Opieka naprzemienna 2018 – nowe przepisy

Opieka naprzemienna - praktyka

Opieka naprzemienna w praktyce polega na tym, iż po rozwodzie dziecko mieszka u jednego, jak i u drugiego rodzica w porównywalnych i powtarzających się okresach.

Przykładowo dziecko może na przemian w jednym tygodniu mieszkać u mamy, a w kolejnym u taty; w jednym miesiącu wakacyjnym u jednego z rodziców, w drugim - u drugiego.

Sądy orzekają o takim sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, jeżeli jest to zgodne z dobrem dziecka. Rodzice pomimo rozwodu powinni umieć się porozumieć, by ten rodzaj opieki mógł być stosowany. Trudno sobie również wyobrazić realizację opieki naprzemiennej, gdy rodzice mieszkają w znaczenie oddalonych od siebie miejscowościach.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami PREMIUM

Brak definicji opieki naprzemiennej

Obecnie samo pojęcie opieki naprzemiennej nie jest wprost określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (KRO). Funkcjonuje jednak w obrocie prawnym. Posługuje się nim ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (określająca zasady przyznawania świadczenia „500+”). Zgodnie z nią, w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. Podobna regulacja zawarta jest również w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (które określa zasady przyznawania kwoty 300 zł na wyprawkę szkolną).

W doktrynie przyjmuje się, iż przepisy KRO, choć wprost nie definiują opieki naprzemiennej, to umożliwiają jej stosowanie na podstawie art. 58 § 1 oraz § 1a. Sąd może zatem orzec o wspólnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej zarówno w przypadku przedstawienia pisemnego porozumienia, jak i w braku takiego wniosku. Decydującym czynnikiem jest tu dobro dziecka.

Na możliwość orzeczenia takiej opieki wskazuje art. 598²² Kodeksu postępowania cywilnego.

Istnieje również pogląd przeciwny, który podkreśla brak odpowiednich regulacji dla orzekania przez sądy opieki naprzemiennej.

Z powodu licznych wątpliwości w tym zakresie zdecydowano się na przedmiotowe zmiany.

Zgodnie z projektowaną nowelizacją sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić, iż dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.

Przedmiotowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Podstawa prawna:

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (etap legislacyjny - konsultacje publiczne)

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 682)

Ustawa  z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j. t. Dz. U. z 2018 r., poz. 155 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 1851 z późn. zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (Dz. U. z 2018 r., poz. 1061)

Polecamy serwis: Dziecko i prawo