Tematy - Encyklopedia prawa, Prawo karne - INFOR.PL

Prawo do legalnego zatrzymania osoby mają z reguły organy ścigania. W wyjątkowych przypadkach art. 243 Kodeksu postępowania karnego pozwala na dokonanie zatrzymania przez obywatela. Jest to tzw. obywatelskie zatrzymanie.

Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni zwany też „lekkim uszczerbkiem”, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli sprawca czynu działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Stronami postępowania karnego, co do zasady, są oskarżony oraz prokurator. W wyjątkowych sytuacjach w roli oskarżyciela może wystąpić również pokrzywdzony. Będzie miało to miejsce, gdy wniesie subsydiarny akt oskarżenia lub włączy się do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które weszły w życie w czerwcu 2011 r. oraz ostatnio opublikowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Przestępstwo stalkingu popełnia każdy, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność. Karą, która grozi za popełnienie powyższego przestępstwa, jest kara pozbawienia wolności do lat 3.

Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które weszły w życie w maju 2011 r. oraz ostatnio opublikowanego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Rada Ministrów gotuje się do walki z łamiącymi prawo wpisami na forach internetowych – czytamy w „Dzienniku Gazecie Prawnej”. Wszystko w ramach specjalnego rozporządzenia, które ma ustalić jasne zasady blokowania i usuwania nielegalnych treści.

Na pewno słyszałaś o handlu ludźmi. Jest to proceder, który polega na kupnie i sprzedaży istot ludzkich w celu ich wykorzystania seksualnego i/lub ekonomicznego.

Zgodnie z przepisami znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, sąd polski orzekając w kwestii wykonania europejskiego nakazu aresztowania może obniżyć karę więzienia orzeczoną przez sąd zagraniczny, jeśli ta przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia w prawie polskim.

8 maja wejdzie w życie nowelizacja ustaw karnych w zakresie stosowania wyroków skazujących wydanych w krajach UE.

Dnia 8 maja 2011 r. weszła w życie przeważająca część przepisów nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2011 r. Nr 48, poz. 245, dalej „nowelizacja”), które wprowadzają istotne zmiany w Kodeksie karnym oraz Kodeksie postępowania karnego i w tym zakresie będą przedmiotem niniejszej publikacji.

Coraz częstszym problemem stają się fałszywe alarmy bombowe. Wezwania takie najczęściej mają charakter głupiego żartu ich wykonawcy, a reakcja na takie zawiadomienie angażuje wiele służb i generuje wysokie koszty.

Rowerzysta będzie mógł pojechać po chodniku w razie złych warunków atmosferycznych. Otrzymają również szereg innych uprawnień, które mają sprawić, że będą bardziej widoczni i bezpieczni na drodze.

Problem posiadania narkotyków na własny użytek był odmiennie traktowany przez polskie sądy. Jedne podkreślały, że zakaz ich posiadania jest niezależny od celu i czasu trwania, inne zaś – że krótkotrwałe posiadanie substancji odurzających nie jest czynem zabronionym. Jak rozstrzygnął spór Sąd Najwyższy?

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

25 lutego 2011 roku została uchwalona nowelizacja kodeksu karnego. Definiuje ona pojęcie stalkingu (uporczywego nękania) oraz określa kary i środki karne, którym będzie podlegać tego typu zachowanie.

11 marca 2011 roku weszło w życie rozporządzenie zmieniające zasady przyjęć do służby w Policji. Zmieniła się m.in. forma ogłaszania o terminie naboru oraz zakres testu z wiedzy kandydata. Wprowadzona została również możliwość ponownego ubiegania się o udział w postępowaniu kwalifikacyjnym.

W dniu 22 marca 2011r. weszły w życie przepisy zmieniające Kodeks karny oraz ustawę o Policji. Celem tych zmian było przede wszystkim wzmocnienie ochrony prawnej funkcjonariuszy publicznych, jak również wprowadzenie ochrony osób, które bez istnienia obowiązku prawnego reagują na naruszenia porządku prawnego i występują w obronie bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Skazanie bez rozprawy to instytucja procesowa będąca wyrazem tzw. konsensualnej formy zakończenia postępowania. Jej istotą jest to, iż oskarżyciel publiczny lub sam obwiniony (po złożeniu wniosku o ukaranie przez oskarżyciela publicznego) występuje do sądu z tzw. wnioskiem o skazanie bez rozprawy, który w razie uwzględnienia zostaje rozpoznany przez sąd na posiedzeniu, co naturalnie oznacza przyśpieszenie rozpoznania sprawy, a także stanowi swoiste udogodnienie dla stron procesowych.

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia wniosek o ukaranie jest surogatem (odpowiednikiem) aktu oskarżenia w postępowaniu karnym. Oznacza to, iż jego złożenie jest niezbędnym warunkiem dla uruchomienia procedury sądowego rozpoznawania sprawy, inicjuje ją.

Każdy sąd powszechny dzieli się na wydziały, które zajmują się rozpoznawaniem spraw z zakresu danej dziedziny prawa.

Do tej pory sądy w Polsce miały problem, czy za posiadanie znikomej ilości narkotyków, należy karać ich posiadacza. Wątpliwości rozwiało orzeczenie Sądu Najwyższego o dopuszczalności posiadania znikomych ilości substancji odurzających.

Wraz z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego osoby fizyczne uzyskały prawo do skorzystania z pomocy prawnej z urzędu.

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) jest państwową jednostką organizacyjną, która w systemie powszechnej opieki zdrowotnej zajmuje się finansowaniem świadczeń zdrowotnych. Środki, które NFZ przeznacza na finansowanie, pochodzą ze składek ubezpieczenia zdrowotnego.

Umowa najmu należy do kategorii umów nazwanych, a jej istotne postanowienia zostały określone w Kodeksie cywilnym w art. 659 – 692. Istotą najmu jest oddanie rzeczy do używania na czas oznaczony lub nieoznaczony.

Nieruchomość, jako rzecz będąca przedmiotem prawa, została zdefiniowana w Kodeksie cywilnym. Wyróżnia się nieruchomości gruntowe, budynkowe i lokalowe.

Niewypłacalność to stan finansowy określonego podmiotu, który na gruncie prawa upadłościowego i naprawczego, daje podstawy do ogłoszenia upadłości.

Notariusz jest osobą zaufania publicznego, która korzysta z uprawnień przysługujących funkcjonariuszom publicznym. Podstawowym zadaniem notariuszy jest zapewnienie bezpieczeństwa i pewności obrotu prawnego.

Niezgodność towaru z umową jest podstawą odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu sprzedaży konsumenckiej. Jest to termin prawa konsumenckiego.

Osoby prawne to jednostki organizacyjne, które na równi z osobami fizycznymi są podmiotami stosunków cywilnoprawnych. Osobą prawną jest również Skarb Państwa.

Osoba fizyczna to prawne określenie człowieka, jako podmiotu stosunku cywilnoprawnego. Osoby fizyczne posiadają zdolność prawną, a także po spełnieniu określonych warunków zdolność do czynności prawnych.

W przypadku sprzedaży konsumenckiej sprzedawca ma szereg obowiązków względem kupującego. Wśród nich należy przede wszystkim wyróżnić obowiązek przyjęcia i rozpatrzenia reklamacji.

Pracodawca jest stroną stosunku pracy, z którego wynikają jego prawa i obowiązki. Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy wypłata wynagrodzenia oraz przeciwdziałanie dyskryminacji.

Pracownik jest stroną stosunku pracy, z którego wynikają jego prawa, jak również obowiązki. Podstawowym uprawnieniem pracownika jest prawo do terminowego wynagrodzenia.

Pozew jest to pismo procesowe, prowadzące do wszczęcia postępowania sądowego. W treści pozwu zawarte jest skonkretyzowane żądanie powoda, domagającego się ochrony prawnej.

Przez umowę pożyczki jedna strona zobowiązuje przenieść na drugą na własność określoną ilość pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, a druga zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub rzeczy ruchomych. Umowa pożyczki należy do kategorii tzw. umów nazwanych.

Pracodawcą w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

Pracownikiem jest osoba fizyczna, która świadczy pracę na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy nie są osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna lub prawna lub też tzw. ułomna osoba prawna, która wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Rozbój jest to kwalifikowana postać kradzieży, która wiąże się z użyciem przemocy lub groźbą jej natychmiastowego użycia względem osoby pokrzywdzonej. Rozbój jest zagrożony karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.

Jest to jeden z typów małżeńskiego ustroju majątkowego. Charakteryzuje się tym, że nie występuje w nim wspólny majątek małżonków, a jedynie dwa odrębne majątki osobiste każdego z nich.

Reklamacja jest żądaniem kupującego, wynikającym z zawartej ze sprzedawcą lub usługodawcą umowy. Jest to uprawnienie przysługujące z racji nieprawidłowego wykonania umowy przez drugą stronę.

Jest to jedna z przyczyn ustania małżeństwa. Jest orzekany wyrokiem sądu na żądanie małżonków, w przypadku gdy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia.

Kodeks cywilny nie zawiera definicji ruchomości, a doktrynalna definicja rzeczy ruchomych jest zbudowana w sposób negatywny. Ruchomościami są te rzeczy, które nie są nieruchomościami.

Główne skutki przedawnienia określa art. 117 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

W regulaminie pracy ustala się organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników.

Rękojmia za wady, to odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego za wady fizyczne i prawne rzeczy sprzedanej. Kodeksowych przepisów o rękojmi nie stosuje się przy obrocie konsumenckim.

Od 19 lipca 2010 r. w ramach postępowania cywilnego możliwe jest dochodzenie roszczeń grupowo. W imieniu grupy powództwo wytoczy reprezentant grupy, który zostanie przez nich zaakceptowany.

W ramach umowy przewozu przewoźnik zobowiązuje się przewieźć, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, osoby lub rzeczy.

Encyklopedia prawa, Prawo karne

Czym jest obywatelskie zatrzymanie?

Czym jest „lekki” uszczerbek na zdrowiu?

Kiedy pokrzywdzony może wystąpić w sprawie w roli oskarżyciela?

Prawne podsumowanie czerwca 2011 r.

Stalking jest już przestępstwem

Prawne podsumowanie maja 2011 r.

Koniec łamania prawa na forach internetowych?

Czym jest handel ludźmi i praca przymusowa?

Czy kara orzeczona przez zagraniczny sąd może zostać obniżona?

Zmiany w prawie karnym

Sąd polski uwzględni orzeczenie skazujące z UE

Co grozi za wywołanie fałszywego alarmu bombowego?

Rowerzysta będzie miał więcej praw na drodze

Czy posiadanie narkotyków na własny użytek jest karalne?

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Jaka kara za uporczywe nękanie?

Nowe zasady przyjęć do służby w Policji

Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego - nowe przepisy

Ochrona prawna funkcjonariuszy publicznych - nowe przepisy

Na czym polega skazanie bez rozprawy?

Wniosek o ukaranie za wykroczenie

Jaka jest struktura sądów powszechnych?

Posiadanie narkotyków na własny użytek

Czy osoba prawna może skorzystać z pomocy prawnej z urzędu?

Narodowy Fundusz Zdrowia

Najem

Nieruchomość

Niewypłacalność

Notariusz

Niezgodność towaru z umową

Osoba prawna

Osoba fizyczna

Obowiązki sprzedawcy

Obowiązki pracodawcy

Obowiązki pracownika

Pozew

Pożyczka

Pracodawca

Pracownik

Przedsiębiorca

Rozbój

Rozdzielność majątkowa

Reklamacja

Rozwód

Ruchomość

Przedawnienie

Regulamin pracy

Rękojmia za wady

Pozew grupowy

Przewóz osób