Zaburzenia odżywiania przyczyną nieważności małżeństwa kościelnego

Zaburzenia odżywiania w prawie kanonicznym

W jednym ze swoich artykułów wspomniałam, iż w Polsce procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego najczęściej przebiegają z tytułu niezdolności natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich (kan. 1095 nr 3 KPK).

Zobacz również: "Rozwód kościelny" a choroba psychiczna małżonka

Tu pomocnym dowodem jest sporządzenie opinii przez właściwego eksperta. Przecież trudno wymagać od Sędziów ferujących wyrok posiadanie wykształcenia, obok tego z zakresu prawa kanonicznego, również z jakiejś dyscypliny naukowej (psychologia, psychiatria, medycyna). Oczywiście Sędziowie nie są zobligowani do wydania jednomyślnego wyroku z opinią, aczkolwiek większość wyroków idzie po jej myśli.

Na przykładzie tej wady konsensu małżeńskiego widać w pewien sposób rozwój prawa, można stwierdzić, iż w przeszłości jakieś zaburzenie nieznane nauce było pomijane przez prawo jako niekwalifikujące daną sprawę do wyroku pozytywnego. Z biegiem jednak czasu i wraz z rozwojem nauk zmieniało się też orzecznictwo. Myślę, iż takim jednym z bardziej wyrazistych przykładów może być kwestia zaburzenia odżywiania. Ja przeanalizuję ją w kontekście ukierunkowania małżeństwa na potomstwo.

Zgodnie bowiem z kan. 1055 §1 KPK małżeństwo ukierunkowane jest m. in. na dobro potomstwa, dosadniej wyraża to formuła przysięgi małżeńskiej, przez którą nupturienci zobowiązują się do bycia otwartym na nowe życie i do jego przyjęcia – nie zawsze jednak tak faktycznie jest.

Anoreksja

Jednym z przykładów zaburzenia odżywiania jest znana już dzisiaj anoreksja. Zwykle na zaburzenie to cierpią kobiety. Osoby takie postrzegają siebie jako te, które winny ciągle mniej ważyć. Ciąża, związane z nią w prosty sposób przytycie, będzie utrudniało nie tyle zajście w ciążę z punktu widzenia medycznego, co przy początkowym stadium tej choroby, a zatem kiedy fizycznie kobieta jest w stanie zajść w ciążę, będzie powodowało jej unikanie. Podobnie jest przy wykluczeniu potomstwa, inaczej przy jego nie chceniu (kan. 1101 §1 KPK).

Można postawić zatem pytanie, czy w procesie, w którym jedna ze stron cierpi na omawiane zaburzenie mamy do czynienia z niezdolnością, czy z wykluczeniem. W jednym z artykułów wspomniałam, iż nie można orzec nieważności małżeństwa, tak z tytułu niezdolności, jak i wykluczenia po tej samem stronie z racji tego, iż tytuły te wzajemnie siebie wykluczają (Zasada niełączenia tytułów prawnych w procesie kościelnym). Widać to bardzo dobrze przy anoreksji.