REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spłata długów po spadkodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Apl. adw. Natalia Grzelak

REKLAMA

REKLAMA

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych, przechodzą na jego spadkobierców. Innymi słowy, spadkobierca wstępuje w sytuację prawną osoby zmarłej, za wyjątkiem jednak niektórych kategorii praw, jak na przykład o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste), czy związanych ściśle z osobą zmarłego (np. roszczenia alimentacyjne).

Przejęcie praw i obowiązków przez spadkobiercę

Tak więc spadkobierca, lub spadkobiercy dziedziczą np. prawa i obowiązki wynikające z czynności warunkowych i terminowych, prawa rzeczowe takie jak zastaw i hipoteka, ale tylko razem z wierzytelnością, którą zabezpieczają; spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

REKLAMA

Dziedziczne jest posiadanie, obowiązki wynikające z umowy dożywocia, roszczenie o wydanie korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej czy też roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody oraz szereg innych praw i obowiązków, które należały do zmarłego, w tym również wynikających z przepisów prawa pracy, autorskiego, czy z weksli.

Śmierć strony stosunku zobowiązaniowego również co do zasady nie powoduje zerwania tego stosunku, stąd też na spadkobierców przechodzą zarówno wierzytelności, jak i długi.

Wygasają jedynie te umowy, w których spełnienie lub przyjęcie świadczenia uzależnione jest od osobistych przymiotów dłużnika lub wierzyciela.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Co do zasady, odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe ma charakter odpowiedzialności osobistej, zaś zakres jej może różnić się od odpowiedzialności obciążającej spadkodawcę. Jest to uzależnione przede wszystkim od treści złożonego oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też od złożenia oświadczenia o jego odrzuceniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie bez znaczenia jest również to, czy w razie dziedziczenia przez kilku spadkobierców doszło już do działu spadku.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, tj. śmierci spadkodawcy, ale zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego, ma on możliwość złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu sześciu miesięcy od dnia dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku.

Oświadczenie o przyjęciu spadku może mieć formę przyjęcia wprost, albo też z dobrodziejstwem inwentarza.

Trzeba mieć na względzie, że oświadczenie to podlega wszelkim ogólnym regułom odnoszącym się do oświadczeń woli, jest więc możliwe np. uchylenie się od jego skutków, gdy zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby.

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem.

REKLAMA

Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym, zaś pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym.(art. 1018 kodeksu cywilnego).

Do chwili złożenia oświadczenia, lub też jego nie złożenia wskutek upływu sześciomiesięcznego terminu, majątek spadkowy jest traktowany oddzielnie od majątku spadkobiercy. Innymi słowy, wszelkie długi spadkowe mogą być zaspokajane jedynie z majątku spadkowego, nie zaś z majątku spadkobiercy.

Wierzyciele chcą egzekwować długi mojego zmarłego ojca. Od chwili śmierci nie upłynęło jeszcze pół roku. Czy mogę skutecznie obronić się przed odpowiedzialnością?

Do chwili upływu terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku, sąd rozpatrujący powództwo wierzycieli, na wniosek spadkobiercy zawiesi toczące się postępowanie.

Podobnie jest w sytuacji, kiedy wierzyciel dysponuje już tytułem egzekucyjnym przeciwko spadkodawcy. W razie wszczęcia postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko spadkobiercy, może on skutecznie żądać zawieszenia postępowania do chwili złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

REKLAMA

Z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, lub też z chwilą upływu sześciomiesięcznego terminu na jego złożenie, odpowiedzialność za długi spadkowe dotyczy również spadkobiercy. Wierzyciele mogą więc domagać się zaspokojenia roszczeń z przedmiotów należących do spadkobiercy.

Istotna jest przy tym treść oświadczenia o przyjęciu spadku, bowiem w razie przyjęcia spadku wprost, odpowiedzialność spadkobiercy jest nieograniczona. Co do zasady ponosi on więc odpowiedzialność z majątku spadkowego oraz z majątku osobistego.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Sytuacja ulega zmianie w razie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Odpowiedzialność spadkobiercy dotyczy wtedy długów spadkowych tylko do wysokości stanu czynnego spadku, ustalonego w spisie inwentarza.

W razie złożenia takiego oświadczenia, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku nakazuje komornikowi sporządzenie spisu inwentarza, którym to spisem w dalszej kolejności może posługiwać się spadkodawca. Wynikać z niego będzie stan czynny spadku, a więc granica, do której wierzyciele mogą egzekwować swoje należności.

Jeżeli spłacił wierzycieli do wysokości tej sumy, nie ponosi on już odpowiedzialności za dalsze długi.

Istotne jest przy tym należyte spłacanie wszystkich długów, jeżeli bowiem spadkobierca ureguluje jedynie część długów i ma wiedzę o istnieniu innych należności, będzie on ponosił odpowiedzialność za te niespłacone długi. 

W sytuacji gdyby wierzyciele wytoczyli powództwo, spadkobierca może powoływać się na swoją ograniczoną odpowiedzialność.

Jeżeli jednak spadkobierca nie poda do inwentarza znanych mu przedmiotów, albo poda nieistniejące długi, jego odpowiedzialność będzie nieograniczona.

Odpowiedzialność kilku spadkobierców

W razie dziedziczenia spadku przez więcej niż jedną osobę, do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spadkowe. Innymi słowy, wierzyciel może żądać zaspokojenia swoich należności od któregokolwiek ze spadkobierców.

Wraz z dwójką rodzeństwa odziedziczyłem spadek po ojcu. Wierzyciel zgłosił się do mnie, abym zaspokoił jego zaległe długi. Czy muszę spłacić je sam?

Skoro spadkobiercy odpowiadają solidarnie, to każdy z nich, a zwłaszcza ten, kto ma największy majątek, musi być przygotowany na zgłoszenie się wierzyciela osoby zmarłej.

W razie spełnienia świadczenia przez jednego ze spadkobierców, może on domagać się zwrotu odpowiedniego świadczenia od pozostałych spadkobierców, stosownie do wielkości udziałów, w jakich spadkobiercy ci dziedziczą.

Analogiczna sytuacja ma miejsce w razie spłacenia długu przez część spadkobierców. Odnosząc się do powyższego przykładu, spadkobierca, który uregulował dług może domagać się zwrotu pieniędzy od rodzeństwa, przy czym każde z nich powinno oddać jedną trzecią spełnionego świadczenia (roszczenie regresowe).

Warto mieć na uwadze, że do prowadzenia egzekucji z przedmiotów spadkowych przed działem spadku konieczne jest uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko wszystkim spadkobiercom. Jeżeli więc wierzyciel spadkowy dochodzi roszczenia tylko od jednego ze współspadkobierców i posiada tytuł egzekucyjny tylko przeciwko niemu, egzekucja może być prowadzona jedynie w stosunku do osobistego majątku tego spadkobiercy.

Gdy każdy ze spadkobierców odpowiada inaczej

Do kilku spadkobierców mają zastosowanie również przepisy dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku. Można więc wyobrazić sobie sytuację, kiedy część spadkobierców przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a część wprost.

Jeżeli długi spadkowe przekraczają stan czynny spadku, to spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza nie jest zobowiązany do zaspokojenia długu przekraczającego wartość stanu czynnego przypadającego mu udziału. Pozostałą część zaspokoić muszą ci spadkobiercy, którzy przyjęli spadek wprost.

Odpowiedzialność za długi spadkowe po dziale spadku

Z chwilą dokonania działu spadku, czy to wskutek umowy, czy postanowienia sądu, odpowiedzialność solidarna spadkobierców ustaje.

Oczywiście dział spadku nie obejmuje również długów spadkowych, tj. sąd dokonujący działu nie wskaże, który spadkobierca ma zaspokoić dane długi. Każdy z nich odpowiada natomiast za swoją część długu proporcjonalnie do wielkości swojego udziału.

Trzeba też podkreślić, że do chwili działu spadku nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z ułamkowej części nieruchomości wchodzącej w skład spadku.

O Autorze

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rachunki uśpione wreszcie dostępne dla spadkobierców! Prezydent podpisał nowelę Prawa bankowego

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

Umowa szkoleniowa (tzw. „Lojalka”) – zasady, terminy, plusy i minusy. Kiedy trzeba dać pracownikowi urlop szkoleniowy?

Sfinansowanie przez pracodawcę kosztownego szkolenia czy studiów pracownika to inwestycja. W naturalny sposób rodzi się pytanie: co jeśli pracownik po zakończeniu nauki szybko odejdzie z firmy? Jednym z narzędzi, które mają chronić pracodawcę przed stratą takiej inwestycji, jest umowa szkoleniowa, potocznie nazywana lojalką.

Świadczenia alimentacyjne. MRPiPS zapowiada ważną zmianę

Wprawdzie kryterium dochodowe pozostanie, ale ma podlegać corocznej waloryzacji. Aktualnie próg dochodowy dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego zmienia się raz na trzy lata.

Nawet 6,3 tys. zł miesięcznie dla studentów tych uczelni. MON już uszczelnia przepisy!

Studia wojskowe kuszą wysokim uposażeniem już od pierwszego roku, jednak atrakcyjny system sprzyja nadużyciom. MON wprowadza zmiany i uszczelnia przepisy, by ograniczyć rezygnacje studentów-żołnierzy oraz straty dla budżetu państwa.

REKLAMA

„500 plus dla małżeństw” i niezwykłe jubileusze! Czy najstarsze pary w Polsce doczekają się gratyfikacji?

„500 plus dla małżeństw” – tak w skrócie określa się projekt jubileuszowej gratyfikacji, która ma nagradzać pary z wyjątkowo długim stażem. W Polsce nie brakuje małżeństw obchodzących złote, diamentowe czy brylantowe gody, a dziś znamy nawet parę, która wspólnie przeżyła 79 lat! Czy nowe świadczenie finansowe – od 5000 do 8000 zł – stanie się formą docenienia ich miłości i wytrwałości?

W 2025 r. emeryci pokrzywdzeni waloryzacją 9,49% subkonta ZUS. W 2026 r. nie będzie lepiej

Przez lata konto główne w ZUS miało wyższą waloryzacją (np. 14,41% w 2025 r.) niż subkonto ZUS (np. 9,49% w 2025 r.). Sejm zajmie się propozycją zrównania tych wartości i to wstecznie (aż od 2014 r.). To są spore pieniądze. Propozycja obywatela jest uczciwa, ale należy ocenić szanse jej przeprowadzenia przez parlament na 0%. Ta petycja obywatela będzie procedowana przez odpowiednią komisję, ale konkluzja będzie najpewniej taka „Niestety, nie ma na to pieniędzy w budżecie”.

Krótszy czas pracy w Polsce. Ministerstwo ujawniło pierwsze dane z pilotażu

W trakcie pierwszego tygodnia od rozpoczęcia pilotażu skrócenia czasu pracy do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęło 150 kompletnych wniosków od pracodawców, którzy chcieliby wziąć udział w programie. Kolejne są w trakcie przygotowywania.

Duże zmiany w Karcie Nauczyciela od września 2025 r. M.in. godziny ponadwymiarowe, nagrody, odprawy ochrona przedemerytalna. Prezydent podpisał nowelizację

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.

REKLAMA

Sprzedaż spadku z problemami. Notariusze ostrzegają przed pułapkami w nowych przepisach. Czy będą odmawiać sporządzania aktów notarialnych?

Kolejna nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, choć w założeniu ma ograniczyć biurokrację, w praktyce może prowadzić do licznych problemów interpretacyjnych – ostrzegają notariusze z Izby Notarialnej w Poznaniu. Chodzi o ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie 20 sierpnia 2025 r.

Poczta Polska wstrzymuje przyjmowanie paczek do USA od 25 sierpnia 2025 r. Powodem są nowe amerykańskie cła

Ze względu na wejście w życie 29 sierpnia amerykańskich ceł, Poczta Polska od poniedziałku czasowo wstrzymuje przyjmowanie przesyłek do USA zawierających towary - poinformował 22 sierpnia operator. Możliwe będzie wysyłanie m.in. korespondencji i dokumentów.

REKLAMA