Tematy - Prawo - Dozór, Oskarżony - INFOR.PL

Co do zasady, osoba uprawniona do wzięcia udziału w czynności procesowej, powinna zostać zawiadomiona o jej czasie i miejscu. W jakiej formie powinno to nastąpić? Jakie są konsekwencje niezawiadomienia?

Kodeks postępowania karnego to ustawa, która reguluje postępowanie przed sądami w sprawach karnych. Obecna ustawa została uchwalona 6 czerwca 1997 roku.

Orzeczenie zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do wszczęcia lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony przed sądem polskim.

Niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa, ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, którego nie postanowiono wydać, w razie popełnienia przez niego za granicą przestępstwa, do którego ścigania Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana na mocy umowy międzynarodowej, lub przestępstwa określonego w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzonym w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

Tymczasowe aresztowanie to jeden ze środków zapobiegawczych, stosowany w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Wyjaśnienia oskarżonego to szczególny dowód w postępowaniu karnym. Dotyczą one przedmiotu sprawy, a także stanowią środek obrony oskarżonego. Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia; może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć. Obecny przy czynnościach dowodowych oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

Za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Obrona obligatoryjna to sytuacje przewidziane przez Kodeks postępowania karnego, w których oskarżony musi mieć obrońcę.

Jeżeli oskarżony, w stosunku do którego wydano postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, ukrywa się, sąd lub prokurator może wydać postanowienie o poszukiwaniu go listem gończym. Jeżeli postanowienie o tymczasowym aresztowaniu nie było wydane, można postanowienie takie wydać bez względu na to, czy nastąpiło przesłuchanie podejrzanego.

Ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą.

Poza prawami wynikającymi z zasad demokratycznego państwa prawa, podejrzany ma również liczne obowiązki wpływające na jego sytuację procesową.

Niezawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przestępstwa jest karalne. Nie dotyczy to jednak wszystkich przestępstw, a tylko tych wyróżnionych w art. 240 kodeksu karnego. Jakie to przestępstwa? Jaka kara grozi za niezawiadomieniu o ich popełnieniu?

W toku postępowania karnego oskarżonemu (oraz podejrzanemu) przysługuje prawo do obrony, którego jednym z przejawów jest prawo do ustanowienia obrońcy. Wskazany obrońca może pochodzić z wyboru oskarżonego (podejrzanego) czyli być ustanowionym do prowadzenia sprawy na podstawie jego indywidualnej umowy z oskarżonym (podejrzanym) lub może być ustanowiony dla oskarżonego przez sąd (jest to tzw. „obrońca z urzędu”). Istnieje określony katalog sytuacji kiedy oskarżony może mieć przyznanego obrońcę z urzędu.

Przepisy procedury karnej ustanawiają szereg ograniczeń dotyczących możliwości wniesienia kasacji. Związane są one z udziałem strony w postępowaniu sądowym, rodzajem wydanego wyroku sądowego, a także wymogami formalnymi, które muszą być spełnione, aby kasacja była skutecznie wniesiona.

Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który przysługuje stronom od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji do Sądu Najwyższego. Mogą ją wnieść podmioty wskazane w art. 521 Kodeksu postępowania karnego od każdego prawomocnego orzeczenia sądowego.

Kasacja nadzwyczajna to kasacja wnoszona na podstawie przepisu art. 521 Kodeksu postępowania karnego. Kasację nadzwyczajną może wnieść Rzecznik Praw Obywatelskich, Prokurator Generalny oraz Naczelny Prokurator Wojskowy. Kasację nadzwyczajną uprawnione podmioty mogą wnieść zarówno z własnej inicjatywy, jak i na wniosek stron.

Wznowienie postępowania karnego jest drugim (obok kasacji) nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie. Co do zasady wznowienie postępowania następuje na wniosek strony, ale ustawa przewiduje możliwość podjęcia postępowania również z urzędu.

Kasacja jako nadzwyczajny środek zaskarżenia nie może być traktowana jako środek uruchamiający „trzecią instancję” sądową. Kasacja to środek o charakterze wyjątkowym. Kasacja może być wniesiona tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 Kodeksu postępowania karnego lub innego rażącego naruszenia prawa, jeśli mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.

Rozpoznanie wniosku o wznowienie postępowania następuje co do zasady w sądzie wyższej instancji nad tym, który orzekał jako ostatni w sprawie. Należy wskazać, iż aby wniosek taki był przyjęty musi on spełniać określone wymogi formalne. Rozpatrzenie wniosku następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym.

Wyrok sądu wydawany w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej jest kluczowym rozstrzygnięciem zapadającym w postępowaniu karnym. Należy wskazać, iż przepisy procedury karnej przewidują kilka sytuacji procesowych, w których zapada wyrok. Różny może być przedmiot wyrokowania. W związku z powyższym należy przedstawić klasyfikację rodzajów wyroków zapadający w postępowaniu karnym.

Przepisy procedury karnej zawierają zamknięty katalog podstaw wznowienia postępowania karnego. Z podstawami wznowienia wiąże się tzw. kierunek wznowienia postępowania.

Oskarżony w stosunku do którego ustawa nie przewiduje obowiązku posiadania obrońcy, (tzw. obrony obligatoryjnej) a którego nie stać na wyznaczenie adwokata z wyboru może wystąpić do sądu o wyznaczenie adwokata z urzędu jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Uwaga ta dotyczy również strony, której nie stać na ustanowienie w sprawie pełnomocnika. Należy podkreślić, iż niezależnie od sposobu jego umocowania obrońca lub pełnomocnika zawsze mają obowiązek dołożenia należytej staranności w prowadzeniu danej sprawy.

W zależności od etapu postępowania karnego istnieją różne uregulowania dotyczące konieczności sporządzenia przez sąd uzasadnienia wyroku i doręczenia go stronie. Najważniejszą regułą, którą należy znać jest to, iż co do zasady wyrok sądu zapadły w pierwszej instancji będzie uzasadniony i doręczony stronie tylko wówczas, gdy strona złoży o to wniosek w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku. Ostrożność procesowa nakazywałaby stronie zawsze składanie takiego wniosku, co pozwoli uniknięcia przykrych sytuacji procesowych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby wyznaczono mu obrońcę z urzędu. Powinien jednak wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

Obrońca ustanowiony z urzędu ma obowiązek podejmowania czynności procesowych na rzecz swojego klienta aż do prawomocnego zakończenia postępowania. Może on przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego, a jego udział w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego.

Warunkowe zawieszenie kary to także pewna uciążliwość dla skazanego. Sąd bowiem zawieszając wykonanie kary może nałożyć na sprawcę wiele obowiązków oraz grzywnę. Sprawca natomiast musi stosować się do wyznaczonych przez sąd reguł inaczej może być orzeczone wobec niego wykonanie kary.

Zgodnie z przepisami prawa pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz wymiar kary dla małoletniego kształtuje się w sposób odmienny niż wobec „dorosłych” sprawców. Odpowiedzialność ta jest z reguły łagodniejsza.

Prowokator to specyficzna odmiana podżegacza. Kodeks karny przewiduje jednak surowszą odpowiedzialność karną dla prowokatora. Nie może on bowiem korzystać ze wszystkich dobrodziejstw jakie ustawa przewiduje dla podżegacza.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zakładający, iż po odbyciu całego wyroku w więzieniu skazani za pedofilię zostaną objęci dozorem elektronicznym. To już kolejna planowana regulacja mająca na celu zaostrzenie przepisów dotyczących przestępstw seksualnych wobec dzieci. Pierwsze ważne zmiany w tym zakresie wprowadziła tzw. „duża nowelizacja kodeksów karnych”, która weszła w życie 8 czerwca 2010 r.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zastosować dozór elektroniczny wobec sprawców przestępstw o charakterze seksualnym na szkodę małoletnich. Monitoringiem zostaliby objęci skazani po odbyciu całości kary.

Według planów Ministerstwa Sprawiedliwości od 2012 roku system dozoru elektronicznego będzie uruchomiony w całym kraju. Obejmie tez stadionowych chuliganów.

Dozór elektroniczny jest alternatywną karą w stosunku do kary pozbawienia wolności. Nowelizacja ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego zakłada, że dozorem zostaną objęte osoby skazane na karę do roku pozbawienia wolności.

Przyjęty został projekt ustawy o zmianach w wykonywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Jego głównym założeniem jest możliwość objęcia dozorem elektronicznym szerszego grona osób spośród skazanych.

Czas i sposób wykonania nałożonych na sprawcę obowiązków z art. 72 k.k. (obowiązki próby) sąd określa po wysłuchaniu skazanego. Nałożone na sprawcę obowiązki mają służyć realizacji celów kary, ale nie mogą stanowić dla sprawcy nadmiernej dolegliwości, nie mają utrudnić mu życia.

Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności sąd może w okresie próby oddać skazanego pod dozór. Jego celem nie jest jednak zwiększenie dolegliwości poprzez ograniczenie wolności skazanego.

Postępowanie przyspieszone to szczególny tryb postępowania w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, który posiada swoje odrębne uregulowania procesowe. Stosuje się go do sprawców ujętych na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia i niezwłocznie doprowadzonych do sądu.

Błąd co do faktu jest jedną z okoliczności wyłączających winę oskarżonego.

Nie zawsze sprawca przestępstwa będzie odpowiadał za popełniony czyn. Zdarza się bowiem, że nie można przypisać mu winy lub wina z mocy przepisów prawa jest wyłączona.

Kurator organizuje i prowadzi działania mające na celu pomoc skazanemu w społecznej readaptacji, to znaczy - ma pomóc wrócić skazanemu na zgodną z prawem drogę życia.

Skazany, który został oddany pod dozór kuratora , czy to z powodu przedterminowego zwolnienia czy z powodu wyroku karnego i orzeczonej kary pozbawienia wolności w zawieszeniu - obowiązany jest do przestrzegania obowiązków ustanowionych przez sąd na okres próby lub związanych z dozorem.

W postępowaniu karnym strony zabierają głos w ściśle określonej kolejności. Kolejność te reguluje kodeks postępowania karnego.

Każda sprawa musi być rozpatrzona przez właściwy sąd. Sąd musi być właściwy rzeczowo oraz miejscowo. Wszystkie te kwestie reguluje kodeks postępowania karnego.

Podstawowym warunkiem zastosowania tymczasowego aresztowania jest istnienie niemal pewności, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Oskarżony w toku postępowania przed sądem ma w zasadzie takie same prawa i obowiązki jak podejrzany w postępowaniu przygotowawczym.

Dozór, Oskarżony

Czym jest zawiadomienie o terminie rozprawy?

Kodeks postępowania karnego

Jakie są skutki ukarania za granicą (art. 114)

Zasada represji wszechświatowej (art. 113)

Tymczasowe aresztowanie

Wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżyciel posiłkowy

Oskarżony

Obrona obligatoryjna

List gończy

Przestępstwo popełnione za granicą (art. 109)

Prawa i obowiązki podejrzanego

Czy niezawiadomienie o przestępstwie jest karalne?

Komu przysługuje obrońca z urzędu?

Kiedy nie możemy wnieść kasacji?

Procedura wniesienia kasacji

Czym charakteryzuje się kasacja nadzwyczajna?

Wznowienie postępowania – ogólna charakterystyka

Kiedy można wnieść kasację?

Kto rozpoznaje wniosek o wznowienie postępowania?

Rodzaje wyroków

Jakie są podstawy wznowienia postępowania karnego?

Kiedy należy mi się obrońca z urzędu?

Kiedy oskarżony otrzyma wyrok z uzasadnieniem?

Komu przysługuje prawo do obrońcy z urzędu?

Jakie są kompetencje obrońcy z urzędu?

Obowiązki przy warunkowym zawieszeniu kary

Jak za przestępstwa odpowiada małoletni?

Jak wygląda odpowiedzialność karna prowokatora?

Skazani za pedofilię pod dozorem elektronicznym

Dozór elektroniczny dla pedifilów

System dozoru elektronicznego w całym kraju

Kogo obejmie dozór elektroniczny?

Szerszy dostęp do odbywania kary poza zakładem karnym

Obowiązki skazanego w okresie próby art. (74)

Dozór w okresie próby (art. 73)

Postępowanie przyspieszone

Co to jest błąd co do faktu?

Kiedy może dojść do wyłączenia winy oskarżonego?

Jakie obowiązki ma kurator wobec skazanego?

Jakie obowiązki ma skazany wobec kuratora?

Głosy stron

Właściwość sądu w sprawach karnych

Tymczasowe aresztowanie oskarżonego

Prawa i obowiązki oskarżonego