Udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentowi - kto może być obecny?

Świadczenia zdrowotne a obecność innych osób

Czy podczas udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi mogą być obecni inni pacjenci? Czy mogą to być osoby wykonujące zawód medyczny, które nie uczestniczą w danym momencie w udzielaniu tych świadczeń? Na te pytania odpowiada ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, a potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Pracownik medyczny, lekarz czy pielęgniarka ma obowiązek przestrzegać prawa pacjenta do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Inni pracownicy medyczni, którzy w danej chwili nie zajmują się badaniem czy też opieką nad pacjentem, mogą uczestniczyć w tym procesie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Jest to możliwe, gdy ich udział jest niezbędny np. ze względu a rodzaj przeprowadzanych badań lub gdy kontrolują pracownika medycznego udzielającego świadczeń.

Obecność osób trzecich wymaga wówczas zgody pacjenta, a w przypadku osoby  małoletniej lub ubezwłasnowolnionej, jej przedstawiciela ustawowego oraz osoby, która udziela świadczenia zdrowotnego. Taka zgoda nie jest wymagana w przypadku świadczeń udzielanych m.in. w klinikach i szpitalach akademickich, medycznych jednostkach badawczo-rozwojowych i innych uprawnionych do kształcenia lekarzy. Czyli wszędzie tam, gdzie pracują osoby kształcące się w zawodach medycznych (mogą być obecne, co nie znaczy, że mogą udzielać świadczeń). Pacjent powinien być jednak wcześniej poinformowany, że podczas udzielania świadczeń mogą być obecne te osoby, nie może być tą okolicznością zaskakiwany.

Ponadto, lekarz podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, ma obowiązek poszanowania intymności i godności pacjenta, a także dbać, aby inni uczestnicy tego procesu, w postępowaniu z pacjentem również przestrzegali tej zasady.

Podczas udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentowi nie powinni być obecni także inni pacjenci. Jest to związane z ochroną danych osobowych pacjenta oraz jego danych medycznych. Proces udzielania świadczeń zdrowotnych powinien być zorganizowany w taki sposób, aby uniemożliwiał występowanie tego rodzaju sytuacji.

Wyrok WSA

Obowiązujące regulacje potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 19 lutego 2016 r., sygn. akt : VII SA/Wa 2883/15: Zasadniczym warunkiem poszanowania intymności i godności pacjenta jest zatem obecność w trakcie udzielania świadczenia zdrowotnego jedynie osób wykonujących zawód medyczny i to tylko tych, które są niezbędne ze względu na rodzaj udzielanego świadczenia. Obecność innych osób jest natomiast dopuszczalna wyłącznie za zgodą pacjenta. Z praktycznego punktu widzenia poszanowanie prawa pacjenta do intymności wymaga udzielania świadczeń zdrowotnych w osobnych pomieszczeniach lub w miejscach osłoniętych, a także przyjmowania pacjentów pojedynczo, z zapewnieniem możliwości przygotowania się do badania w osobnym osłoniętym miejscu. Gabinet powinien mieć stosowne zamknięcie uniemożliwiające wejście osobom postronnym (przypadkowym).

Źródło: Rzecznik Praw Pacjenta