REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice pomiędzy wybranymi regulacjami w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. i kodeksie prawa kanonicznegoz 1917 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwód kościelny
rozwód kościelny

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. (dalej KPK) nie jest naturalnie pierwszym Kodeksem, pierwszym był Kodeks promulgowany w 1917 r. (dalej CIC). W ramach uzupełnienia dotychczasowych tematów, na wybranych przykładach ukażemy różnice w obu Kodeksach dotyczące prawa małżeńskiego.

REKLAMA

Jak wiemy, małżeństwo może zostać nieważnie zawarte z racji istnienia jakiejś przeszkody małżeńskiej, z uwagi na jakąś wadę woli, bądź ze względu na brak zachowania formy kanonicznej. My skoncentrujemy się na dwóch pierwszych przyczynach nieważności, gdyż zachodzą one najczęściej.

REKLAMA

REKLAMA

Przechodząc do wymienionych w pierwszej kolejności przeszkód małżeńskich, od razu widać przy pierwszej z nich – przeszkoda wieku, iż chociaż znana ona była już w CIC, to jednak nowym jest przepis uprawniający Konferencje Episkopatu do podwyższenia wieku celem godziwego zawarcia związku (kan. 1083 §2 KPK). Na pewno przy tym chodzi o podkreślenie w wielu podręcznikach prawa kanonicznego kompetencji władzy partykularnej, ale można także stwierdzić, iż przyznanie takowej akurat przy tej przeszkodzie wynika też z innych przyczyn, a mianowicie: chociażby z rozwoju nauki, a przez to z uświadomienia sobie, iż to, co może być godziwe pod daną szerokością geograficzną, inaczej może być pojęte pod inną.

Kolejną różnicę widzimy przy przeszkodzie różnej religii, zwaną inaczej przeszkodą różnej wiary (kan. 1086 KPK), bowiem wg KPK przeszkoda ta obejmuje tylko związek katolików z nieochrzczonymi, ta regulacja, co jest godne zauważenia, obowiązuje od 2010 r., do tego okresu czasu w KPK mowa była nadto o Katolikach, którzy formalnym aktem wystąpili z Kościoła Katolickiego (kan. 1086 §1 KPK). W ogóle, obserwując tę przeszkodę widać też pewną w historii ewolucję, również podkreślaną w wielu podręcznikach, od postawy niechętnej zawieraniu małżeństw z osobami nie ochrzczonymi, do zupełnie innej, na pewno wynika to z większej tolerancji, a co z tym pozostaje w związku, z poznania innej kultury, ale przede wszystkim z faktu coraz większej wymiany pomiędzy ludźmi, co z kolei związane jest na sposób konieczny z nieutrudnianiem tworzenia takich związków małżeńskich. Na przykładzie tej regulacji widać nadto zmiany nie tylko pomiędzy CIC a KPK z oczywistych względów, ale już w samym KPK, i nie jest to jedyna zmiana.

Jak interpretować akta sprawy w kościelnym procesie małżeńskim?

Następną różnicę obserwujemy przy przeszkodzie występku, zwaną inaczej przeszkodą małżonkobójstwa (kan. 1090 KPK). W nowym Kodeksie w odróżnieniu od starego nie ma elementu tej przeszkody w postaci cudzołóstwa, która to z kolei okoliczność była w CIC. Po pierwsze, już samo zabójstwo współmałżonka jest nie tylko grzechem (jak cudzołóstwo) co dodatkowo przestępstwem, po drugie, najważniejsza jest jednak istota, czyli ów zamiar zawarcia związku nie zaś cudzołóstwo. Jak zatem widać, treść przepisów ewoluuje nie tylko z uwagi na rozwój innych dyscyplin, co także w wyniku głębszego zrozumienia istoty problemu, a stąd w wyniku doprecyzowania jego treści.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z kolei przy przeszkodzie pokrewieństwa (kan. 1091 KPK) w nowym KPK w porównaniu z CIC daje się z łatwością zauważyć bardziej „luźniejsze” podejście do objęcia osób związanych tą przeszkodą (czwarty stopień linii bocznej, z możliwością udzielenia dyspensy już od trzeciego stopnia tejże linii). Z czego to może wynikać, z pewnością wiadome jest, iż im dalsze jest pokrewieństwo rodziców, tym korzystniejsze jest to dla nowego życia. Czyżby zatem w KPK był błąd nie uwzględniający tej prawdy. Można na tę regulację popatrzeć z innego punktu widzenia, a mianowicie z punktu zmniejszenia się problemu w postaci zawierania związków osób spokrewnionych ze sobą.

Różnice w wybranych regulacjach w kodeksie prawa kanonicznego i kodeksie rodzinnym i opiekuńczym


Także postawę będącą frontem do ludzi widać na kolejnym przykładzie, tj. na przykładzie przeszkody powinowactwa (kan. 1092 KPK), bowiem w odróżnieniu do przepisu znajdującego się w CIC przeszkoda ta nie zachodzi w linii bocznej. Podobnie jest przy przeszkodzie zwanej przeszkodą przyzwoitości publicznej (kan. 1093 KPK), która zawężona została do pierwszego stopnia linii prostej. Wyjaśnienie tego może przebiegać również po linii, czy zmniejszenia ilości takich związków, czy też z nie ustanowienia dodatkowych utrudnień.

Jak jeszcze kanon regulujący przeszkodę pokrewieństwa prawnego w CIC był koherentny z danym prawem cywilnym, tak w nowym KPK jest od niego niezależny (kan. 1094 KPK), co tylko dowodzi większej niezależności, niezmienności, i powszechności prawa kanonicznego.

Przechodząc do wad zgody małżeńskiej to zupełnie nowym przepisem w porównaniu do CIC jest treść kanonu 1095 nr 2 KPK, na podstawie którego można orzec nieważność małżeństwa z tytułu poważnego braku rozeznania oceniającego. Przy przyczynie tej chodzi nie tylko o posiadanie teorii odnośnie praw, obowiązków małżeńskich, ale przede wszystkim o podejście do tegoż na sposób praktyczny, to znaczy chodzi o indywidualną ocenę czym one są dla osoby wstępującej w związek. Pojawienie się tego nowego przepisu wynikło po raz kolejny z rozwoju nauki, tym razem o człowieku.

Zawieszenie kościelnego procesu małżeńskiego

Nowym przepisem jest również kan. 1098 KPK umożliwiający orzeczenie nieważności małżeństwa z tytułu podstępnego wprowadzenia w błąd. Być może czasy spowodowały, iż z tym tytułem zaczęło się mieć do czynienia coraz częściej, co z kolei wymogło jego ustanowienie w prawie, przy tym faktem bezspornym pozostaje to, iż nie do rzadkości należy orzekanie właśnie na jego podstawie.

Kolejną nowością jest niemożliwość zawarcia na sposób ważny małżeństwa, gdy zostaje postawiony warunek, chociaż godziwy, a dotyczy przyszłości, co dopuszczał jeszcze stary CIC (kan. 1102 §1 KPK). Wynika to z tego, iż mimo wszystko rodzaj warunku, a dotyczący przyszłości bez względu na godziwość, bądź jej brak powoduje jakby zawieszenie istnienia małżeństwa. Naturalnie regulacja w starym Kodeksie też była zasadna, bowiem związek w taki sposób zawarty (warunek godziwy, ale dotyczący przyszłości) był ważny, co przyczyniało się do mniejszej liczby małżeństw, które mogłyby powołać się na niego. Widać zatem, iż także i obecnie są pewne wciąż otwarte kwestie, które mogą przyczynić się do nowych zmian. O tych wciąż otwartych kwestiach mowa była przy okazji innego tematu.

Naturalnie różnic tych jest o wiele więcej, tutaj ograniczyliśmy się do wybranych celem ukazania ewolucji, ale nie tylko. Ile razy bowiem we współczesnych czasach słyszymy o swoistego rodzaju skostnieniu pewnych przepisów, o braku korelacji ich właśnie ze współczesnością, z pewnością odnosi się to również do kościelnego prawa małżeńskiego. Jego zatem zmiana, przy zachowaniu właściwego trzonu, jest jak najbardziej nie tylko możliwa, ale i czasami nawet konieczna.

Koszty sądowe w procesach kościelnych

T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, T. III, Prawo małżeńskie, Olsztyn 1996.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec darmowych worków na śmieci od gminy. Zmiany w sposobie segregacji odpadów

Coraz więcej gmin w Polsce nie udostępnia już darmowych worków na śmieci dla swoich mieszkańców. Jest to związane ze zmianą sposobu segregacji odpadów. Zmiany mają na celu walkę z niewłaściwym sortowaniem śmieci.

Odrzucenie spadku i tak nie uchroni przed długami po zmarłym

Odrzucenie spadku i tak nie uchroni przed długami po zmarłym - dlaczego? Cóż, kwestie dziedziczenia po bliskich budzą wiele emocji, a nierzadko również obaw. Choć przyjęcie spadku kojarzy się z korzyścią, niewiedza i skomplikowane przepisy mogą prowadzić do poważnych problemów finansowych, zwłaszcza gdy w grę wchodzą długi zmarłego. Zawiłości prawa spadkowego potrafią zaskoczyć, o czym świadczą kontrowersyjne orzeczenia sądowe, które wymagają interwencji nawet Rzecznika Praw Obywatelskich.

Intensywne opady deszczu uszczuplą portfele wielu właścicieli nieruchomości o nawet 10 tys. zł. Kontrolerzy nie będą mieli litości dla Polaków

Ostatnie dni obfitują w gwałtowne zjawiska pogodowe, w tym m.in. w intensywne opady deszczu. Stąd, wiele osób zmaga się z problemem wód opadowych gromadzących się w nadmiarze na ich posesjach. Zagospodarowanie wód opadowych, leży w gestii właściciela nieruchomości. Nie każdy jest świadomy, że za odprowadzanie deszczówki niezgodnie z przepisami, grożą poważne konsekwencje – w tym grzywna w wysokości nawet 10 tys. zł.

Emerytura dla nauczyciela 2025 – które rozwiązanie wybrać? ZUS podpowiada

Nauczyciele, którzy chcą zakończyć aktywność zawodową mają do wyboru kilka możliwości – od powszechnej emerytury, przez wcześniejsze przejście na świadczenie z Karty Nauczyciela, aż po tzw. nową emeryturę nauczycielską. Wybór zależy m.in. od wieku, stażu pracy i spełnienia określonych warunków.

REKLAMA

100 zł miesięcznie dodatku do energii elektrycznej dla tej grupy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Wnioski można składać od 11 lipca 2025 r.

Od 1 lipca 2025 roku więcej osób będzie mogło ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu „Aktywny samorząd”, Obszar E. Wsparcie w formie dodatku na opłaty za energię elektryczną przysługuje osobom korzystającym z koncentratora tlenu lub respiratora w warunkach domowych.

Dodatki dla urzędników. Co na to RIO? Odpowiedź zaskoczy

Dodatki dla urzędników. Co na to RIO? Odpowiedź zaskoczy, bo wydawałoby się, że pracodawca może w skład wynagrodzenia zasadniczego wliczać różnego rodzaju dodatki, tym bardziej w budżetówce. No nie zawsze!

Zestawienie i omówienie 61 korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym 4 prawomocnych

Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice.

Unia zakaże kotłów gazowych? Tak, ale nie od 2040 roku. Ekspert wyjaśnia

- Od dwóch lat ze zmiennym natężeniem pojawiają się w mediach teksty o rzekomym zakazie przez Unię Europejską montażu kotłów gazowych oraz zakazie od 2040 r. wykorzystania gazu do ogrzewania. Warto może wyjaśnić zaniepokojonym klientom, że takie doniesienia to brednie i manipulacja – powiedział serwisowi eNewsroom.pl Bartosz Kwiatkowski, Dyrektor Generalny, Polska Organizacja Gazu Płynnego (POGP)

REKLAMA

Co najmniej 120 proc. płacy minimalnej w budżetówce w 2026: taka propozycja

Co najmniej 120 proc. płacy minimalnej w budżetówce: taka propozycja padła. Dlaczego? Bo w wielu państwach Europy Środkowej płaca minimalna stanowi kluczowy instrument polityki społecznej i ekonomicznej, nie inaczej powinno być w Polsce, szczególnie w stosunku do pracowników budżetówki. Ich praca ma realny wpływ na funkcjonowanie sektora publicznego i generalnie państwa. W Polsce od lat obserwujemy systematyczny wzrost płacy minimalnej, jednak nadal utrzymuje się spora różnica między warunkami zatrudnienia w sektorze publicznym a prywatnym. Wciąż płaca minimalna jest wręcz niegodna! Czy czas to zmienić i uregulować ustawowo, że np. minimalne wynagrodzenie w tzw. budżetówce wynosi zawsze 120 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę?

Kto dostanie pieniądze z ZUS-u po śmierci emeryta lub rencisty? Czy trzeba zwracać emeryturę lub rentę po śmierci seniora? ZUS wyjaśnia

Czy emeryturę lub rentę doręczoną po śmierci świadczeniobiorcy trzeba oddać? A co ze świadczeniem, które wpłynęło na konto? W takich sytuacjach wątpliwości ma wiele osób. ZUS przypomina, kto może zachować wypłatę, a kiedy trzeba ją zwrócić.

REKLAMA