Niemiecki zasiłek rodzinny (Kindergeld) – rodzice po rozwodzie

Główny Urząd Statystyczny w raporcie ze stycznia 2016 roku podaje, że ponad 65 000 polskich małżeństw rocznie rozpada się w wyniku rozwodu. Podczas spraw rozwodowych opieka nad dziećmi najczęściej przypada matce (ok. 60%), w 30% przypadków opiekę nadal sprawują obydwoje rodzice, a tylko w 5% opieka nad dziećmi jest przyznawana ojcu.

Jak Familienkasse przyznaje zasiłek w przypadku rozwodu?

Jeśli podczas rozwodu sąd przyznał takie samo prawo do opieki obydwojgu rodzicom, to każdy z nich ma prawo ubiegać się o zasiłek rodzinny Kindergeld. W sytuacji gdy wniosek złoży zarówno matka, jak i ojciec dziecka, niemiecka Kasa Świadczeń Rodzinnych (Familienkasse) może wydać decyzję, w której każdy z nich będzie otrzymywać po 50% wartości świadczenia (czyli np. 96 euro w przypadku 2017 roku). Nie mniej jednak urząd niechętnie stosuje takie rozwiązanie i w swojej komunikacji zachęca, aby pełne świadczenie pobierał tylko jeden z rodziców. 

Kwestia pobierania zasiłku przez rozwiedzionych rodziców jest dużo łatwiejsza w sytuacjach, gdy cała rodzina przebywa w Niemczech.

Natomiast jeśli dziecko i jeden z rodziców mieszkają w innym państwie należącym do Unii Europejskiej, poza granicami Niemiec, przyznawanie świadczenia jest dużo bardziej skomplikowane. Wtedy oprócz niemieckich przepisów, na równi są stosowane wewnętrzne przepisy kraju, w którym przebywają dzieci – dlatego często zdarza się, że polskie Ośrodki Pomocy Społecznej kontaktują się z niemiecką Kasą Świadczeń Rodzinnych, żeby kompleksowo przeanalizować sytuację danej rodziny i ustalić jej prawo do zasiłku.  Taką samą praktykę stosuje również Familienkasse przesyłając prośby o dokładny raport w sprawie sytuacji rodziny do instytucji takich jak MOPS, kuratoria czy sądy.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Który z rodziców powinien starać się o Kindergeld?

Jeszcze jakiś czas temu regułą było, że ten z rodziców, który był zatrudniony w Niemczech i posiadał tam nieograniczony obowiązek podatkowy miał pierwszeństwo przy wnioskowaniu o zasiłek rodzinny. Jednak bardzo często zdarzało się, że wnioskodawca, który otrzymywał świadczenie, nie przekazywał środków na wychowanie i edukację dzieci, a przeznaczał na własne cele lub traktował jako środki na pokrycie alimentów zasądzonych podczas rozwodu.

Doniesienia o takich sytuacjach spowodowały, że niemiecki rząd postanowił zmienić kryteria przyznawania świadczenia. Od 2016 roku zostały zmienione i wprowadzone nowe formularze i zaświadczenia, które należy dostarczyć do urzędu razem z wnioskiem, jeśli rodzice dziecka nie są ze sobą w związku małżeńskim. Zmiany mają ograniczyć niewłaściwe korzystanie z Kindergeld i sprawić, że środki wypłacane przez Familienkasse rzeczywiście będą pokrywać koszty związane z utrzymaniem dzieci.

Wprowadzone zmiany skomplikowały dotychczasowy proces wnioskowania o zasiłek, szczególnie w kwestii ustalenia który z rodziców powinien zostać wnioskodawcą o świadczenie, tak aby urząd nie miał zastrzeżeń co do słuszności jego pobierania.