REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest zapis naddziałowy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Czym jest zapis naddziałowy?/ fot. Fotolia
Czym jest zapis naddziałowy?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zapis może być poczyniony również na rzecz spadkobiercy ustawowego lub testamentowego bez obowiązku zaliczenia go na poczet udziału w spadku – wtedy mamy do czynienia z testamentowym zapisem naddziałowym. Od tego rodzaju zapisu naddziałowego trzeba odróżnić ustawowy zapis naddziałowy, który stanowi specjalne uprawnienie małżonka spadkodawcy. 

Spadkodawca może w testamencie (tylko) poprzez odpowiednie rozporządzenie zobowiązać spadkobiercę testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej, oznaczonej przez spadkodawcę osoby (zapisobierca). Zapis stanowi więc możliwość rozdysponowania poszczególnych składników majątków przez spadkobiercę ponieważ przedmiotem zapisu mogą być dowolne przedmioty i prawa majątkowe.

REKLAMA

Polecamy : Poradnik Gazety Prawnej 9/18 Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Testamentowy zapis naddziałowy

REKLAMA

Zapis może zostać poczyniony na rzecz konkretnie oznaczonej osoby. Warto przy tym zaznaczyć, że zapisobiercą nie może być każdy, bowiem przy ocenie zdolności do zapisobrania uwzględnia się te same kryteria co w przypadku oceny zdolności do dziedziczenia. Zapisobiercą może być osoba fizyczna, o ile żyje w chwili otwarcia spadku (tj. chwili śmierci spadkodawcy), a także osoba prawna, o ile istnieje w chwili otwarcia spadku.

Z powyższego wynika, że zapis może być ustanowiony np. na rzecz członków rodziny, przyjaciół, fundacji charytatywnej itd. Zapis może być również ustanowiony na rzecz spadkobiercy testamentowego lub ustawowego  bez obowiązku zaliczenia go na poczet udziału w spadku– wtedy mamy do czynienia z tzw. testamentowym zapisem naddziałowym.

Jeżeli jedynym spadkobiercą zostanie osoba, na rzecz której spadkodawca ustanowił zapis naddziałowy, zapis ten wygaśnie ze względu na połączenie uprawnienia i obowiązku w jednej osobie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustawowy zapis naddziałowy

Ustawowy zapis naddziałowy różni się od swojego testamentowego odpowiednika przede wszystkim tym, że służy on zabezpieczeniu interesów przede wszystkim małżonka spadkodawcy. Ustawowy zapis naddziałowy został uregulowany w art. 939 Kodeksu cywilnego.  Przepis ten stanowi:

Art. 939. § 1. Małżonek dziedziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami, wyjąwszy zstępnych spadkodawcy, którzy mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, może żądać ze spadku ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. Do roszczeń małżonka z tego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy o zapisie zwykłym.

§ 2. Uprawnienie powyższe nie przysługuje małżonkowi, jeżeli wspólne pożycie małżonków ustało za życia spadkodawcy.

REKLAMA

Małżonek może żądać ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. Wynika z tego, że przedmioty te nie mogą należeć się małżonkowi z tytułu jego udziału w spadku uzyskanego w drodze dziedziczenia ustawowego.

 Małżonek uzyskuje roszczenie skierowane do spadkobierców w zbiegu, z którymi dziedziczy. Aby jednak zaistniała możliwość wysunięcia wskazanego roszczenia muszą wystąpić następujące przesłanki:

  1. w chwili otwarcia spadku musiał istnieć związek małżeński – nie tylko formalnie, ale i faktycznie tzn. między małżonkami nie mogło dojść do rozpadu wspólnego pożycia małżonków. Oznacza to, że faktyczna separacja uniemożliwia wysunięcie roszczenia.
  2. małżonek dziedziczy w zbiegu z innymi spadkobiercami, którzy jednak nie są zstępnymi spadkodawcy, którzy zamieszkiwali z nim w chwili śmierci (a więc dziedziczy wespół z rodzicami spadkodawcy, rodzeństwem lub zstępnymi rodzeństwa).

Z ustawowego zapisu naddziałowego nie mogą korzystać małżonek:

  • uznany za niegodnego;
  • wyłączony od dziedziczenia na podstawie art. 940 k.c.;
  • wyłączony od dziedziczenia ustawowego (np. na skutek orzeczenia prawomocnej separacji);
  • który ma jedynie roszczenie o zachowek.

Możliwość wysunięcia roszczenia jest wyłączona także w przypadku gdy małżonek dziedziczy na podstawie ustawy w zbiegu z zstępnymi spadkodawcy, którzy mieszkali razem z nim w chwili jego śmierci.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA