REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym się różni praca w szczególnych warunkach od pracy o szczególnym charakterze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czym się różni praca w szczególnych warunkach od pracy o szczególnym charakterze?/ fot. Fotolia
Czym się różni praca w szczególnych warunkach od pracy o szczególnym charakterze?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Praca w szczególnych warunkach może spowodować nawet trwałe uszkodzenie zdrowia pracownika. Z kolei praca o szczególnym charakterze wymaga od pracownika dużej sprawności psychofizycznej oraz odpowiedzialności.

Pracownicy wykonujący pracę w szczególnych warunkach oraz pracę o szczególnym charakterze z całą pewnością zasługują na szczególną ochronę prawną oraz przywileje. Jednym z nich jest możliwość przejścia na emeryturę w niższym wieku niż ten powszechnie przyjęty. Prace tego typu wykonywane w starszym wieku mogą przyczynić się nawet do powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu. Praca w szczególnych warunkach różni się od pracy o szczególnym charakterze. Oba rodzaje pracy zdefiniowane zostały w art. 3 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. W tym akcie prawnym można znaleźć również szczegółowy wykaz prac w szczególnych warunkach oraz prac zaliczanych do tych o szczególnym charakterze.

REKLAMA

REKLAMA

Praca w szczególnych warunkach

Prace te związane są z czynnikami ryzyka. Z kolei do czynników, o których mowa w zdaniu poprzednim zalicza się pracę pod ziemią, na oraz pod wodą, w powietrzu. Zalicza się tu także prace determinowane procesami technologicznymi, czyli w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu, prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, jak również bardzo ciężkie prace fizyczne oraz ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała.

Zobacz też: Kiedy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę?

To właśnie te czynniki ryzyka mogą wraz z wiekiem przyczyniać się do trwałego uszkodzenia zdrowia.

REKLAMA

Do prac w szczególnych warunkach należą:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu;
  • Prace udostępniające lub eksploatacyjne związane z urabianiem minerałów skalnych;
  • Prace pod ziemią bezpośrednio przy drążeniu tuneli w górotworze;
  • Prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym, rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy);
  • Prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy: usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie powierzchni odlewów oraz ich malowanie na gorąco;
  • Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych;
  • Prace murarskie bezpośrednio w piecach hutniczych, odlewniczych, bateriach koksowniczych oraz w piecach do produkcji materiałów ceramicznych;
  • Prace bezpośrednio przy ręcznym zestawianiu surowców lub ręcznym formowaniu wyrobów szklanych w hutnictwie szkła;
  • Prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach;
  • Prace bezpośrednio przy obsłudze agregatów i urządzeń do produkcji metali nieżelaznych;
  • Prace bezpośrednio przy obsłudze ciągów walcowniczych: przygotowanie, dozorowanie pracy walców lub samotoków, ingerencja przy wypadaniu i zaklinowaniu materiałów;
  • Prace przy obsłudze dźwignic bezpośrednio przy wytapianiu surówki, stopów żelaza lub metali nieżelaznych;
  • Prace bezpośrednio przy produkcji koksu w bateriach koksowniczych;
  • Prace bezpośrednio przy wypychaniu koksu z baterii koksowniczych, gaszeniu lub sortowaniu koksu;
  • Prace bezpośrednio przy produkcji materiałów formierskich lub izolacyjnoegzotermicznych używanych w odlewnictwie i hutnictwie;
  • Prace bezpośrednio przy ręcznym załadunku lub wyładunku pieców komorowych wyrobami ogniotrwałymi;
  • Prace bezpośrednio przy ręcznym załadunku lub rozładunku gorących wyrobów ceramicznych;
  • Prace bezpośrednio przy formowaniu wyrobów ogniotrwałych wielkogabarytowych przy użyciu ręcznych narzędzi wibracyjnych;
  • Prace przy ręcznym formowaniu, odlewaniu, czyszczeniu lub szkliwieniu wyrobów ceramicznych;
  • Prace nurka lub kesoniarza, prace w komorach hiperbarycznych;
  • Prace fizyczne ciężkie bezpośrednio przy przeładunku w ładowniach statku;
  • Prace rybaków morskich;
  • Prace na statkach żeglugi morskiej;
  • Prace na morskich platformach wiertniczych;
  • Prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy;
  • Prace bezpośrednio przy obsłudze urządzeń wiertniczych i wydobywczych przy poszukiwaniu złóż ropy naftowej lub gazu ziemnego;
  • Prace bezpośrednio przy obróbce odwiertów w górnictwie otworowym: ropy naftowej lub gazu ziemnego;
  • Prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.);
  • Prace bezpośrednio przy malowaniu, nitowaniu lub montowaniu elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.);
  • Prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych;
  • Prace przy ręcznym układaniu na gorąco nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych;
  • Prace bezpośrednio przy przetwórstwie materiałów zawierających azbest lub prace rozbiórkowe związane z ich usuwaniem;
  • Prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór;
  • Prace bezpośrednio przy zrywce lub ręcznej ścince drzew przenośną pilarką z piłą łańcuchową;
  • Prace w pomieszczeniach o narzuconej technologią temperaturze powietrza poniżej 0°C;
  • Prace fizyczne ciężkie w podziemnych kanałach ściekowych;
  • Prace tancerzy zawodowych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym;
  • Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym;
  • Prace przy kuciu ręcznym w kuźniach przemysłowych oraz obsłudze młotów mechanicznych;
  • Prace przy produkcji węglików spiekanych, elektrod, rud i walczaków oraz żelazostopów.

Prace o szczególnym charakterze

Praca o szczególnym charakterze wymaga od pracownika dużej sprawności psychofizycznej oraz odpowiedzialności.

Do prac o szczególnym charakterze należą:

  • Prace pilotów statków powietrznych (pilot, instruktor);
  • Prace kontrolerów ruchu lotniczego;
  • Prace mechaników lotniczych związane z bezpośrednią obsługą potwierdzającą bezpieczeństwo statków powietrznych na płycie lotniska;
  • Prace nawigatorów na statkach morskich oraz pilotów morskich;
  • Prace maszynistów pojazdów trakcyjnych (maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista instruktor, maszynista zakładowy, maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, kierowca lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM, pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych) i kierowników pociągów;
  • Prace bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągów i pojazdów metra (dyżurny ruchu, nastawniczy, manewrowy, ustawiacz, zwrotniczy, rewident taboru bezpośrednio potwierdzający bezpieczeństwo pociągu, dyspozytor ruchu metra, dyżurny ruchu i stacji metra);
  • Prace funkcjonariuszy straży ochrony kolei;
  • Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym;
  • Prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych;
  • Prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r.;
  • Prace operatorów reaktorów jądrowych;
  • Prace operatorów żurawi wieżowych, do obsługi których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych lub stoczniowych;
  • Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technologicznymi mogącymi stwarzać zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej ze skutkami dla bezpieczeństwa publicznego;
  • Prace przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarię techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego;
  • Prace bezpośrednio przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu;
  • Prace bezpośrednio przy sterowaniu blokami energetycznymi wytwarzającymi energię elektryczną lub cieplną;
  • Prace elektromonterów bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem;
  • Prace członków zespołów ratownictwa medycznego;
  • Prace członków zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego, morskiego, górnictwa otworowego);
  • Prace pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej uczestniczących bezpośrednio w akcjach ratowniczych;
  • Prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych;
  • Prace personelu sprawującego opiekę nad mieszkańcami domów pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych, niepełnosprawnych intelektualnie dzieci i młodzieży lub dorosłych;
  • Prace personelu medycznego oddziałów psychiatrycznych i leczenia uzależnień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami;
  • Prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Opracowano na podstawie: Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wydatki na psychoterapię można rozliczyć w zeznaniu podatkowym. MF potwierdziło to w jednej z najnowszych interpretacji

Czy pieniądze wydane na usługi medyczne, z których ubezpieczeni korzystają na rynku prywatnym można odzyskać choćby częściowo? Niestety rządzący nie dotrzymali swojej obietnicy wyborczej, jednak szansa w tym zakresie pojawia się na gruncie rozliczeń podatkowych.

TSUE ucina spekulacje wokół WIBOR-u: ten wskaźnik jest legalny. Chodzi o przejrzystość komunikacji banku z klientem

W dniu 11 września 2025 roku rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIBOR. Wbrew niektórym zapowiedziom, nie był to dzień „przesilenia” dla sektora bankowego. Przeciwnie – opinia wprowadziła spokój i przywróciła proporcje w dyskusji, która w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypominała medialny rollercoaster.

eZUS niedługo zastąpi PUE ZUS. mZUS dla Płatnika od 2026 roku. Co się zmieni dla emerytów, rencistów i innych klientów ZUS-u?

Portal eZUS, który już niedługo zastąpi PUE ZUS, będzie miał prostą nawigację, intuicyjny interfejs i funkcje dostosowane do potrzeb różnych klientów, w tym osób ze szczególnymi potrzebami. – Jesteśmy w trakcie wprowadzania kolejnych zmian. Pod koniec tego roku planujemy je udostępnić klientom – zapowiada Magdalena Mazur-Wolak, dyrektorka Departamentu Relacji z Klientami. Platforma Usług Elektronicznych ZUS to pierwszy polski e-urząd. ZUS udostępnił go swoim klientom w 2012 roku. Obecnie korzysta z niego 13,6 mln klientów ZUS.

Kup telefon przed końcem 2025 roku i rozlicz to w zeznaniu rocznym. MF potwierdza, że te wydatki ułatwiają wykonywanie czynności życiowych

Jakie wydatki będzie można uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym? Warto zastanowić się nad tym już teraz, by na początku 2026 roku nie mieć problemu z udokumentowaniem poniesionych kosztów. Przepisy, które trzeba będzie zastosować już znamy.

REKLAMA

Czy kancelarii prawnej potrzebny jest marketing

Rynek prawny obserwujemy od lat i widzimy, że kancelarie coraz bardziej dostrzegają rolę marketingu, a nawet możemy zaryzykować stwierdzenie, że marketing prawniczy sam w sobie staje się trendem. Świadczy o tym chociażby rosnąca liczba wydarzeń branżowych czy coraz większe zainteresowanie rankingami prawniczymi.

Asystencja osobista. Rządowa ustawa, która zmieni życie tysięcy Polaków z niepełnosprawnością

Już jutro, 28 października 2025 roku, Rada Ministrów zajmie się projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, co zapowiada prawdziwą rewolucję w systemie wsparcia w Polsce. Informację tę przekazał w piątek wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, który podkreślił wagę tego wydarzenia. Jak zapowiadają eksperci i sam resort rodziny, nowa ustawa może wreszcie ujednolicić dostęp do usług asystenckich, który do tej pory był rozproszony i zależny od czasowych programów realizowanych przez samorządy oraz organizacje pozarządowe.

Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

Ostatnie dwa miesiące na uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla swojej działki – właściciele nieruchomości, którzy to przeoczą, później już tylko stracą [LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN I TERMINÓW]

Decyzję o warunkach zabudowy, której uzyskanie jest niezbędne m.in. do posadowienia na swojej działce domu (o ile na danym obszarze nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), na „starych zasadach”, które dawały właścicielowi nieruchomości największą „wolność” w zakresie realizowanej przez niego inwestycji – będzie można uzyskać jeszcze tylko przez najbliższe dwa miesiące. Decyzje WZ wydane przez gminy po tym terminie, będą już bowiem podlegały nowym, zdecydowanie bardziej restrykcyjnym regulacjom.

REKLAMA

Koniec z leasingiem auta na full wypas. To już nie będzie się tak opłacać

Niezły samochód za atrakcyjną cenę. Taki dobry biznes mogli do końca grudnia robić przedsiębiorcy, którzy korzystali z aut w ramach umowy leasingowej. Kiedy leasing się kończył kupowali auta do celów prywatnych, po oferowanych przez firmy, preferencyjnych stawkach. Te praktyki, które pozwalały na niepłacenie podatków zostały ukrócone trzy lata temu. Nieskutecznie? Prawna furtka pozwala na ich ominięcie. Teraz i ona zostanie zatrzaśnięta.

Przełomowy wyrok NSA - skarbówka przegrywa w sądzie, bo stosowała zawyżone stawki akcyzy dla samochodów osobowych. Takie samochody powinny być tańsze

Przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) jest faktem. NSA stwierdził, że stawki akcyzy od tysięcy aut były błędnie określane przez skarbówkę na zawyżonym poziomie. To powodowało finalnie wyższą cenę samochodu, za co płacił klient. Wszystko oczywiście przez niekorzystną dla podatników interpretację przepisów stosowaną latami.

REKLAMA