REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spłata długów po spadkodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Apl. adw. Natalia Grzelak

REKLAMA

REKLAMA

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych, przechodzą na jego spadkobierców. Innymi słowy, spadkobierca wstępuje w sytuację prawną osoby zmarłej, za wyjątkiem jednak niektórych kategorii praw, jak na przykład o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste), czy związanych ściśle z osobą zmarłego (np. roszczenia alimentacyjne).

Przejęcie praw i obowiązków przez spadkobiercę

Tak więc spadkobierca, lub spadkobiercy dziedziczą np. prawa i obowiązki wynikające z czynności warunkowych i terminowych, prawa rzeczowe takie jak zastaw i hipoteka, ale tylko razem z wierzytelnością, którą zabezpieczają; spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

REKLAMA

Dziedziczne jest posiadanie, obowiązki wynikające z umowy dożywocia, roszczenie o wydanie korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej czy też roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody oraz szereg innych praw i obowiązków, które należały do zmarłego, w tym również wynikających z przepisów prawa pracy, autorskiego, czy z weksli.

Śmierć strony stosunku zobowiązaniowego również co do zasady nie powoduje zerwania tego stosunku, stąd też na spadkobierców przechodzą zarówno wierzytelności, jak i długi.

Wygasają jedynie te umowy, w których spełnienie lub przyjęcie świadczenia uzależnione jest od osobistych przymiotów dłużnika lub wierzyciela.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Co do zasady, odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe ma charakter odpowiedzialności osobistej, zaś zakres jej może różnić się od odpowiedzialności obciążającej spadkodawcę. Jest to uzależnione przede wszystkim od treści złożonego oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też od złożenia oświadczenia o jego odrzuceniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie bez znaczenia jest również to, czy w razie dziedziczenia przez kilku spadkobierców doszło już do działu spadku.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, tj. śmierci spadkodawcy, ale zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego, ma on możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu sześciu miesięcy od dnia dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku.

Oświadczenie o przyjęciu spadku może mieć formę przyjęcia wprost, albo też z dobrodziejstwem inwentarza.

Trzeba mieć na względzie, że oświadczenie to podlega wszelkim ogólnym regułom odnoszącym się do oświadczeń woli, jest więc możliwe np. uchylenie się od jego skutków, gdy zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby.

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem.

REKLAMA

Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym, zaś pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym.(art. 1018 kodeksu cywilnego).

Do chwili złożenia oświadczenia, lub też jego nie złożenia wskutek upływu sześciomiesięcznego terminu, majątek spadkowy jest traktowany oddzielnie od majątku spadkobiercy. Innymi słowy, wszelkie długi spadkowe mogą być zaspokajane jedynie z majątku spadkowego, nie zaś z majątku spadkobiercy.

Wierzyciele chcą egzekwować długi mojego zmarłego ojca. Od chwili śmierci nie upłynęło jeszcze pół roku. Czy mogę skutecznie obronić się przed odpowiedzialnością?

Do chwili upływu terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku, sąd rozpatrujący powództwo wierzycieli, na wniosek spadkobiercy zawiesi toczące się postępowanie.

Podobnie jest w sytuacji, kiedy wierzyciel dysponuje już tytułem egzekucyjnym przeciwko spadkodawcy. W razie wszczęcia postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercy, może on skutecznie żądać zawieszenia postępowania do chwili złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

REKLAMA

Z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też z chwilą upływu sześciomiesięcznego terminu na jego złożenie, odpowiedzialność za długi spadkowe dotyczy również spadkobiercy. Wierzyciele mogą więc domagać się zaspokojenia roszczeń z przedmiotów należących do spadkobiercy.

Istotna jest przy tym treść oświadczenia o przyjęciu spadku, bowiem w razie przyjęcia spadku wprost, odpowiedzialność spadkobiercy jest nieograniczona. Co do zasady ponosi on więc odpowiedzialność z majątku spadkowego oraz z majątku osobistego.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Sytuacja ulega zmianie w razie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Odpowiedzialność spadkobiercy dotyczy wtedy długów spadkowych tylko do wysokości stanu czynnego spadku, ustalonego w spisie inwentarza.

W razie złożenia takiego oświadczenia, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku nakazuje komornikowi sporządzenie spisu inwentarza, którym to spisem w dalszej kolejności może posługiwać się spadkodawca. Wynikać z niego będzie stan czynny spadku, a więc granica, do której wierzyciele mogą egzekwować swoje należności.

Jeżeli spłacił wierzycieli do wysokości tej sumy, nie ponosi on już odpowiedzialności za dalsze długi.

Istotne jest przy tym należyte spłacanie wszystkich długów, jeżeli bowiem spadkobierca ureguluje jedynie część długów i ma wiedzę o istnieniu innych należności, będzie on ponosił odpowiedzialność za te niespłacone długi. 

W sytuacji gdyby wierzyciele wytoczyli powództwo, spadkobierca może powoływać się na swoją ograniczoną odpowiedzialność.

Jeżeli jednak spadkobierca nie poda do inwentarza znanych mu przedmiotów, albo poda nieistniejące długi, jego odpowiedzialność będzie nieograniczona.

Odpowiedzialność kilku spadkobierców

W razie dziedziczenia spadku przez więcej niż jedną osobę, do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spadkowe. Innymi słowy, wierzyciel może żądać zaspokojenia swoich należności od któregokolwiek ze spadkobierców.

Wraz z dwójką rodzeństwa odziedziczyłem spadek po ojcu. Wierzyciel zgłosił się do mnie, abym zaspokoił jego zaległe długi. Czy muszę spłacić je sam?

Skoro spadkobiercy odpowiadają solidarnie, to każdy z nich, a zwłaszcza ten, kto ma największy majątek, musi być przygotowany na zgłoszenie się wierzyciela osoby zmarłej.

W razie spełnienia świadczenia przez jednego ze spadkobierców, może on domagać się zwrotu odpowiedniego świadczenia od pozostałych spadkobierców, stosownie do wielkości udziałów, w jakich spadkobiercy ci dziedziczą.

Analogiczna sytuacja ma miejsce w razie spłacenia długu przez część spadkobierców. Odnosząc się do powyższego przykładu, spadkobierca, który uregulował dług może domagać się zwrotu pieniędzy od rodzeństwa, przy czym każde z nich powinno oddać jedną trzecią spełnionego świadczenia (roszczenie regresowe).

Warto mieć na uwadze, że do prowadzenia egzekucji z przedmiotów spadkowych przed działem spadku konieczne jest uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko wszystkim spadkobiercom. Jeżeli więc wierzyciel spadkowy dochodzi roszczenia tylko od jednego ze współspadkobierców i posiada tytuł egzekucyjny tylko przeciwko niemu, egzekucja może być prowadzona jedynie w stosunku do osobistego majątku tego spadkobiercy.

Gdy każdy ze spadkobierców odpowiada inaczej

Do kilku spadkobierców mają zastosowanie również przepisy dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku. Można więc wyobrazić sobie sytuację, kiedy część spadkobierców przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a część wprost.

Jeżeli długi spadkowe przekraczają stan czynny spadku, to spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza nie jest zobowiązany do zaspokojenia długu przekraczającego wartość stanu czynnego przypadającego mu udziału. Pozostałą część zaspokoić muszą ci spadkobiercy, którzy przyjęli spadek wprost.

Odpowiedzialność za długi spadkowe po dziale spadku

Z chwilą dokonania działu spadku, czy to wskutek umowy, czy postanowienia sądu, odpowiedzialność solidarna spadkobierców ustaje.

Oczywiście dział spadku nie obejmuje również długów spadkowych, tj. sąd dokonujący działu nie wskaże, który spadkobierca ma zaspokoić dane długi. Każdy z nich odpowiada natomiast za swoją część długu proporcjonalnie do wielkości swojego udziału.

Trzeba też podkreślić, że do chwili działu spadku nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z ułamkowej części nieruchomości wchodzącej w skład spadku.

O Autorze

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm błyskawicznie reaguje na śmierć 4-miesięcznego Oskara w rodzinie zastępczej [projekt ustawy]

W Sejmie posłowie PIS złożyli projekt nowelizacji przepisów, który ma wykluczyć takie sytuacje jak śmierć 4-miesięcznego Oskara w rodzinie zastępczej. Informacja o odebraniu przez policję niemowlęcia matce, a następnie śmierci dziecka w rodzinie zastępczej wstrząsnęła Polską. Posłowie PIS proponują wprowadzenie generalnej zasady (nie tylko dotyczącej bieżących interwencji policji), aby pierwszeństwo w przekazywaniu dzieci odbieranym rodzicom mieli krewni dzieci. I dopiero w ich braku dzieci trafiały do rodziny zastępczej.

Wiek emerytalny znów na celowniku? Dłuższa praca to wyższe emerytury i zdrowsze finanse publiczne

Reforma emerytalna konieczna? Ludwik Kotecki z RPP wskazuje, że wydłużenie wieku emerytalnego lub zwiększenie efektywnego czasu pracy może pomóc w zrównoważeniu finansów publicznych. Polska ma niski wiek emerytalny i niską stopę zastąpienia, a rosnące wydatki pogłębiają deficyt budżetowy.

1000 zł za ślub, 1200 zł za narodziny dziecka, 1500 zł w zw. ze zgonem w rodzinie: okolicznościowe świadczenia pieniężne od pracodawcy nie tylko okolicznościowe urlopy

Przepisami ius cogens (zatem bezwzględnie obowiązującymi) w prawie pracy są przepisy dot. udzielania tzw. urlopu okolicznościowych w określonej rozporządzeniem ilości dni. Jednak niektórzy pracodawcy idą dalej i w związku z udzielaniem urlopu okolicznościowego udzielają także okolicznościowe świadczenia - nagrody. Takie okolicznościowe nagrody, tak jak przy urlopie, przysługują w zw. ze ślubem, śmiercią bliskiej osoby z rodziny czy też w zw. z narodzinami dziecka. Mając na względzie zasadę uprzywilejowania pracownika, społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa, zasady współżycia społecznego i funkcję ochronną prawa pracy - jak najbardziej takie praktyki są dozwolone. Ba, wręcz pożądane przez wielu pracowników, którzy cenią sobie różnego rodzaju przywileje i dodatkowe uprawnienia.

Mieszkańcy bliźniaków i szeregowców nareszcie uzyskają ochronę. Od 20 września 2026 r. koniec z patodeweloperką i dobiegającymi zza ściany odgłosami spłuczki z toalety sąsiada

Łazienki i kuchnie to zazwyczaj najsłabsze punkty mieszkań, jeżeli chodzi o izolację akustyczną. Nierzadko zdarza się tak, że przez kratki wentylacyjne można wręcz porozmawiać z sąsiadem, a na porządku dziennym jest dobieganie zza ściany odgłosów spłuczki toaletowej czy napełniania wanny w przylegającym lokalu. W zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem dobiegającym z sąsiednich lokali – w jeszcze gorszym położeniu niż mieszkańcy bloków – znajdowały się dotychczas osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Ten stan, już niebawem, ma się jednak zmienić, w związku z projektem nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii.

REKLAMA

Co dostanie z MOPS osoba z niepełnosprawnością w 2025 roku? [Przykład]

Gminy przyznają kilka rodzajów świadczeń pieniężnych dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami. W zależności od posiadanego stopnia niepełnosprawności pomoc może się różnić. W 2025 r. wzrosły kryteria dochodowe w pomocy społecznej, co ma wpływ na możliwości otrzymania oraz wysokość zasiłku stałego i okresowego. Nie zmieniła się wysokość zasiłku pielęgnacyjnego.

Wsparcie dla osób do 30. roku życia. Już jest ustawa, obowiązuje od czerwca 2025 r.

Wciąż piszemy o uprawnieniach dla seniorów czy dla 50. latków - teraz przyszedł czas zająć się młodymi osobami. Zasadniczo to one pracują na aktualne świadczenia emerytów czy rencistów, ale przecież na tym polega solidarność społeczna, solidarność pokoleniowa. Warto zwrócić uwagę na najnowsze przepisy, które weszły w życie w czerwcu 2025 r., a dokładnie na rozdział 10. ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620, dalej jako: ustawa). Rozdział 10. nazywa się dokładnie tak: "Wsparcie dla osób do 30. roku życia". Na jakie zatem wsparcie i pomoc z budżetu państwa czy samorządów mogą liczyć młode osoby?

Sejm na żywo: 24 czerwca [Transmisja online]

37. posiedzenie Sejmu - dzień pierwszy. Dziś posłowie m.in. rano przeprowadzą głosowania nad sześcioma rządowymi projektami ustaw deregulacyjnych.

Pomodoro, pasjans i mikroprzerwy: Jak skutecznie odpoczywać w pracy?

W dobie ciągłego pośpiechu, niekończących się spotkań online i wysokich oczekiwań względem efektywności, coraz więcej mówi się o roli przerw w pracy. Nie są już one traktowane jako zbędna strata czasu, ale jako nieodzowny element wspierający produktywność, kreatywność i dobre samopoczucie. Nowe badania opublikowane w prestiżowym British Journal of Educational Psychology rzucają światło na skuteczność jednej z najpopularniejszych technik organizacji czasu – metody Pomodoro – i ukazują, jak krótkie, ale dobrze zaplanowane przerwy potrafią zdziałać cuda.

REKLAMA

Wyrok TK miażdży ETS. Co dalej z polską energetyką?

Trybunał Konstytucyjny uznał, że system ETS narusza polską suwerenność. Warsaw Enterprise Institute apeluje o jego odrzucenie i zastąpienie rynkowymi rozwiązaniami wspierającymi dekarbonizację i rozwój gospodarczy.

Parkowanie na chodniku. Jak to robić zgodnie z prawem, a co jest zakazane? Radca prawny wyjaśnia najczęstsze wątpliwości [Q&A]

Parkowanie, przede wszystkim samochodem, na chodniku to temat budzący coraz większe wątpliwości. Gołym okiem widać, że liczba samochodów rośnie szybciej niż liczba miejsc do parkowania. Szczególnie widoczne to jest na nowych osiedlach (mimo wymogów co do liczby miejsc parkowania, jakie powinny być wybudowane) i w centrach miast, ale nawet na obszarach wiejskich, pełniących funkcję współczesnych suburbii, tego rodzaju problemy się pojawiają. Jednocześnie rośnie liczba aktywistów dokumentujących lub zgłaszających wykroczenia przeciwko zasadom parkowania i poruszania się pojazdami po chodnikach. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawicie tych zasad dla uniknięcia wątpliwości w pojawiających się w tym zakresie sporach między użytkownikami drogi, a nawet policją lub strażą miejską.

REKLAMA