieli do wysokości tej sumy, nie ponosi on już odpowiedzialności za dalsze długi.

Istotne jest przy tym należyte spłacanie wszystkich długów, jeżeli bowiem spadkobierca ureguluje jedynie część długów i ma wiedzę o istnieniu innych należności, będzie on ponosił odpowiedzialność za te niespłacone długi. 

W sytuacji gdyby wierzyciele wytoczyli powództwo, spadkobierca może powoływać się na swoją ograniczoną odpowiedzialność.

Jeżeli jednak spadkobierca nie poda do inwentarza znanych mu przedmiotów, albo poda nieistniejące długi, jego odpowiedzialność będzie nieograniczona.

Odpowiedzialność kilku spadkobierców

W razie dziedziczenia spadku przez więcej niż jedną osobę, do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spadkowe. Innymi słowy, wierzyciel może żądać zaspokojenia swoich należności od któregokolwiek ze spadkobierców.

Wraz z dwójką rodzeństwa odziedziczyłem spadek po ojcu. Wierzyciel zgłosił się do mnie, abym zaspokoił jego zaległe długi. Czy muszę spłacić je sam?

Skoro spadkobiercy odpowiadają solidarnie, to każdy z nich, a zwłaszcza ten, kto ma największy majątek, musi być przygotowany na zgłoszenie się wierzyciela osoby zmarłej.

W razie spełnienia świadczenia przez jednego ze spadkobierców, może on domagać się zwrotu odpowiedniego świadczenia od pozostałych spadkobierców, stosownie do wielkości udziałów, w jakich spadkobiercy ci dziedziczą.

Analogiczna sytuacja ma miejsce w razie spłacenia długu przez część spadkobierców. Odnosząc się do powyższego przykładu, spadkobierca, który uregulował dług może domagać się zwrotu pieniędzy od rodzeństwa, przy czym każde z nich powinno oddać jedną trzecią spełnionego świadczenia (roszczenie regresowe).

Warto mieć na uwadze, że do prowadzenia egzekucji z przedmiotów spadkowych przed działem spadku konieczne jest uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko wszystkim spadkobiercom. Jeżeli więc wierzyciel spadkowy dochodzi roszczenia tylko od jednego ze współspadkobierców i posiada tytuł egzekucyjny tylko przeciwko niemu, egzekucja może być prowadzona jedynie w stosunku do osobistego majątku tego spadkobiercy.

Gdy każdy ze spadkobierców odpowiada inaczej

Do kilku spadkobierców mają zastosowanie również przepisy dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku. Można więc wyobrazić sobie sytuację, kiedy część spadkobierców przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a część wprost.

Jeżeli długi spadkowe przekraczają stan czynny spadku, to spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza nie jest zobowiązany do zaspokojenia długu przekraczającego wartość stanu czynnego przypadającego mu udziału. Pozostałą część zaspokoić muszą ci spadkobiercy, którzy przyjęli spadek wprost.

Odpowiedzialność za długi spadkowe po dziale spadku

Z chwilą dokonania działu spadku, czy to wskutek umowy, czy postanowienia sądu, odpowiedzialność solidarna spadkobierców ustaje.

Oczywiście dział spadku nie obejmuje również długów spadkowych, tj. sąd dokonujący działu nie wskaże, który spadkobierca ma zaspokoić dane długi. Każdy z nich odpowiada natomiast za swoją część długu proporcjonalnie do wielkości swojego udziału.

Trzeba też podkreślić, że do chwili działu spadku nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z ułamkowej części nieruchomości wchodzącej w skład spadku.

O Autorze

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wjeżdżasz quadem do lasu? Teraz możesz trafić nawet do więzienia, rząd zaostrza prawo karne

Za wjazd quadem do lasu czy kradzież gałęzi jodłowych będzie grozić nie tylko grzywna, ale i kara więzienia. Projekt nowelizacji kodeksów karnych i wykroczeń to odpowiedź na dramatyczny wzrost szkodnictwa leśnego w Polsce.

System kaucyjny rusza 1 października. Sklepy i operatorzy mają niewiele czasu na przygotowania

Już za dwa miesiące w Polsce rusza system kaucyjny. Sklepy, producenci i operatorzy pracują intensywnie nad wdrożeniem infrastruktury, podpisywaniem umów i uruchomieniem punktów zbiórki. System obejmie plastik, szkło i aluminium – a konsumenci muszą wiedzieć, co z nimi robić. Kluczowe będą wrzesień i październik.

II stopień niepełnosprawności 2025 – jakie uprawnienia i ulgi

Osoby z II stopniem niepełnosprawności (umiarkowanym) w 2025 roku mogą skorzystać z licznych przywilejów, dofinansowań, zasiłków oraz wsparcia ze strony PFRON i instytucji lokalnych. Dowiedz się, co konkretnie przysługuje i jakie formalności trzeba spełnić.

Sejm na żywo: 5 sierpnia 2025 [Transmisja online]

39. posiedzenie Sejmu - dzień szósty. 5 sierpnia 2025 r. W poniedziałek, 4 sierpnia 2025 r. Sejm wznowił przerwane pod koniec lipca obrady.

REKLAMA

Stałe orzeczenie o niepełnosprawności 2025 i 2026 – kto i jak je uzyska?

Od 11 czerwca 2025 roku obowiązują nowe przepisy, które wprowadzają minimalne okresy ważności orzeczeń o niepełnosprawności oraz ułatwiają ich wydawanie osobom z rzadkimi chorobami genetycznymi i zespołem Downa. Sprawdź, kto może liczyć na orzeczenie na stałe lub na długi okres, dlaczego zmiany są ważne i jak wpłyną na wsparcie dla osób niepełnosprawnych.

Zaprzysiężenie Karola Nawrockiego. Oto szczegółowy plan uroczystości, 6 sierpnia w Warszawie

6 sierpnia 2025 roku Karol Nawrocki zostanie uroczyście zaprzysiężony na Prezydenta RP. Tego samego dnia rozpocznie się seria wydarzeń państwowych, religijnych i wojskowych. Już od następnego dnia nowy prezydent wyruszy na spotkania z Polakami, prezentując pierwsze projekty ustaw.

Czym jest KRK 2050 i jaki będzie miał wpływ na nasze życie, pracę, finanse, środowisko i edukację? [RZĄD PRZYJĄŁ DOKUMENT]

Rada Ministrów przyjęła w lipcu Koncepcję Rozwoju Kraju 2050. To rządowy dokument wyznaczający długofalowe kierunki rozwoju Polski w zakresie ekonomii, gospodarki kraju, społeczeństwa, przemian technologicznych, zmian klimatycznych i wielu innych czynników, które będą miały wpływ na to jak będzie nam się żyło za 25 lat.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności – przywileje i ulgi w 2025 roku

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą korzystać z wielu ulg i uprawnień – od świadczeń pieniężnych po wsparcie w pracy czy zniżki. W 2025 roku te przywileje są szczególnie ważne w kontekście rosnących kosztów życia. Sprawdź, co dokładnie Ci przysługuje.

REKLAMA

Nowy bon turystyczny od września 2025. Polacy dostaną 500 zł na wyjazdy

Od września 2025 roku ma ruszyć nowy program wsparcia dla turystyki krajowej. Polacy otrzymają bon o wartości 500 zł, który będzie można wykorzystać na noclegi, atrakcje i usługi turystyczne w Polsce. Program ma być impulsem dla branży i zachętą do wypoczynku w kraju. Tym razem jest to Warmińsko-Mazurski bon turystyczny.

[DANE Z CEIDG] W pół roku zlikwidowano blisko 100 tys. jednoosobowych firm. Prawie 180 tys. zawieszono

W I półroczu 2025 r. do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wpłynęło 99,8 tys. wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej. To 0,1% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy takich przypadków odnotowano 99,6 tys.

REKLAMA