Czy trzeba wystawić rachunek, żeby dostać pieniądze za zlecenie? Sprawdź, jakie są zasady.

• Czy wypłata wynagrodzenia z umowy zlecenia zależy od wystawienia rachunku?
• Czy zleceniobiorca nieprowadzący działalności gospodarczej może wystawić rachunek?
• Dlaczego wystawienie rachunku do umowy zlecenia jest potrzebne?

Czy wypłata wynagrodzenia z umowy zlecenia zależy od wystawienia rachunku?

Ustalenie wysokości wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy zlecenia należy do jej stron. Nie mają one jednak w tym zakresie pełnej dowolności – muszą uwzględniać wysokość minimalnej stawki godzinowej. Choć podstawą wypłaty należności z tytułu zawartej umowy jest najczęściej rachunek, to należy mieć świadomość, że wypłata należnego zleceniobiorcy wynagrodzenia nie jest uzależniona od jego wystawienia. W praktyce zleceniodawca często wystawia go sam i prosi zleceniobiorcę o zweryfikowanie zawartych w nim danych i podpisanie go lub prosi, by zleceniobiorca we własnym zakresie przygotował taki dokument. Zleceniobiorcy nieprowadzący działalności gospodarczej mają w związku z tym często wątpliwości, czy mają prawo do wystawienia takiego dokumentu?

Czy zleceniobiorca nieprowadzący działalności gospodarczej może wystawić rachunek?

Zasady wystawiania rachunków zostały uregulowane w przepisach ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Z art. 87 tej ustawy wynika, że jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Aby powstał obowiązek wystawienia rachunku, muszą więc być spełnione trzy warunki: nie ma obowiązku wystawienia faktury, podatnik prowadzi działalność gospodarczą, kupujący żąda wystawienia dokumentu. Pozornie może więc się wydawać, że w przypadku zleceniobiorców nieprowadzących działalności gospodarczej taki obowiązek nie powstanie właśnie z uwagi na to, że nie są przedsiębiorcami. Nie można jednak zapominać o tym, że w regulacji tej jest mowa o działalności w rozumieniu Ordynacji podatkowej, a więc każdej działalności zarobkowej w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, w tym wykonywania wolnego zawodu, a także każdej innej działalności zarobkowej wykonywanej we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców (art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej). Jak z tego wynika, definicja działalności gospodarczej zawarta w tej ustawie jest bardzo szeroka i z całą pewnością obejmuje także działalność zleceniobiorców. W konsekwencji, jeśli zleceniodawca zażąda wystawienia rachunku z tytułu wykonanej umowy, zleceniobiorca ma obowiązek go wystawić.

Dlaczego wystawienie rachunku do umowy zlecenia jest potrzebne?

Jak już wskazano, wypłata wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia nie jest uzależniona od wystawienia rachunku. Dlaczego więc zleceniodawcy go żądają? Często stosowaną praktyką jest zamieszczanie na rachunku informacji o ilości przepracowanych przez zleceniobiorcę godzin. Ta informacja ma szczególne znaczenie od czasu, gdy do umowy zlecenia znajduje zastosowanie minimalna stawka godzinowa. Jej wysokość jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponieważ ustawodawca nie nakłada na strony obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy zleceniobiorcy, a jednocześnie musi istnieć sposób na zweryfikowanie zgodności z prawem rozliczeń dokonywanych przez strony umowy, w rachunku zamieszcza się oświadczenie o ilości przepracowanych godzin. W istocie więc, rachunki te często zastępują po prostu ewidencję czasu pracy zleceniobiorców.