Procedura cywilna - zmiany od 21 sierpnia 2019 r.

Wybrane aspekty reformy procedury cywilnej

Na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw doszło do nowelizacji znacznej części przepisów KPC. Większość z nich wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia tj. w listopadzie 2019 r., jednakże szczególną uwagę należy zwrócić na te, które obowiązują już od 21 sierpnia.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy, tak krótkie terminy wejścia w życie uzasadnione są tym, że "polegają na uproszczeniach i ułatwieniach, od dawna oczekiwanych i postulowanych w praktyce i w nauce".

 Poniższe opracowanie przedstawia wybrane z nich.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

1. ZMIANY W ZAKRESIE INSTYTUCJI FIKCJI DORĘCZEŃ

Do tej pory, jeśli niemożliwe było dostarczenie pisma sądowego adresatowi, pozostawiało się informację o zasadach jego odbioru, a w razie niepodjęcia przesyłki w ciągu 7 dni, ponawiało to zawiadomienie. Jeśli pisma ponownie nie odebrano, uznawano, że doszło do skutecznego doręczenia. Zasada ta obowiązywała zarówno w odniesieniu do osób fizycznych jak i przedsiębiorców.

 Od 21 sierpnia 2019 r. nadano jednak nowe brzmienie art. 139§3 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym obecnie:  

"Jeżeli stronie podlegającej wpisowi do rejestru sądowego nie można doręczyć pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających ze względu na nieujawnienie w tym rejestrze zmiany adresu, pismo to pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany."

Powyższe oznacza, że fikcji doręczenia nie będzie można już stosować w odniesieniu do osób fizycznych. W ich przypadku konieczne będzie każdorazowe skuteczne doręczenie pisma procesowego. Jeśli powód nie będzie w stanie dokonać tego samodzielnie, pismo w sprawie (w praktyce pozew) zostanie mu zwrócone i możliwe będzie skorzystanie z doręczenia poprzez komornika.

Problem w tym przypadku opiera się na tym, że o ile rezygnacja z fikcji doręczenia weszła już w życie, o tyle do przyznania komornikom kompetencji do doręczenia dojdzie dopiero w listopadzie. Pojawia się więc pytanie: jak powinien zachować się powód w sytuacji, w której nie jest w stanie samodzielnie dopełnić formalności i jakie w takim przypadku są losy postępowania?

Pomocne w tym zakresie może być rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w zakresie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism w procesie cywilnym. Na jego podstawie dopuszczalne jest złożenie wniosku o dokonanie doręczenia przez komornika.