Tematy - Prawo - Sędzia, Konstytucja - INFOR.PL

Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by kwestię wieku emerytalnego sędziów i prokuratorów rozstrzygała osobna ustawa. Przedstawiciele tych zawodów później przechodziliby w stan spoczynku dopiero od 2013 r.

Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które weszły w życie w marcu 2012 r. oraz ostatnio opublikowanego orzecznictwa Trybunały Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż wpis na listę radców prawnych bez odbywania aplikacji nie narusza Konstytucji.

Problem nie leży w samych zapisach umowy ACTA, ale w dotychczasowej praktyce implementowania do polskiego prawa regulacji dotyczących telekomunikacji i internetu. Ograniczenie wolności w internecie?

Ponowne zasady wykorzystania informacji publicznej oraz ograniczenie dostępu ze względu na ważny interes gospodarczy kraju – takie nowości wprowadziła nowelizacja ustawy o dostępie do informacji publicznej. Nowela weszła w życie 29 grudnia 2011 r.

Przepisy karnoprocesowe wprowadzają instytucję wyłączenia sędziego. Sędzia może zostać wyłączony z orzekania w dwóch przypadkach.

Uchwała Rady Państwa wprowadziła z dniem 13 grudnia 1981 r. stan wojenny z polecenia Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON). Zarówno wydanie dekretów, jak i powołanie WRON było niezgodne z ówczesnym prawem.

Konstytucja gwarantuje każdemu prawo do rozpatrzenia sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd. Urzeczywistnieniem tego prawa w procedurze karnej jest instytucja wyłączenia sędziego. Jej istota polega na tym, że jeżeli zachodzą okoliczności, które stanowią (lub mogą stanowić) naruszenie bezstronności lub niezawisłości sędziowskiej dany sędzia zostaje z mocy prawa wyłączony i na jego miejsce wstępuje inny sędzia.

Gwarancja bezstronnego i niezawisłego sądu wynikająca z Konstytucji RP znajduje odzwierciedlenie w mechanizmie wyłączenia sędziego z powodu wystąpienia okoliczności, które naruszyłyby wskazane gwarancje konstytucyjne.

11 listopada przypada Narodowe Święto Niepodległości. Spory o akt założycielski II RP nie zostały jednak rozstrzygnięte. Problemów z rocznicą 11 listopada nie mieli Polacy z okresu międzywojennego, którzy tego dnia po prostu nie świętowali.

Ministerstwo Sprawiedliwości ustaliło limit punktów na aplikację ogólną. Kandydaci w pierwszym terminie będą musieli udzielić przynajmniej 120 poprawnych odpowiedzi.

Dnia 1 września 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, która wprowadziła zmiany w zakresie działalności legislacyjnej Rady Ministrów (dalej również „Rząd”), mające związek z lobbingiem politycznym.

10 sierpnia 2011 r. upłynął termin do składania przez kandydatów wniosków o dopuszczenie do egzaminów wstępnych na aplikacje: adwokacką, radcowską, notarialną oraz komorniczą. Egzaminy wstępne odbędą się w sobotę 24 września 2011 r. o godzinie 11.00, równocześnie na terenie całego kraju.

Zasadą jest, że polskie obywatelstwo nabywa dziecko, którego oboje rodzice są obywatelami Polski bądź jedno z nich jest, a drugie nie ma określonego obywatelstwa. Czy jednak istnieje możliwość zrzeczenia się obywatelstwa?

Naruszenie zasad legalizmu, wolności słowa i wolności rozpowszechniania informacji zarzucił przepisom Kodeksu wyborczego Trybunał Konstytucyjny. Za niekonstytucyjne uznał m.in. dwudniowe wybory.

Bezpośrednio ideą sądowego uzasadnienia wydanego wyroku jest wyjaśnienie przez sąd motywów, argumentów, jakimi kierował się wydając dany wyrok. Pośrednio jego celem ma być również przekonanie stron, co do jego merytorycznej słuszności.

Wyłączenie sędziego jest pewnego rodzaju uprawnieniem strony i ma zapewnić bezstronność osób biorących udział w rozpoznaniu sprawy. Wyłączenie sędziego następuje z mocy ustawy, na podstawie żądania samego sędziego lub wniosku strony postępowania.

Funkcjonariusz publiczny, który działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego ponosi odpowiedzialność karną. Kim jest funkcjonariusz publiczny? Jakie są konsekwencje nadużycia przez niego władzy?

Obrady rady powiatu są jawne i dostępne dla wszystkich obywateli. Dlatego jednym z obowiązków organów samorządu terytorialnego jest zapewnienie warunków, które umożliwią jak najpełniejsze skorzystanie osobom zainteresowanym z ich uprawnienia.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Nie w każdej sprawie może decydować każdy sędzia. Są takie sytuacje, w których sędzia z mocy prawa jest wyłączony od orzekania w sprawie. Jakie to sprawy?

Trybunał Konstytucyjny sprawuje kontrolę nad zgodnością ustaw i innych aktów, które obowiązują w naszym systemie prawnym, z Konstytucją. Przejawem tej kontroli jest m.in. rozpoznawanie skarg konstytucyjnych.

Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpatruje skargi międzypaństwowe, a także indywidualne. Skargę indywidualną może złożyć każdy, czyje prawa i wolności wynikające z Konwencji zostały naruszone. Jakie wymogi musisz spełnić, aby Trybunał zajął się Twoją sprawą?

Europejski Trybunał Praw Człowieka został powołany w celu ochrony praw i wolności człowieka. Skargi mogą składać zarówno państwa, jak i obywatele indywidualnie.

Europejski Trybunał Praw Człowieka został powołany w Konwencji o ochronie podstawowych praw i wolności 4 listopada 1950 roku. Jaka jest struktura Trybunału? Jakimi sprawami się zajmuje?

Istnieje możliwość wyłączenia sędziego od orzekania w konkretnej sprawie, by do tego doszło muszą jednak zajść specjalne okoliczności.

Nie każdy sędzia może orzekać w Twojej sprawie. Istnieje instytucja wyłączenia sędziego, która ma na celu niedopuszczenie do sytuacji, w której
w sprawie orzeka sędzia związany ze sprawą lub osobą, której ona dotyczy.

Trybunał Konstytucyjny uznał, iż dekrety wprowadzające stan wojenny w 1981 r. były niezgodne z ówczesną Konstytucją. Może mieć to znaczenie dla osób poszkodowanych.

Konstytucja jest najważniejszym aktem prawnym w demokratycznym państwie, regulującym podstawowe zasady funkcjonowania państwa, a także prawa oraz obowiązki obywateli.

Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych odpowiada na wątpliwości Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka co do poprawności pytań testowych z dodatkowego kolokwium poprawkowego dla pierwszorocznych aplikantów. Zakres i stopień trudności przygotowanych pytań testowych jest zgodny z programem szkolenia - czytamy w piśmie skierowanym do fundacji.

Immunitet jest instytucją prawną, polegającą na wyłączeniu określonej osoby od stosowania wobec niej wybranych przepisów prawnych. Osoba posiadająca immunitet nie musi przestrzegać przepisów, do przestrzegania których zobowiązane są pozostałe osoby.

Skarga konstytucyjna to taki środek prawny, który pozwala osobie uprawnionej dochodzić swoich praw i wolności zagwarantowanych w Konstytucji przed Trybunałem Konstytucyjnym. Co zrobić, aby nasza skarga była ważna?

W polskim prawie wyróżnia się trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych: stan wyjątkowy, stan wojenny i stan klęski żywiołowej. Jakie są zasady ich wprowadzania?

Rzecznik Praw Obywatelskich, powołany na podstawie Konstytucji RP i ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, to organ, którego zadaniem jest ochrona naszych praw i wolności. Jakie działania może w tym celu podejmować?

Rzecznik Praw Obywatelskich to organ powołany na podstawie Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz ustawy z 15 lipca 1987 roku o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Jak jest powoływany? W jakich sytuacjach może zostać odwołany?

Prawo do sądu zostało zagwarantowane w art. 45 Konstytucji. Jakie szczegółowe uprawnienia wynikają z tak ogólnie sformułowanego prawa? Czy prawo do sądu może zostać ograniczone?

Trybunał Konstytucyjny jest organem władzy sądowniczej, powołanym do badania zgodności z Konstytucją aktów normatywnych i umów międzynarodowych oraz wykonywania innych zadań określonych w Konstytucji.

Stan nadzwyczajny może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające (są to stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej). Może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.

Skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych aktach normatywnych, w tym również na straży realizacji zasady równego traktowania. W sprawach o ochronę wolności i praw człowieka i obywatela Rzecznik bada, czy wskutek działania lub zaniechania organów, organizacji i instytucji, obowiązanych do przestrzegania i realizacji tych wolności i praw, nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej.

Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej oraz kieruje administracją rządową. Do niej należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

Trybunał Stanu to organ władzy sądowniczej, który egzekwuje odpowiedzialność najwyższych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania.

Skład sądu to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Skład sądu w postępowaniu karnym to liczba sędziów, którzy orzekają w danej sprawie.

Wyłączenie sędziego dotyczy sytuacji, w której sędzia zostaje odsunięty od orzekania w danej sprawie.

Akt normatywny to tekst, który zawiera normy prawne – sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów.

Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad samorządem powiatowym. Jednym z uprawnień premiera w tym zakresie jest możliwość wnioskowania o zawieszanie organów samorządu powiatowego. Regulacje w tym zakresie zawiera art. 83 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o notariacie. Propozycja zakłada wprowadzenie jawności postępowania dyscyplinarnego wobec notariuszy.

Sędzia, Konstytucja

Reforma emerytalna: co z sędzią i prokuratorem?

Prawne podsumowanie marca 2012

Ustawa o radcach prawnych zgodna z Konstytucją

Głos eksperta: czy ACTA zagraża naszej wolności?

Nowe zasady przy informacjach publicznych

Problem wyłączenia sędziego

Stan wojenny z 1981 r.

Wyłączenie sędziego z urzędu

Procedura wyłączenia sędziego

11 listopada

Aplikacja ogólna 2011: limit punktów ustalony

Zmiany w działalności lobbingowej

Rekordowa liczba chętnych na aplikacje prawnicze 2011

Jak zrzec się obywatelstwa?

TK: dwudniowe wybory są niekonstytucyjne

Uzasadnienie wyroku - termin, treść i zaskarżenie

Czy możliwe jest wyłączenie sędziego?

Kiedy urzędnik zostanie skazany za nadużycie władzy?

Czy posiedzenia rady powiatu są dostępne dla wszystkich?

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?

Czy każdy sędzia może orzekać w mojej sprawie?

Co to jest Trybunał Konstytucyjny?

Jakie wymogi należy spełnić składając skargę do ETPC?

Kto może złożyć skargę do ETPC?

Jak działa Europejski Trybunał Praw Człowieka?

Kiedy jest możliwe wyłączenie sędziego z postępowania?

Prawo do rozpoznania sprawy przez niezależny i niezawisły sąd

TK: dekrety wprowadzający stan wojenny niezgodny z Konstytucją

Konstytucja

Dziekan OIRP w sprawie dodatkowego kolokwium poprawkowego dla aplikantów

Immunitet

Jakie warunki należy spełnić, aby skarga konstytucyjna była ważna?

Wprowadzanie stanów nadzwyczajnych w Polsce

Jakie działania może podjąć RPO w obronie naszych praw?

Jak jest powoływany i odwoływany Rzecznik Praw Obywatelskich?

Prawo do sądu w Konstytucji

Trybunał Konstytucyjny

Stany nadzwyczajne

Skarga konstytucyjna

Samorząd terytorialny

Rzecznik Praw Obywatelskich

Rada Ministrów

Trybunał Stanu (TS)

Skład sądu [w postępowaniu cywilnym]

Skład sądu [w postępowaniu karnym]

Wyłączenie sędziego [w postępowaniu cywilnym]

Wyłączenie sędziego [w postępowaniu karnym]

Akt normatywny

Kiedy premier może rozwiązać radę powiatu?

Dyscyplinarka wobec notariuszy będzie jawna