Zwrot kosztów dla świadka

Obowiązek stawiennictwa

Ten, kto został wezwany przez sąd do stawienia się na rozprawie, ma bezwzględny obowiązek stawiennictwa.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo świadek może zostać ukarany grzywną. Po ponownym wezwaniu, sąd może nawet zarządzić jego przymusowe sprowadzenie. Świadek ma możliwość uchylenia się od kary grzywny, jeśli w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, usprawiedliwi swoje niestawiennictwo.

Świadkowi grozi również kara grzywny za nieuzasadnioną odmowę zeznań, w sytuacji, gdy stawi się on na rozprawie, na wezwanie organu. Prawo do odmowy zeznań w charakterze świadka, mają bowiem tylko świadkowie będący osobami bliskimi dla stron (małżonkowie, wstępni, zstępni, rodzeństwo, powinowaci w tej samej linii lub stopniu oraz osoby pozostające ze stronami w stosunku przysposobienia). Świadek ma również prawo odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, gdy odpowiedź ta mogłaby narazić go, bądź też jego bliskich, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową. Może również dojść do sytuacji, w której świadek będzie zobowiązany do zwrotu stronie poniesionych przez nią kosztów, w wyniku jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa lub nieusprawiedliwionej odmowy składania zeznań.

Zobacz również: Odmowa składania zeznań w postępowaniu karnym

Konsekwencje, jakie ciążą na świadku za niedopełnienie obowiązku stawienia się na rozprawie na wezwanie sądu, muszą być świadkowi wskazane w wezwaniu. Podobnie jest z prawami  świadka takimi jak prawo  do żądania zwrotu wydatków koniecznych, związanych ze stawiennictwem do sądu, oraz żądania wynagrodzenia za utratę zarobku.

Koszty podróży i utracone zarobki

W związku z powyższym, świadkowi przysługuje prawo do zwrotu kosztów poniesionych na podróż w celu stawiennictwa na rozprawie, zwrotu kosztów noclegu i utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowych oraz zwrotu kwoty, którą zarobiłby wówczas, gdyby obowiązek stawiennictwa na rozprawie, nie został na niego nałożony. Uzasadnione jest, iż zwrot ten, następuje do wysokości racjonalnych i celowych kosztów, co daje pewną swobodę w ocenie sądowi, ale i kosztów rzeczywiście poniesionych, co wiąże się z koniecznością udowodnienia przez świadka poniesionych wydatków. Istnieje również możliwość udzielenia przez sąd świadkowi zaliczki na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłuchania. Wówczas świadek po dokonaniu wydatków, musi się z nich rozliczyć.