Tematy - Rozwód kościelny, Separacja - INFOR.PL

W niniejszym artykule pragnę przedstawić bardzo ciekawą „instytucję”, prawa kanonicznego jako uważnienie małżeństwa. Czynność uważnienia małżeństwa, powoduje że małżeństwo, które w świetle prawa kanonicznego jest nieważne, staje się prawomocne. Prawo kanoniczne przewiduje dwa sposoby uważnienia małżeństwa; uważnienie zwykłe bądź uzdrowienie w związku.

Podpowiadamy, gdzie uzyskać pomoc prawną w zakresie mediacji, spraw małżeńskich czy grantów.

Poniżej przedstawiamy Państwu drugą część publikacji wskazującej podstawowe podobieństwa oraz różnice pomiędzy separacją a rozwodem. Pierwsza część naszej publikacji dotyczyła ogólnej charakterystyki tych instytucji, w tym m.in. przesłanek ich orzekania przez sądy. W niniejszej części zaś, przedstawimy dalsze cechy rozwodu i separacji, tym razem związane z wniesieniem powództwa (wniosku) oraz postępowaniem w sądzie.

Zapewne każdy spotkał się z tymi dwiema instytucjami prawa cywilnego, jednakże tylko nieliczni są w stanie wskazać dokładnie jakie cechy różnią, a jakie upodabniają do siebie separację i rozwód w praktyce. Najczęściej nie interesujemy się nimi, jeśli wszystko układa nam się dobrze z naszym mężem albo żoną, ale gdy zaczyna się coś psuć i pojawiają się trudne do przezwyciężenia problemy, w pośpiechu, nieraz pochopnie, podejmujemy decyzję np. o rozwodzie. Czy słusznie? Na to pytanie oczywiście nie będziemy w stanie udzielić odpowiedzi, ale postaramy się Państwu ułatwić podjęcie decyzji przez wyjaśnienie w naszych najbliższych publikacjach, czym charakteryzują się obie te instytucje i co w praktyce różni rozwód od separacji.

Dochowanie obowiązku wspólnoty małżeńskiej nie jest absolutne. Ustawodawca kościelny dopuszcza bowiem wyjątki, dzięki którym węzeł małżeński może zostać zawieszony na zawsze bądź na określony czas.

Orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.

Sędzia nie może rozpoznać żadnej prośby, jeżeli nie zostanie przedstawiona prośba przez tego, kto ma prawo zaskarżyć małżeństwo (por. Kan. 1501 i 1674, art. 114 Digintas connubii).

Instytucja separacji małżeństwa, wobec braku w Kościele katolickim instytucji rozwodu, winna być dla małżonków ostatecznością i powinna być stosowana tylko wtedy, gdy nie ma perspektyw na pogodzenie stron. Instytucja ta nie rozwiązuje węzła małżeńskiego, a jedynie powoduje rozłączenie stron.

Czy sąd kościelny rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi? Jak wygląda kwestia kosztów procesu? Sprawdź w jaki sposób zostaje ogłoszony i co zawiera wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa w Kościele.

Urząd adwokata kościelnego to wyraz pastoralnej troski Prawodawcy o dobro stron procesowych, a także o kompetentną pomoc prawną dla małżonków ubiegających się o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Jak znaleźć kompetentnego adwokata kościelnego?

Zgodnie z ogólną zasadą, osoba posiadająca zdolność procesową może osobiście występować w sądzie jako strona procesowa w postępowaniu o nieważność małżeństwa i bronić swoich praw, robi to wówczas na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność w sytuacji, kiedy domniemywa się nieznajomość prawa u tej osoby. Aby zapobiec działaniu na własną szkodę, strona może ustanowić sobie w tym celu adwokata.

Separacja to rozdzielenie małżonków „od stołu i łoża”, sposób rozwiązania wspólnoty małżeńskiej bez możliwości wstąpienia w nowy związek małżeński.

Rozwód cywilny nie powoduje automatycznie rozwiązania małżeństwa kościelnego – tak samo rozwiązanie małżeństwa kościelnego nie powoduje rozwodu na gruncie prawa cywilnego.

Proces małżeński stwierdza nieważność małżeństwa od samego początku jego trwania. Opłaty procesowe są różne w poszczególnych diecezjach.

Pierwszym etapem w procesie o orzeczenie nieważności małżeństwa kościelnego jest wniesienie skargi powodowej. W procesie małżeńskim nie ma rozpraw. Sąd wydaje wyrok po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.

Pojęcie „dobro dziecka”, jakim posługuje się ustawodawca w art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie zostało zdefiniowane w przepisach. Nie ulega jednak wątpliwości, iż dobro dziecka jest zagrożone za każdym razem, gdy następuje rozkład pożycia między rodzicami. Brak definicji kodeksowej pozwala na tworzenie definicji ważnych dla konkretnego przypadku. Dzięki temu istnieje możliwość samodzielnego dokonywania wykładni tego pojęcia.

"Wziąłem ślub z moją dziewczyną, bo była w ciąży. Po ślubie dowiedziałem się, że ojcem dziecka jest inny mężczyzna. Czy z tego powodu mogę domagać się stwierdzenia nieważności mojego małżeństwa?"

Postępowanie sądowe w sprawie separacji może toczyć się w dwóch trybach: w trybie procesowym, gdy jeden z małżonków wnosi o separację lub gdy oboje małżonkowie zgodnie wnoszą pozew o separację oraz w trybie nieprocesowym, gdy oboje małżonkowie zgodnie występują z wnioskiem o separację i nie mają wspólnych małoletnich dzieci.

Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Nie ma znaczenia pełniona funkcja przez małżonka ani fakt, że jeden z małżonków zajmuje się pracą zawodową a drugi prowadzi gospodarstwo domowe.

Wiele skutków związanych z rozwodem lub separacją można osiągnąć także w trakcie trwania związku małżeńskiego. Oczywiście małżonkowie nie mogą zawrzeć ponownie związku małżeńskiego bez uzyskania rozwodu, ale jeśli małżonek nie chce rozwodu lub nawet separacji orzeczonej przez sąd, to w zależności od okoliczności można się zastanowić nad pewnymi działaniami prawnymi nie występując z pozwem o rozwód lub separację.

Separacja w przeciwieństwie do rozwodu zakłada, że małżonkowie pozostający w separacji zastanowią się głębiej nad wartością małżeństwa i będą mogli zdecydować czy okoliczności, które zadecydowały o rozstaniu były krótkotrwałe i czy kryzys małżeński miał charakter przejściowy.

Przyczynami, które mogą być powodem symulowanej zgody małżeńskiej są również przymus i bojaźń. Nieważne jest małżeństwo zawarte pod przymusem lub pod wpływem ciężkiej bojaźni z zewnątrz, chociażby nieumyślnie wywołanej, od której, ażeby się uwolnić, zmuszony jest ktoś do zawarcia małżeństwa (Kan. 1103 KPK).

Rozwód powoduje, że małżeństwo przestaje istnieć. Separacja nie powoduje rozwiązania małżeństwa, więc małżonkowie w separacji nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego z inną osobą.

Czy można odwołać się od wyroku stwierdzającego nieważność lub ważność małżeństwa? Wyrok wydany przez I instancję, nie jest jeszcze prawomocny. Stronie procesowej, która nie zgadza się z wyrokiem przysługuje prawo apelacji.

W przypadku, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo, jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Sąd może pozbawić władzy rodzicielskiej także jednego z rodziców.

Sąd nie może orzec separacji, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków.

Separacja wywołuje takie same skutki jak rozwód również w przypadku dziedziczenia, tyle że małżeństwo nadal istnieje i nie można zawrzeć ponownego związku małżeńskiego. Separacja nie powoduje również rozwiązania małżeństwa i można ją znieść, a ponadto po orzeczeniu separacji nie można wrócić do poprzedniego nazwiska.

Małżeństwo zawarte w stanie choroby psychicznej (depresji, schizofrenii, czy paranoi, a bardzo często także w okresie przerw między chorobowych (tzw. remisja choroby), jest zawarte nieważnie.

"Mój mąż nadużywa alkoholu. Nie mam już sił na wspólne życie z nim. Czy w takiej sytuacji mogę uzyskać stwierdzenie nieważności małżeństwa?" - niezdolność natury psychicznej do podjęcia i wypełnienia obowiązków małżeńskich - kan. 1095 p. 3. KPK po stronie mężczyzny.

Umowa małżeńska „matrimonium contractum”, może zostać zawarta nieważnie z powodu jakiejś przeszkody zrywającej, od której nie uzyskano dyspensy. Dyspensy jednak nie można uzyskać od wszystkich przeszkód, dlatego też małżeństwo zostanie zawarte nieważnie.

Moi rodzice pozostają w separacji orzeczonej przez sąd. Czy w rzazie śmierci mojego ojca mama będzie uprawniona do dziedziczenia po nim?

Kościół katolicki nie dopuszcza rozwodu. Małżonkowie mają jednak możliwość rozłączenia. Takie prawo daje im separacja.

Separacja wywołuje takie same skutki jak rozwód, tyle że małżeństwo nadal istnieje i nie można zawrzeć ponownego związku małżeńskiego. Separacja nie powoduje również rozwiązania małżeństwa i można ją znieść, ponadto po orzeczeniu separacji nie można wrócić do poprzedniego nazwiska.

Sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa należy kierować tylko i wyłącznie da sądów kościelnych, a nie do sądów państwowych, cywilnych. Pojawia się jednak pytanie do którego konkretnie sądu powinna być skierowana prośba o orzeczenie naszego małżeństwa za nieważnie zawarte?

W mojej praktyce często spotykam się z wątpliwością osób, które zgłaszają się do mnie po poradę jaka jest różnica pomiędzy stwierdzeniem nieważności małżeństwa, a rozwodem cywilnym. Osoby te mają wątpliwości, czy jest to w jakiś sposób powiązane, jaka jest kolejność takich procesów, czy załatwia się to w jednym procesie, czy można od razu w dwóch.

Często zdarza się, że na szkolnej katechezie, czy w momencie kiedy narzeczeni przychodzą do parafialnej kancelarii chcąc prosić o udzielenie sakramentu chrztu księża mówią, że bez sakramentu bierzmowania nie będzie można zawrzeć ważnie ślubu.

Opisując sakrament małżeństwa na pierwszym miejscu należy powiedzieć, że jest to sakrament zawierany na całe życie i ustaje dopiero po śmierci jednego z małżonków, nie można go w żaden sposób rozwiązać, ani też udzielić rozwodu, dlatego też pojęcie „rozwód kościelny” jest jak najbardziej błędnym sformułowaniem.

Ponieważ zainteresowanie tematyką tzw. „rozwodów kościelnych” w ostatnich latach jest coraz większe, dlatego postanowiłem stworzyć dla szerokiego odbiory pewnego rodzaju podstawowe kompendium, które wyjaśni wiele wątpliwości związanych z prawem kanonicznym, z tzw. „rozwodami kościelnymi”, choć nie tylko.

Wykluczenie ze związku małżeńskiego przymiotu nierozerwalności i jedności może być przyczyną nieważności małżeństwa.

Wymuszenie zgody przez jedną stron na zawarcie małżeństwa powoduje, że taki związek jest związkiem małżeńskim zawartym nieważnie.

Związek małżeński, który został oparty na warunku dotyczącym przyszłości tego związku jest związkiem nieważnie zawartym.

Celowe wprowadzenie w błąd lub podstęp mogą być przyczynami orzeczenia o nieważności zawartego wcześniej małżeństwa kościelnego.

Wykluczenie ze związku małżeńskiego przymiotu nierozerwalności i jedności może być przyczyną nieważności małżeństwa.

Psychiczna niezdolność do przyjęcia istotnych obowiązków małżeńskich jest częstym przypadkiem uprawdopodobnienia wady zgody małżeńskiej w procesie kościelnym.

Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte na skutek braków dotyczących zgody małżeńskiej.

Każda umowa, aby odniosła skutek prawny musi być zaakceptowana poprzez kontrahentów.

Liczba wniosków o unieważnienie małżeństwa z roku na rok rośnie w lawinowym tempie. W związku z rosnącym zainteresowaniem unieważnieniem małżeństw, w ogromnym tempie rośnie też liczba prawników - kanonistów zajmujących się tą dziedziną prawa kanonicznego.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy w zakresie separacji przewiduje oprócz postępowania procesowego wszczynanego pozwem również postępowanie nieprocesowe, które wszczyna się na zgodny wniosek małżonków.

Podejmując decyzję o wystąpieniu z pozwem czy wnioskiem o separację należy złożyć go we właściwym sądzie. Co prawda złożenie pozwu w niewłaściwym sądzie nie spowoduje odrzucenia pozwu gdyż sąd niewłaściwy zobowiązany jest przekazać sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania sprawy, jednakże spowoduje to znaczne opóźnienie w rozpoznaniu sprawy przez sąd właściwy.

Skutkiem orzeczenia separacji jest także zniesienie z mocy prawa między małżonkami przymusowego ustroju majątkowego, który powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, pod warunkiem, że wcześniej małżonkowie nie dokonali zniesienia wspólności majątkowej poprzez umowę w formie aktu notarialnego bądź uzyskali rozdzielność majątkową wskutek orzeczenia sądu.

Rozwód kościelny, Separacja

Czym jest uważnienie małżeństwa?

Gdzie uzyskasz pomoc w sprawach rodzinnych w Irlandii?

ABC prawa - Separacja a rozwód cz. II

ABC prawa - Separacja a rozwód cz. I

Jakie są rodzaje separacji w prawie kanonicznym?

Czy separacja powoduje rozdzielność majątkową?

Skarga powodowa - sporządzona poprawnie to wygrany proces

Separacja w ogólności według prawa kanonicznego

Co zawiera wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa kościelnego?

Gdzie szukać adwokata kościelnego?

"Rozwód kościelny": czy potrzebny adwokat?

Separacja

Czy rozwód cywilny wpływa na ustanie małżeństwa kościelnego?

Ile kosztuje tzw. „rozwód kościelny”?

Jak przebiega proces kościelny o unieważnienie ślubu?

Rozwód i separacja a dobro dziecka

Nie jestem ojcem dziecka - podstęp a "rozwód kościelny"

Orzeczenie separacji na zgodne żądanie małżonków – dla kogo?

Jakie są prawa i obowiązki małżonków?

Czy zawsze potrzebny rozwód lub separacja?

Małżonkowie mogą żądać zniesienia separacji

Małżeństwo z przymusu a proces kościelny

Różnice między rozwodem a separacją

"Rozwód kościelny" - czy można odwołać się od wyroku?

Kiedy sąd pozbawi władzy rodzicielskiej

Dobro dziecka przy orzekaniu separacji

Prawo do dziedziczenia w przypadku separacji

Depresja a „rozwód kościelny"

Nadużywanie alkoholu a "rozwód kościelny"

Niemoc płciowa przyczyną stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego

Separacja a dziedziczenie

Czy w Kościele istnieje separacja?

Kiedy sąd może orzec separację?

Kto i gdzie może wnieść skargę na ważność małżeństwa?

Różnice między rozwodem kościelnym a rozwodem cywilnym

Czy bierzmowanie jest konieczne przed ślubem?

Małżeństwo według prawa kanonicznego

Czym jest rozwód kościelny?

Wykluczenie przymiotu nierozerwalności i jedności

Związek małżeński zawarty pod wpływem przymusu i bojaźni

Związek małżeński zawarty pod warunkiem dotyczącym przyszłości

Błąd i podstęp jako przyczyny unieważnienia małżeństwa

Pozorna zgoda małżeńska

Psychiczna niezdolność do małżeństwa

Przyczyny niezdolności do zawarcia małżeństwa - przesłanki procesowe

Wady dotyczące zgody małżeńskiej

Rośnie liczba prawników - kanonistów

Separacja - zgodny wniosek małżonków

Separacja - właściwość sądu

Separacja a stosunki majątkowe małżonków